er kónnte kéinen ~ mehr ságen — ён не мог бо́лей вы́мавіць ні сло́ва
2) дзіва́цтва, ненарма́льнасць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ímmer
adv
1) заўсёды, заўжды́
2) усё (перад вышэйшай ступ.)
~ mehr — усё бо́лей
~ wíeder — зноў і зноў
was (auch) ~ — што б ні
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Audi multa, loquere pauca
Слухай многа, гавары мала.
Слушай много, говори мало.
бел. Больш слухай, менш гавары. Меней гавары ‒ болей ведаць будзеш. Слухаць ‒ добрай рады не шкодзіць.
рус. Меньше говори, да больше слушай. Держи уши пошире, а рот поуже. Умей сказать ‒ умей и смолчать. Слово ‒ серебро, молчание ‒ золото.
фр. Il faut une aiguille pour la bourse et deux pour la bouche (Нужна иголка для кошелька, а две ‒ для рта). Grande oreille, courte langue (Большое ухо, короткий язык).
англ. Be swift to hear, slow to speak (Будь скор на слух и нетороплив на речь).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
АРТЭ́МІЯ
(Artemia salina),
ракападобнае атрада шчэлепаногіх. Пашырана ў салёных азёрах і лужынах паўпустыняў, пустыняў і марскіх ліманаў, здольная жыць пры салёнасці вады ад 40 да 230%0 і болей.
Даўж. 0,8—1 см. У залежнасці ад салёнасці вады зменьваецца даўж. галінак вілачкі на канцы брушка (павялічваецца пры апрасненні). Жывіцца мікраскапічнымі водарасцямі і бактэрыямі. Размнажаецца 3 разы за сезон, плоднасць да 70 яец або наўплісаў. Разводзяць і выкарыстоўваюць на корм рыбам.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВАГАНЕ́ТКА
(франц. wagonnet),
транспартны сродак невял. умяшчальнасці для перавозкі грузаў і людзей па вузкакалейнай чыгунцы. Бывае ў выглядзе платформы ці з жорстка замацаваным або перакульным кузавам, з адкіднымі сценкамі і інш. Перамяшчаецца лакаматывамі, самакатам па пакатах або сваім ходам (самаходныя ваганеткі). Грузападымальнасць 1—5 т, у асобных выпадках 8—10 т і болей. Пасажырскія ваганеткі перавозяць 6—18 чал. Выкарыстоўваюцца на кар’ерах, рудніках, шахтах, унутрызаводскіх лініях, буд. пляцоўках і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
гляда́ч, гледача, м.
1. Той, хто глядзіць што‑н., назірае, сочыць за чым‑н. Спрактыкаванае вока старонняга гледача заўважыла, як шпарка рос гэты калгасны пасёлак.Колас.
2. Той, хто глядзіць спектакль, фільм і інш. віды мастацтва на сцэне. Праз хвіліну, не болей, Рыгорава постаць знікла ў натоўпе шумлівых гледачоў, што густою сцяною адрэзалі сцэну ад залы.Гартны./узнач.зб.Фільм «Канстанцін Заслонаў» заваяваў любоў гледача.«Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ледзяні́ць, ‑ніць; незак., каго-што.
1. Ператвараць у лёд; замарожваць. Браўся і мароз — ды на суткі, не болей, ледзяніў толькі снег, не выйсці, не высунуцца на дарогу.Пташнікаў.// Пранізваць холадам. Холад настойліва забіраўся пад майкі і ледзяніў цела.Карпаў.
2.перан.(звычайнаўспалучэннісасловамі «кроў», «сэрца», «душу» іпад.). Даводзіць да стану здранцвення, жаху. Думкі, адна страшнейшая за другую, ледзянілі душу.Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сіло́, ‑а, н.
1. Прыстасаванне ў выглядзе петляў для лоўлі птушак і дробных жывёлін. Паслухайце толькі, да чаго дадумаўся.. [Вася]: зрабіў вялікае сіло, налавіў поўную клетку птушак.Пальчэўскі.Пайшоў бацька ў лес, паставіў сіло і злавіў зайца.Якімовіч.
2.перан. Тое, што пазбаўляе волі; пастка. Толькі ўвосень Агата зразумела, што трапіла ў сіло, пастаўленае гэтым сваім чалавекам.Сабаленка.Балот гнілых сіло нам болей пагражаць не стане.Дудар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Peculium re, non verbis augetis
Маёмасць павялічваецца справай, а не словамі.
Имущество увеличивается делом, а не словами.
бел. Меней гавары ‒ болей рабі. Лес не сякуць языкамі. Салаўя байкамі не кормяць. Ласка ‒ не каляска, сеўшы, не паедзеш.
рус. Из одних слов шубы не сошьёшь. От красивых слов не прибавляется масла в каше. Разговором каши не сваришь.
фр. Belles paroles ne font bouillir la marmite (Хорошие слова не заставят кипеть котёл).
англ. Bare words buy no barley (Пустыми словами ячменя не купишь).
нем. Schöne Worte machen den Kohl nicht fett (Прекрасные слова не делают капусту/щи жирной/-ными). Schöne Worte füllen den Sack nicht (Прекрасные слова не наполняют мешок).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
sonst
adv
1) іна́чай, іна́кш, у адваро́тным вы́падку
2) апро́ч таго́, яшчэ́
~ noch étwas? — яшчэ́ што-не́будзь?
~ nichts — нічо́га бо́лей
wer ~ als er — хто яшчэ́ апро́ч яго́
er denkt, er ist ~ wer — ён ду́мае, што ён невядо́ма [немаве́дама] хто
3) звыча́йна
álles wie ~ — як звыча́йна [як ране́й, па-старо́му]
mehr als ~ — бо́лей [больш] як звыча́йна, як заўсёды
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)