мікра-
(гр. mikros = малы)
першая састаўная частка складаных слоў, якая выражае паняцці «вельмі малы, дробны», «звязаны з вывучэннем або вымярэннем вельмі малых прадметаў, велічынь», «мільённая доля адзінкі меры, названай у другой частцы слова».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
брак, ‑у, м.
1. Недабраякасны тавар; прадметы вытворчасці, якія маюць тую ці іншую загану. [Лявон:] — Як жа так! Хіба можна Вырабляць сягоння брак? Корбан. // Загана, пашкоджанне, дэфект у чым‑н. Брак, нізкая якасць вырабаў, кім бы яны ні дапускаліся, заўсёды звязаны з непапраўнымі матэрыяльнымі і маральнымі выдаткамі. Машэраў. Адна з дэталей папярэдняй пліты была з бракам. Паслядовіч.
2. Разм. Нястача, адсутнасць, недахоп чаго‑н.
[Ням. Brack.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
будаўні́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да будаўніцтва, выкарыстоўваецца ў будаўніцтве. Будаўнічы матэрыял. Будаўнічая тэхніка. Будаўнічыя работы.
2. Які мае адносіны да будаўнікоў, складаецца з будаўнікоў, належыць ім. Пачалася гутарка з будоўлі, і Сцяпан Лявонавіч выказаў думку, што трэба павялічыць будаўнічую брыгаду. Дуброўскі. // Звязаны з падрыхтоўкай будаўнікоў. Сцяпан быў ужо камандзірам у марскім флоце, а Марыля закончыла будаўнічы тэхнікум. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вандро́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Які часта пераходзіць, пераязджае з месца на месца. Вандроўны статак жывёлы. Вандроўны кравец. □ У лазняку спынілася нейкая вандроўная групка немцаў, што адступалі да Бярэзіны... Мележ. // Які працуе не на пастаянным месцы; перасоўны. Вандроўны тэатр.
2. Уласцівы вандроўніку, звязаны з вандраваннем; вандроўніцкі. Вандроўнае жыццё.
3. Які не мае аселасці, вандруе з месца на месца; качэўны. Вандроўныя плямёны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэкараты́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Які служыць для ўпрыгожвання. Дэкаратыўнае пано. Дэкаратыўныя кусты. Дэкаратыўныя тканіны.
2. Маляўнічы, эфектны. Дэкаратыўны выгляд. □ Бярозы стаялі нерухома, у шэрым змроку яны здаваліся ніцымі, а кусты і елкі дэкаратыўнымі. Карпаў.
3. Звязаны з афармленнем сцэны дэкарацыямі. Дэкаратыўнае афармленне.
4. перан. Разм. Ненатуральны, штучны; паказны. Сіратліва, як бы яно не натуральнае, а зробленае, дэкаратыўнае, вісіць над сопкамі халоднае сонца. Шамякін.
[Фр. décoratif.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закладны́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да закладу, звязаны з закладам (у 1 знач.). Закладная квітанцыя.
2. у знач. наз. закладна́я, ‑ой, ж. Афіцыйны пісьмовы акт аб закладзе маёмасці, пераважна нерухомай, які забяспечвае правы крэдытора. Так мінула пятнаццаць год, а ў гэтым годзе банк адмовіўся адтэрмінаваць плацеж па закладной, і Джорджу прапанавалі з’ехаць з фермы яшчэ да каляд. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заціка́ўлены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад зацікавіць.
2. у знач. прым. Які праяўляе або вырашае цікавасць да каго‑, чаго‑н. [Нор] усюды сустракаў зацікаўленыя позіркі, адусюль глядзелі на яго. Шамякін. Зыблюк у момант адхіснуўся ад Карніцкага і зрабіў такі ўважлівы выгляд, нібы ён самы зацікаўлены слухач. Паслядовіч.
3. у знач. прым. Звязаны практычнымі інтарэсамі з якой‑н. справай. Зацікаўленая асоба. Зацікаўленыя краіны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кні́жны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да кнігі (у 1 знач.), звязаны з кнігай. Кніжны гандаль. Кніжная вокладка. // Прызначаны для кніг. Кніжная шафа. Кніжная паліца. // Які гандлюе кнігамі. Кніжны кіёск. Кніжны магазін.
2. Пачэрпнуты з кніг, не падмацаваны жыццёвым вопытам. Кніжныя веды. Кніжная мудрасць.
3. Характэрны для пісьмовага літаратурнага тэксту. Кніжны выраз. Кніжная мова. Кніжны стыль.
•••
Кніжная палата гл. палата.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́даючы,
1. ‑ая, ‑ае. Дзеепрым. незал. цяпер. ад падаць. Месяц адбівае ўсяго 7 працэнтаў падаючых на яго сонечных праменяў. «Звязда».
2. ‑ая, ‑ае; у знач. прым. Які звязаны з перамяшчэннем уніз. Сіла падаючай вады. □ Да вуха даляцелі шум і трэск падаючых дрэў, глухія выбухі. Шчарбатаў.
3. ‑ая, ‑ае; у знач. прым. Які пабудаваны нахільна. Падаючая вежа.
4. Дзеепрысл. незак. ад падаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памянша́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які служыць для памяншэння адлюстравання бачымых прадметаў. Памяншальнае шкло.
2. Спец. Звязаны з утварэннем назоўнікаў і прыметнікаў, якія абазначаюць меншую велічыню прадмета або меншую ступень якасці. Памяншальны суфікс.
3. Які ўжываецца ў змененай, часам скарочанай форме пры звароце (аб уласных імёнах). — Ірачка! — Кудрыцкая ўсміхнулася: вельмі ж нечаканай здалася ёй гэта памяншальная форма ў вуснах Шэмета. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)