die létzte ~ апо́шняе прыста́нішча, апо́шні прыста́нак (магіла)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
БІЭ́ЛЫ КАМЕ́ТА,
камета, якая ў 1852 распалася на мноства метэорных целаў, што ўтварылі метэорны паток Андрамедыды. Адкрыта чэш. астраномам В.Біэлам у 1826. Апошні раз назіралася ў 1872 як слабае каметападобнае воблака.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Ро́зыйгра ’розыгрыш’ (Нас., Бяльк., Байк. і Некр.), ро́зыгра ’тс’ (Стан.), ро́зыгры ’апошні дзень свята Тройцы’ (Маш.), ’свята праз тыдзень пасля Тройцы’ (ТС), руса́ўчыны ро́зыгры ’апошні дзень русальнага тыдня’ (ТС): у гэты дзень русаўкі іграюць (Маш., 219); укр.ро́зигри ’розыгрыш’, ’першы дзень Пятроўкі пасля за́гавін’, рус.курск.ро́зыгры ’тс’. Да раз- і ігра (гл.) < прасл.*jьgra. Параўн. балг.руса́лски игри ў час русаля ’свята святога духа, Русальны тыдзень, гл. русаллі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
«БЕ́ЛКУ ТРЭ́СЦІ»,
бел.нар. дзіцячая гульня. Гульцы становяцца ў рад адзін за адным нагнуўшыся, і кожны абнімае за паясніцу папярэдняга гульца. Апошні гулец садзіцца на папярэдняга, як на каня, і імкнецца хутка пры дапамозе рук пералезці далей на наступнага, з таго яшчэ далей, пакуль не перапаўзе ўсіх. Гульцы стараюцца «пералазчыка» трэсці, каб скінуць яго. Калі гулец перапаўзе ўсіх, ён становіцца наперадзе, а той, хто цяпер апошні, пачынае рабіць тое ж самае. Так працягваецца, пакуль кожны не паспрабуе прапаўзці па ланцужку.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Вынахо́дца (БРС). Да вынаходзіць з прадуктыўным для Nomina agentis суф. ‑ца; апошні замацаваўся пад польскім уплывам (Гіст. мовы, 1, 99); параўн., напр., укр.винаходец ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скос ‘валок скошанай травы’ (ТС), ‘пакошаны луг’ (крыч., ДАБМ, камент., 856), ско́ша ‘тс’ (лельч., там жа), ско́скі ‘апошні дзень касьбы’ (Варл.). Ад скасіць (гл. касіць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
gasp1[gɑ:sp]n. ця́жкае дыха́нне; уду́шша;
give a gasp of surprise/fear во́хнуць ад здзіўле́ння/стра́ху
♦
at the last gasp у са́мы апо́шні мо́мант
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
пашырэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
Разм. Стаць шырокім, шырэйшым. За апошні час Юрка пашырэў у плячах, наліўся сілаю.Карпаў.Пашырэла раптам дарога — гэта да яе далучылася другая, што вяла з Хадакоў праз ельнік.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патрыярха́т
(ад гр. pater, -tris = бацька + arche = улада)
1) апошні перыяд першабытнаабшчыннага радавога ладу, для якога характэрна панаванне мужчын у гаспадарчым і грамадскім жыцці;
2) царква, узначаленая патрыярхам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
◎ Плецюха́ ’пляткар’ (Бес.). Параўн. польск.plociuch, pleciuga ’тс’, ’балбатун’ і малар.плытюх з націскам на апошнім складзе, перанесеным на апошні склад у плегроха. Да плесці (гл.).