шумI м. Lärm m -(e)s; Geräusch n -(e)s, -e;

шум у вуша́х hrensausen n -s;

шум ве́тру [хва́ль] Brusen [Ruschen] des Wndes [der Wllen];

шум лі́сця Ruschen der Blätter;

мно́га шу́му з нічо́га viel Lärm um nichts;

наво́шта ўздыма́ць такі́ шум? woz so viel Lärm?;

нарабі́ць шмат шу́му viel Staub ufwirbeln; ufsehen errgen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Uxor erat qualis, herbarum coctio talis

Якая была жонка, такім быў і абед.

Какова была жена, таковым был и обед.

бел. Якая гаспадыня, такі і парадак.

рус. Какова Маланья, таковы у неё и оладьи. Какова Аксинья, такова и ботвинья. Какова пряха, такова на ней и рубаха.

фр. L’œil de la fermière engraisse le vœu (От глаза хозяйки и телёнок жиреет). Femme prudente et bien sage est l’ornement du ménage (Толковая и умная жена ‒ украшение дома).

англ. Men make houses, women make homes (Мужчины делают квартиры, женщины ‒ дома).

нем. Wo die Frau wirtschaftet, wächst der Speck am Balken (Где хозяйничает женщина, сало растёт на бревне).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Metiri se quemque suo modulo ac pede verum est (Horatius)

Праўда тая, што кожны мерае сябе сваёю меркаю.

Истинно, что каждый меряет себя своею меркою.

бел. Мераць на свой аршын/на свой капыл. Хто сам такі, на другога кладзе знакі.

рус. Мерить на свой аршин. Мерить своим аршином. Кто что сам творит, то и о другом говорит. Каждый судит о других в меру своей испорченности.

фр. Mesurer à son aune (à sa toise). (Мерить на свой аршин/по своему локтю/по своей туазе).

англ. To measure everyone by one’s own yard (Мерить всех на свой аршин).

нем. Man soll nicht alles mit seiner Elle messen (Не следует всё измерять своим локтем).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

a

[unstressed ə; stressed eɪ]

adj. or indefinite article

1) неазнача́льны арты́кль (не пераклада́ецца). “a” ста́віцца пе́рад зы́чнымі, апрача́ нямо́га “h”, пе́рад “eu” ды “u”: a tree, a horse. “an” — пе́рад гало́снымі і нямы́м “h”: an apple, an heir.

2) а́ста пе́рад со́бскімі імёнамі) такі́, гэ́ткі як

a Napoleon — такі́ Напалео́н

He is a Cicero in eloquence — Ён як Цыцэро́н у красамо́ўстве

She is a saint among women — Яна́ як сьвята́я сяро́д жанчы́н

3) адзі́н

to have a million dollars — мець мільён даля́раў

not a — ані́, нія́кі

4) не́калькі

a good many — ве́льмі шмат

a little — кры́шку

5) “a” звыча́йна ўжыва́ецца пасьля́

all of, many of, many, such, what: all of a size — усе́ тако́й са́май велічыні́

many a man — шмат хто

such a — такі́

what a bore — што за нуда́

6) у некато́рых зваро́тах

twice a day — дво́йчы на дзень

once a week — раз на ты́дзень

one cent a piece — па цэ́нце за шту́ку

90 cents a dozen — дзевяно́ста цэ́нтаў за ту́зін

7) не́хта

a Mr. Henry Green — не́йкі спада́р Гэ́нры Грын

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

нецярплі́вы, ‑ая, ‑ае.

Такі, якому не ўласціва цярпенне. Нецярплівы чалавек. □ Саша выйшла першая, як заўсёды імклівая, нецярплівая, — ёй цяжка было глядзець на развітанне. Шамякін. / у знач. наз. нецярплі́вы, ‑ага, м.; нецярплі́вая, ‑ай, ж. — Ты раскажы, дзед, што там сёння было? — прасілі нецярплівыя. Якімовіч. // Які выражае нецярпенне. Праз хвіліну пачулася нецярплівае наравістае фырканне каня. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няўда́ліца, ‑ы, м. і ж.

Разм. Такі, якому нічога не ўдаецца; няўмелы, няўклюдны чалавек. Няўдаліца Сцяпан і тут не выкіраваў як трэба — утулкаю кола зачапіў за .. шула. Мележ. Яўсей толькі скоса пазіраў на сына і моўчкі сабе думаў: якая няўдаліца гэты яго меншы. Сабаленка. // Што‑н. дрэнна зробленае. [Воз] быў няўдаліца: крывабокі, завалены ўправа. Хадановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праткну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.

Пракалоць чым‑н. наскрозь. Гэты [зубр], здаецца, немалады. Але рогі па-маладому вострыя. Такі рог праткне наскрозь. Шамякін. Знятую трубку кары Коля перагнуў на сярэдзіне, зверху праткнуў пруцікам. Жычка.

•••

Пальца не праткнуць — пра вялікі, цесны натоўп. У магазіне было бітком пабіта людзей — пальца не праткнеш. Капыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пастарэ́лы, ‑ая, ‑ае.

Які пастарэў, састарэў. У Дашынай хаце .. [Пятра] ніхто не пазнаў. Даведаўшыся, хто ён такі, пастарэлая гаспадыня, вохкаючы і божкаючы, замітусілася па хаце, пачала збіраць пачастунак. Ракітны. Жвіровая ўезджаная дарожка неўзабаве вывела на падворак школы — наперадзе высіўся пышны, у два паверхі, але ўжо пастарэлы і запушчаны, з трэснутай па фасадзе сцяною старасвецкі палац. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пастры́гчыся, ‑стрыгуся, ‑стрыжэшся, ‑стрыжэцца; ‑стрыжомся, ‑стрыжацеся, ‑стрыгуцца; пр. пастрыгся, ‑лася; заг. пастрыжыся; зак.

1. Пастрыгчы сабе валасы, даць сябе пастрыгчы. Няма і такога прыкметнага хвалістага чуба Зайцава: як і палітрук, усё-такі ён змог неяк пастрыгчыся. Даніленка.

2. Прыняць пострыг; стаць, зрабіцца манахам (манашкай). Пражыла .. [Ксенія] разгульнае жыццё, а пад старасць пастрыглася ў манаткі. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пісані́на, ‑ы, ж.

Разм. пагард. Тое, што напісана. Трэба, аднак, узяць у рукі гэтых газетных пісак, якія так недарэчы выступаюць са сваёй пісанінай. Лынькоў. Кастусь не пайшоў бы да Кудрынскага: няёмка ісці на кватэру і боязна паказваць сваю пісаніну. С. Александровіч. Зноў жа такі, седзячы крукам на праўцы чужой пісаніны, нічога свайго не напішаш. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)