1.Адтуліна (звычайна з векам) для пранікнення ўнутр або на паверхню чаго‑н. Каналізацыйны люк. □ Быстроў, адчыніўшы люк, забраўся ў машыну.Мележ.Праз другі ход, праз люк у столі над кухняй .. [Зося] прынесла прасціну, падушку, коўдру.Шамякін.
2. Тое, што і амбразура (у 1 знач.). Пасажырскі «дуглас» быў пераабсталяваны на ваенны лад. Наверсе зрабілі вежу.. Уздоўж бартоў — люкі для кулямётаў.Новікаў.
3.Адтуліна ў сценках машын, труб (для загрузкі або разгрузкі чаго‑н., асвятлення і пад.). Люк для засыпання хімікатаў.
[Гал. luik.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сты́гма, ‑ы, ж. істыгма́т, ‑а, М ‑маце, м.
1. У Старажытнай Грэцыі — кляймо на целе раба або злачынца.
2. Дыхальца — адтуліна, якой адкрываюцца на паверхні цела органы дыхання ў членістаногіх жывёлін (насякомых і інш.).
[Грэч. stigma — укол, кляймо, пляма.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лазм
1. (шчыліна, адтуліна) Loch n -(e)s, Löcher;
2.тэх Mánnloch n;
авары́йны лаз Nótausstieg m -(e)s, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
атрэзі́я
(ад а- + гр. tresis = адтуліна)
адсутнасць або недаразвіццё прыродных адтулін у арганізме.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дыятрэ́ма
(гр. diatrema = адтуліна)
вулканічнае жарало ў форме вертыкальнай трубкі, што расшыраецца ўверсе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
клаа́ка, -і, ДМ клаа́цы, мн. -і, клаа́к, ж.
1. Падземны канал для сцёку нечыстот.
2.перан. Пра амаральнае, разбэшчанае асяроддзе (кніжн.).
3. Вывадная адтуліна, агульная для кішэчніка і мочапалавых органаў (у земнаводных, паўзуноў, птушак, некаторых рыб і аднапраходных млекакормячых; спец.).
|| прым.клаака́льны, -ая, -ае (да 3 знач.) іклаа́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ву́сцянак ’затычка’ (Мат. Гом.). Няясна, магчыма, да ву́сце ’адтуліна’ (з пераносам значэння з таго, што затыкаюць, на тое, чым затыкаюць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́стул ’вугал, атрыманы ў выніку расхілення ножак цыркуля’, ’адтуліна, шчыліна пры расчыненым вакне, дзвярах, росчын’ (ТСБМ). Да растулі́ць, туліць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Снед ‘адтуліна, уваход у вуллі, калодзе’ (ЭШ, рук.), снедзь ‘дошчачка, якой закладваецца ўваход у вулей’ (ТС, Нар. Гом.). Гл. снет.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
клюз
(гал. kluis)
адтуліна ў корпусе карабля для прапускання якарнага ланцуга або троса (швартова).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)