кварта́л, ‑а, м.

1. Чацвёртая частка года (3 месяцы). Першы квартал. Чацвёрты квартал.

2. Частка горада, абмежаваная некалькімі перакрыжаванымі вуліцамі. Жылыя кварталы. □ У новых кварталах усё зроблена для таго, каб чалавек мог добра, зручна жыць... Мележ. // Разм. Частка вуліцы паміж двума скрыжаваннямі. Прайсці два кварталы.

3. Разм. Аддзяленне гарадской паліцыі ў дарэвалюцыйнай Расіі.

4. Спец. Адзін з квадратных участкаў, на якія разбіваецца лес.

[Ням. Quartal з лац.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паддо́пытны, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца пад следствам. Паддопытныя арыштанты. / у знач. наз. паддо́пытны, ‑ага, м.; паддо́пытная, ‑ай, ж. Маёр прывык чуць розныя паказанні, але прызнанне Далінкі было такое нечаканае для следства, што Мядзведзеў не вытрымаў і здзіўлена паглядзеў на паддопытнага. Асіпенка. [Камароўскі:] — Раю пану змяніць тон размовы са мной. Я не панскі паддопытны. Машара. // Які прызначаны для тых, што знаходзяцца пад следствам. Паддопытнае аддзяленне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пашто́вы, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з поштай, з перасылкай пісьмаў, пасылак, грошай і пад. Паштовая сувязь. Паштовае агенцтва. □ Мне трэба .. напісаць пісьмо аднаму чалавеку, але я не ведаў, ці ёсць там у іх паштовае аддзяленне, ці трэба пісаць на горад. Чорны. // Прызначаны для адпраўленняў па пошце (пісьмаў, пасылак і пад.). Паштовыя маркі. Паштовы поезд. Паштовая скрынка. // Які абслугоўвае пошту. Паштовы служачы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тыфо́зны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да тыфу. Тыфозная гарачка. // Які выклікае тыф. Тыфозны мікроб.

2. Хворы тыфам. [Наталля Пятроўна:] — Помню, як .. [Алёша] лядзяшкамі кідаў у мяне, калі я тыфозную маці ў бальніцу забірала. Шамякін. / у знач. наз. тыфо́зны, ‑ага, м.; тыфо́зная, ‑ай, ж. Па вагоне раптам прайшла чутка: «Не прымаюць! Няма куды. Горад перапоўнены тыфознымі!» «Полымя». // Прызначаны для хворых тыфам. Тыфознае аддзяленне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

факультэ́т, ‑а, М ‑тэце, м.

Аддзяленне вышэйшай павучальнай установы, дзе вывучаецца пэўны цыкл сумежных навуковых дысцыплін. Лёня паступіў на біялагічны факультэт універсітэта і пачаў спецыялізавацца ў сваёй любімай навуцы пра птушак — арніталогіі. В. Вольскі.

•••

Рабочы факультэт — у СССР з 1919 да канца 30‑х гадоў агульнаадукацыйная ўстанова для паскоранай падрыхтоўкі рабочай і сельскай моладзі да навучання ў вышэйшай школе; рабфак.

[Ням. Fakultät ад лац. facultas — магчымасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сегрэга́цыя

(лац. segregatio = аддзяленне)

адна з форм расавай дыскрымінацыі, звязаная з абмежаваннем у правах па матывах расавай ці нацыянальнай прыналежнасці, напр. з прымусовым адасабленнем неграў ад белых.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Трылу́за ‘пустазвон, балбатун, пляткар’ (Яўс.), ‘чалавек, які гаворыць недарэчнасці, глупства’ (Рэг. сл. Віц., Бел. дыял. 2). Дэвербатыў ад трылузіць ‘вярзці абы-што’ (Вушац. сл.), ‘трызніць’ (полац., ЖНС), ‘разводзіць плёткі; гаварыць лухту, недарэчнасці, глупства, пляткарыць’ (глыб., Сл. ПЗБ; мёрск., Нар. лекс.; Рэг. сл. Віц., Яўс.), ‘выдумляць, несці лухту’ (мёрск., Нар. сл.). Сюды ж трылу́зіцца ‘мярэсціцца, здавацца’, ‘сніцца’ (Вушац. сл., Яўс.). Прапанаваная сувязь з чэш. louziti ‘лаяць, сварыцца’, дыял. louznit (na koho) ‘плявузгаць’, якое Махэк₂ (461) звязвае з blouzniti (гл. блюзніць), прадугледжвае аддзяленне прыстаўкі тры‑ (Цыхун, Зб. Супруну, 274), параўн. трыкляты (гл.). Няяснымі застаюцца адносіны да трылудзіць, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аге́нцтва

(ад ням. Agent < лац. agens, -ntis = які дзейнічае)

1) прадстаўніцтва, аддзяленне якой-н. установы ці прадпрыемства (напр. транспартнае а.);

2) установа інфармацыйнага, пасрэдніцкага характару (напр. а. «Інтэрфакс»).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ent=

неаддз. дзеясл. прыстаўка, указвае на:

1) аддаленне: entlufen* уцяка́ць

2) пазбаўленне, аддзяленне: enth)äuten здыма́ць (ску́ру)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

squad [skwɒd] n. аддзяле́нне, кама́нда, брыга́да, гру́па;

an awkward squad узво́д навабра́нцаў;

a flying squad нара́д палі́цыі; дзяжу́рная паліцэ́йская машы́на;

the drugs squad (аператы́ўная) гру́па па барацьбе́ з распаўсю́джваннем нарко́тыкаў;

a fire-fighting squad пажа́рная кама́нда;

a rescue squad выратава́льны атра́д;

the Olympic squad алімпі́йская кама́нда

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)