1. Брыдка, няёмка. Не бядуй, мая старая, Сёння сорамна ліць слёзы.Тарас.— Сорамна адракацца ад старых сяброў, Крон.Шыцік.
2.безас.узнач.вык., звычайнакаму. Пра пачуццё сораму, што адчувае хто‑н. — А мне перад людзьмі сорамна, каб мой сын на казённых харчах вучыўся.Пальчэўскі.Было сорамна, брыдка і балюча да слёз, што ў такі адказны момант [Даміра] не здолеў стрымаць сябе.Асіпенка.
•••
Сорамна сказацьгл. сказаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стулі́ць, стулю, стуліш, стуліць; зак., што.
1. Шчыльна сціснуць, заплюшчыць (пра губы, вочы і пад.). — Папала мне з-за цябе, таварыш Сучок, — сказаў Журавінка і губы стуліў.Лобан.Сінічкін стуліў вочы, нібы хочучы падрамаць, і тут перад вачыма раскінулася пясчанае поле, а на ім — лён, неабдымныя прасторы лёну, а пасля — бульба, кармавая морква, буракі.Пестрак.
2. Звесці, злучыць разам. Сафрон стуліў гармонік, ён раўнуў усімі галасамі апошні раз і сціх!Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
су́вязны1, ‑ая, ‑ае.
Які звязвае, аб’ядноўвае што‑н. Сувязнае звяно.
сувязны́2, ‑ая, ‑ое.
Які наладжвае, падтрымлівае сувязь з суседнімі воінскімі часцямі. Сувязны самалёт. Сувязны афіцэр.//узнач.наз.сувязны́, ‑о́га, м.; сувязна́я, ‑о́й, ж.Там [на ўскраіне горада] выявілася, што няма групы Карпілава. А каля могілак яшчэ не сціхаў бой. Камандзір паслаў сувязнога.Грахоўскі.Шкада .. [Машы] стала ног, нібы яны — самае галоўнае, што спатрэбіцца ёй у рабоце разведчыцы. Ногі патрэбны мне, сувязной.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уба́чыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
1. Сустрэцца з кім‑н. асабіста, пабачыцца. Алімпа вельмі рада была, што нарэшце ўбачылася з маці.Сабаленка.[Люба:] — Ну, дык бывай, Алеська, праз два тыдні ўбачымся.Мурашка.
2. Уявіцца, здацца. Нейкі час Антон сядзеў, не мяняючы паставы, здзіўлены і ўражаны .. тым, што ўбачылася яму ў цьмянай прасторы ночы, калі ён павярнуўся.Савіцкі.Усё гэта мне ўбачылася і падумалася ў нейкае адно імгненне праз адчуванне няёмкасці.Палтаран.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1.што. Праціраючы, заставіць якое‑н. рэчыва пранікнуць у скуру і пад. Уцерці мазь. Уцерці пасту.
2.каго-што. Выцерці, абцерці каго‑, што‑н. Адыходзіў мой бацька ў паход, — Слёзы ўцёр мне далоняй гарачаю.Нядзведскі.
•••
Уцерці (падцерці) носкаму — атрымаць верх над кім‑н., паказаць яўную перавагу ў чым‑н.
Уцерці слёзыкаму — уцешыць, заспакоіць у горы каго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хмурне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
1.(1і2ас.неўжыв.). Рабіцца, станавіцца хмурным, воблачным. Чэзлі цьмяныя фарбы захаду на спадах гор, хмурнела далеч. Надыходзіла ноч.Самуйлёнак.Неба хмурнела. Зоркі пагаслі.Няхай.
2.перан. Станавіцца хмурным, панурым. Дзяўчына ўсё больш і больш хмурнела і гатова была заплакаць.Дамашэвіч.Калі [Іра] павітаецца, не глянуўшы мне ў вочы, я хмурнею і цэлы дзень думаю, што яна за нешта гневаецца на мяне.Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
энтузія́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Чалавек, ахоплены энтузіязмам, натхнёны чым‑н. Няхай мне даруе лёс мой учынак, але я адразу надумаў выкарыстаць энергію гэтых юных энтузіястаў на карысць агульнае справы.Дубоўка.//чаго. Чалавек, які ўсе сілы аддае якой‑н. справе, шчыры прыхільнік чаго‑н. Будучы сапраўдным энтузіястам навукі, ён [Скарына] імкнуўся асвоіць яе ў самых розных галінах.Алексютовіч.Адным з кіраўнікоў тэатра быў юны літаратар і энтузіяст аматарскай сцэны Юрый Тарых.«ЛіМ».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даво́дзіцца
1. (мець выпадак) sich ergében*, dass…; Gelégenheit háben;
ёй так і не давяло́ся з ім паба́чыцца sie hatte kéine Gelégenheit, ihn wíeder zu séhen [sich mit ihm zu tréffen*];
2. (быць сваяком) verwándt sein;
яна́ даво́дзіцца мне цёткай sie ist méine Tánte
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
прахо́дм. Dúrchgang m -(e)s, -gänge; Passáge [-ʒə] f -, -n;
го́рны прахо́д Gebírgspass m -es, -pässe;
прахо́д забаро́нены! Dúrchgang verbóten!;
за́дні прахо́данат.Áfter m -s, -;
мне ад яго́ прахо́ду няма́ er lässt mir kéine Rúhe; er verfólgt mich auf Schritt und Tritt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
сватм.
1. Bráutwerber m -s, -;
2.разм. (бацька зяця) der Váter des Schwíegersohnes; (бацька нявесткі) der Váter der Schwíegertochter;
ісці́ ў сваты́ zum Bráutwerbeabend [Verlóbungsfest] géhen*;
◊
ён мне ні сват, ні братразм.≅ er steht mir fern, er ist mir völlig fremd
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)