ГРЫ́НА ФО́РМУЛЫ,

формулы інтэгральнага злічэння, якія звязваюць паміж сабой інтэгралы розных тыпаў. Самая простая з іх, вядомая яшчэ Л.Эйлеру (1771), звязвае падвойны інтэграл па плоскай паверхні S з крывалінейным інтэгралам па яе мяжы L: (L)   Pdx + Qdy = (S)   ( Q x P y dx   dy ) ; яе фіз. сэнс: паток вадкасці, якая цячэ па плоскасці са скорасцю V(Q, -P) праз мяжу L, роўны інтэгралу ад інтэнсіўнасці (дывергенцыі) крыніц і сцёкаў, размеркаваных па паверхні S. Дзве інш. формулы, што звязваюць інтэгралы па аб’ёме і па паверхні, якая яго абмяжоўвае, апублікаваны Дж.Грынам у 1828 у сувязі з даследаваннямі па тэорыі патэнцыялу. Гл. таксама Астраградскага формула, Стокса формула.

Р.Т.Вальвачоў.

т. 5, с. 482

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

впереди́

1. нареч. спе́раду, папе́радзе, напе́радзе;

2. нареч. (в будущем) напе́радзе, у бу́дучым;

об э́том речь впереди́ пра гэ́та гаво́рка напе́радзе, пра гэ́та гаво́рка яшчэ́ бу́дзе;

3. предлог с род. папе́радзе (каго, чаго), упе́радзе (каго, чаго);

он е́хал впереди́ коло́нны ён е́хаў папе́радзе кало́ны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Балта ’сякера’ (Нас.). Відавочна, запазычанне з польск. bałta ’тс’ (а гэта з венг. balta < цюрк.; Брукнер, 12). Параўн. яшчэ Фасмер, 1, 118.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бурме́ль (арго) ’ячмень’ (Рам.). Раманаў (там жа) параўноўвае з польск. burwień ’авёс’ (адкуль?). Няясна. Параўн. яшчэ рус. дыял. бурмиться ’каласіцца’ (аб аўсе).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Буха́й ’бугай’ (Сцяшк. МГ). Запазычанне з польск. buhajпольск. мове звычайнае вымаўленне ‑ch‑ замест h‑). Гл. яшчэ буга́й1. Параўн. бахун.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Геро́льд ’герольд’ (БРС). Рус. геро́льд, укр. геро́льд. Запазычанне з ням. Herold ’тс’. Параўн. яшчэ Фогарашы, SSlav., 4, 1958, 64; Рудніцкі, 1, 607.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Зэс ’пранізлівы холад’ (Сл. паўн.-зах.). Верагодна, гукавы варыянт *зыз ’холад’ да азызнуць ’азябнуць’ (гл.); параўн. яшчэ дзіцяч. зюзя ’холад’ (гл.). Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лымасыва́ць ’біць’ (Бяльк.). Відавочна, з пачатковага *гламасаваць, якое можна было б лічыць балтызмам — параўн. літ. lámžyti, glámžyti ’мяць, прыціскаць’. Гл. яшчэ гламазда́.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лядок ’куравай дацкі, Astragalus danicus Retz.’ (драг., Нар. лекс.). Да ля́да2 (гл.). Паводле Трубачова (Эт. сл., 15, 48), яшчэ прасл. lędokъ.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ма́ла, ма́ло ’нямнога, ледзь, амаль, недастаткова’ ашм. ’рэдка’ (ТСБМ, Сцяшк., Бяльк., Сцяц., ТС, Нар. Гом.). Прыслоўе да малы́ (гл.). Гл. яшчэ ма́лна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)