касця́к м (аснова чаго-н) Gerüst n -es, -e Grúndstruktur f -, -en, Grúndstock m -(e)s, -stöcke, Stamm m -(e)s, Stämme, Rückgrat n -es, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Сашча́ ’даска, аснова сахі’ (Касп.). Відаць, скарачэнне ад сашчэпа < сашчапіць (гл.) або непасрэдны дэрыват ад сашчапіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
канва́, ‑ы, ж.
1. Рэдкая сятчатая тканіна, баваўняная або льняная, якая служыць асновай пры вышыванні крыжам. Вучыла бабка Ягася.. [Алаізу] і рукадзеллю: вышываць крыжыкамі па канве. Арабей.
2. перан. Аснова чаго‑н. Сюжэтная канва рамана. □ Цягнецца канва жыцця бесперапынна, і ўсё новыя ўзоры з’яўляюцца на ёй. Пестрак.
•••
Храналагічная канва — пералік падзей, размешчаных у парадку храналагічнай паслядоўнасці.
[Фр. canevas.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
субстра́т, ‑у, М ‑раце, м.
1. Тое, што ляжыць у аснове якіх‑н. утварэнняў, з’яўляецца асновай чаго‑н. Мінеральны субстрат глебы. // Пажыўнае асяроддзе, дзе развіваюцца якія‑н. арганізмы.
2. У філасофіі — агульная адзіная аснова якіх‑н. з’яў. Матэрыяльны субстрат псіхічных з’яў.
3. У мовазнаўстве — элементы мовы папярэдняга насельніцтва дадзенай тэрыторыі, якія захаваліся ў мове прышэльцаў.
[Ад лац. substratum — подсцілка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыпо́лак ’дошка гарбыль’ (Шат.). Укр. припо́лок ’дошка-аснова каля печы, на якой ляжаць дошкі падлогі’. Параўн. апо́лак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Rückgrat
n -s, -e
1) спінны́ хрыбе́т, пазвано́чнік
2) перан. касця́к, асно́ва
3): er hat ~ у яго́ цвёрды хара́ктар
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Заса́да ’скрытае месца; спосаб, людзі, што выкарыстоўваюцца для нечаканага нападу’. Рус., укр. заса́да ’тс’, польск. zasada ’аснова, прынцып’, в.-луж. zasada ’аснова’, ’усаджванне за кімсьці, чымсьці’, чэш., славац. zásada ’аснова, прынцып’, ’пастка’, серб.-харв. за̑сада ’прынцып’, балг. заса̀да ’засада’. Ст.-рус. засада ’атрад войска для абароны ці нападу’ (XVI ст.). Бязафіксны назоўнік з тэматычным ‑а ад дзеяслова zasěsti (< za‑sěd‑ti, гл. сядзець) і чаргаваннем галоснага з далейшай спецыялізацыяй значэння: ’месца і людзі, што сядзяць у гэтым месцы для нечаканага нападу’ > ’спосаб такога нападу’. Лядзяева, Вестник МГУ, 1959, 4, 171; Шанскі, 2, З, 61.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
footing [ˈfʊtɪŋ] n.
1. апо́ра, пункт апо́ры;
lose one’s footing спатыкну́цца, паслізну́цца
2. асно́ва;
on a legal/scientific footing на зако́ннай/навуко́вай асно́ве
3. узаемаадно́сіны;
be on an equal footing (with) быць на адно́лькавых права́х
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
кро́ква, ‑ы, ж.
Два брусы, верхнімі канцамі злучэння пад вуглом, а ніжнімі прымацаваныя да бэлек або да верхняга вянца падоўжных сцен. // толькі мн. (кро́квы, ‑аў) Аснова для страхі, утвораная з раду злучаных такім чынам брусоў. [Зруб] пакрыўся сеткай крокваў і лат. Брыль. Калгасныя цесляры паспелі паставіць толькі зруб і кроквы ды пакласці столь над адным пакоем. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спраектава́ць 1, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.
Распрацаваць, скласці праект чаго‑н. Аснова павольна плыла наперад, абрастаючы новымі часткамі і паступова набываючы выгляд той машыны, якую спраектавалі канструктары. Хадкевіч.
спраектава́ць 2, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.
1. У матэматыцы — вычарціць праекцыю, перадаць на плоскасці якую‑н. фігуру, прадмет.
2. Спец. Перадаць на экран павялічаны вобраз, праекцыю чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)