чамярва́, ‑ы, ж.
Абл. Пра вялікую колькасць дзяцей. — От, чамярва, — быццам жалячыся, ужо гаварыў стары мне. — Ці ты крычы, ці ты прасі іх [дзяцей] — усё роўна ратунку няма. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сядно́ ’усё роўна; як быццам’ (ст.-дар., ганц., Сл. ПЗБ, Янк. 3.; люб., Ск. нар. мовы), седно ’усё роўна’ (ТС). Утворана ў выніку сцягвання выразу усё адно.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
буравы́, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да бурэння. Буравы станок. Буравая ўстаноўка. Буравая вышка. / у знач. наз. бурава́я, ‑ой. Буравая, быццам жывая істота, жыла сваім прывычным паўсядзённым жыццём. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памацава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; зак., што.
Разм. Праверыць на трываласць. — Ты бачыш? Як бы дошка адна дыша, зварухнулася.. — Гэта табе, швагрусь, здалося. — Не, гэтая дошка быццам... — Памацуй нагамі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прымусо́васць, ‑і, ж.
Уласцівасць прымусовага. Усё рабілася быццам бы прымусова, каб вызваліць насельніцтва ад адказнасці за дыверсію. Але сяляне добра разумелі гэтую «прымусовасць» і ішлі з вялікай ахвотаю. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыска́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.
Абл. У выразе: прыскаліць вочы (вока) — прыжмурыцца. Гантман прыскаліў вока, быццам прыгадваючы, якая б магла быць такая сума, што дасталася Цітковаму брату. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спахмурне́ласць, ‑і, ж.
Уласцівасць і стан спахмурнелага. Твар у Яраша змяніўся: зніклі складкі іранічнай усмешкі каля рота, спакой, задаволенасць, з’явілася спахмурнеласць і пакута, быццам чалавеку штосьці забалела раптам. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
алхі́мія
(с.-лац. alchemia, ад ар. alkimijâ)
сярэдневяковае вучэнне, накіраванае на адшуканне так званага «філасофскага каменя», быццам бы здольнага ператвараць простыя металы ў золата, вылечваць усе хваробы і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
гнастыцы́зм, ‑у, м.
Рэлігійна-філасофская плынь ранняга хрысціянства, у аснове якой ляжала містычнае вучэнне пра «гносіс» як асаблівае пазнанне, быццам бы здольнае раскрыць таямніцы жыцця і шляхі да выратавання душы.
[Ад грэч. gnostikos — які пазнае́.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даты́чыць, ‑чыць; незак., каго-чаго.
Разм. Тое, што і датычыцца. Калі дзяўчаты хваляць Антона, Надзя робіць выгляд, быццам гэта яе не датычыць. Грамовіч. Справа датычыла пункта аб самавызначэнні народаў. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)