укла́сціся, укладуся, укладзешся, укладзецца; укладзёмся, укладзяцеся, укладуцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Умясціцца куды‑н. Усе рэчы ўклаліся ў чамадан. □ На нашы санкі ўклалася [елка] Зялёная, купчастая. Астрэйка. // перан. Падысці пад якую‑н. катэгорыю, класіфікацыю, разрад. Укласціся ў інструкцыю.
2. перан. Зрабіць, выканаць што‑н. у пэўны тэрмін, не выйсці за межы чаго‑н. вызначанага. Укласціся ў рэгламент. Укласціся ў каштарыс. Укласціся ў адпушчаныя сродкі. □ [Крэмез:] — Укладзёмся [з мантажом станка] да трыццатага. От пабачыш!.. Хлопцы ў мяне цяпер, як шалёных, працуюць. Шынклер.
3. Разм. Легчы спаць; улегчыся. Салдаты акапаліся, заслалі акопы травой і ўклаліся спаць. Хомчанка. Недзе ў бальнічных прысадах плакалі кнігаўкі, не ўклаліся яшчэ на ноч. Пташнікаў.
•••
Укласціся ў галаве (у свядомасці) — стаць зразумелым, трывала засвоіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хаўру́с, ‑у, м.
Разм.
1. Група людзей, звязаных агульнымі мэтамі, інтарэсамі. У Малінаўцы лён церлі талакой. З даўніх часоў у засценку склалася некалькі хаўрусаў са сваякоў і суседзяў. Чарнышэвіч. Стаў Антось даваць машыну другім гэтакім малазямельным і платы за гэта не браў. Так паступова пачаў складвацца нейкі бядняцкі хаўрус па малацьбе. Кулакоўскі.
2. Саюз, садружнасць. Жыла.. [маці] цяпер з таго, што ўвайшла ў хаўрус з дворнічыхай. Гарэцкі. [Леапольд] прадае ўвесь свой набытак, уступае ў кабальны хаўрус з кулаком. Барсток. / у перан. ужыв. Гракі ў хаўрусе са шпакамі Вандруюць вывадкам усім. Калачынскі.
3. у знач. прысл. хаўру́сам. Сумесна, гуртам, усе разам. Людзі ўсе хаўрусам, талакой змуравалі мост па-над ракой. Дубоўка.
•••
У хаўрусе — сумесна, разам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
храпці́, ‑пу, ‑пеш, ‑пе; ‑пём, ‑пяце; пр. хроп, храпла, ‑ло; незак.
1. Утвараць храп 1 (у 1 знач.). [Сцёпка:] Усе мае таварышы заснулі і моцна храпуць. Мне таксама хочацца спаць. Колас. Пацейчык падгарнуў пад сябе торбу з хлебам і заснуў, нават пачаў храпці. Чорны. // Разм. Моцна спаць, пераважна з храпам. Моцна стукнуўшы дзвярыма, .. [Кірыл], не распранаючыся, валіўся на ложак і амаль да паўдня хроп. Кавалёў.
2. Утвараць храп 1 (у 2 знач.). Конь хроп, з-пад яго капытоў выляталі камякі снегу. Бураўкін. Коні ашалела храплі і кідаліся на вароты. Сабаленка. Храпуць, іржуць коні, раз-пораз ускідваецца лаянка, гатова загарэцца бойка. Мележ. // Утвараць сіплыя гукі (аб прадметах). У зубах храпла і свістала маленькая счарнелая люлечка. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
trick1 [trɪk] n.
1. жарт; шту́чка; хі́трык;
childish tricks дзіця́чае сваво́льства;
play a trick on smb. падману́ць каго́-н.; пажартава́ць з каго́-н.;
by trick ашука́нствам, падма́нам;
tricks of fortune зме́нлівасць лёсу
2. спрыт, спо́саб, сакрэ́т;
all the tricks and turns усе́ прыёмы і хі́трыкі
3. фо́кус;
a trick of the light светлавы́ эфе́кт;
do tricks пака́зваць фо́кусы
♦
a bag/box of tricks infml усяля́кія хі́трыкі;
be up to one’s (old) tricks infml узя́цца за сваё;
do the trick infml дабі́цца свайго́; дасягну́ць мэ́ты;
play a dirty trick on smb. infml падкла́сці каму́-н. свінню́;
the tricks of the trade сакрэ́ты прафе́сіі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
cry2 [kraɪ] v.
1. пла́каць, е́нчыць;
cry bitter tears пла́каць го́ркімі слязьмі́;
cry for joy пла́каць ад ра́дасці;
cry oneself to sleep пла́каць, паку́ль не засне́ш
2. (for smth.) патрабава́ць што-н., насто́йліва дабіва́цца чаго́-н.
3. крыча́ць, раўці́, лямантава́ць;
cry at the top of one’s voice крыча́ць на ўсё го́рла, крыча́ць не́ма
4. кры́кнуць, ускры́кнуць, вы́гукнуць
5. (over) апла́кваць
♦ cry one’s eyes/heart out вы́плакаць (усе́) во́чы;
cry for the moon жада́ць або́ патрабава́ць немагчы́мага;
cry over spilt milk BrE марнава́ць час
cry off [ˌkraɪˈɒf] phr. v. BrE, infml адмо́віцца ад наме́ру
cry out [ˌkraɪˈaʊt] phr. v. (against) пратэстава́ць, выка́зваць пратэ́ст
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
weigh [weɪ] v.
1. узва́жваць; ва́жыць;
How much do you weigh? Якая ў вас вага?
2. мець вагу́, значэ́нне; уплыва́ць;
It weighs heavily against us. Гэта не на нашу карысць.
♦
weigh anchor падніма́ць я́кар;
weigh one’s words узва́жваць ко́жнае сло́ва
weigh down [ˌweɪˈdaʊn] phr. v.
1. прыгнята́ць
2. перава́жваць, абцяжа́рваць; гнуць
weigh upon [ˌweɪəˈpɒn] phr. v. =
weigh downweigh in [ˌweɪˈɪn] phr. v.
1. sport узва́жвацца (да або пасля спаборніцтваў)
2. (with) infml уступа́ць у спрэ́чку або́ ў спабо́рніцтва
weigh up [ˌweɪˈʌp] phr. v.
1. узва́жваць, ацэ́ньваць;
weigh up the pros and cons узва́жваць усе́ «за» і «су́праць»
2. падыма́ць (карабель з дна)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
bis
1.
prp
(~ an, ~ auf, ~ nach, ~ zu) — да
~ nach Berlín — да Берлі́на
~ wohín? — да яко́га ме́сца?
~ zum Báhnhof — да (са́мага) ва́кзала
~ óben — даве́рху
~ wann? — да яко́га ча́су?
~ zum Ábend — да ве́чара
álle ~ auf éinen — усе́, апрача́ аднаго́
2.
cj
паку́ль (не)
wárte, bis ich kómme — пачака́й паку́ль я не прыйду́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Ségel
n -s, - ве́тразь, па́рус
die ~ híssen [béisetzen, sétzen, áufziehen*] — падня́ць [паста́віць, нацягну́ць] ве́тразі
◊ álle ~ béisetzen — перан. пусці́ць у ход усе́ сро́дкі
die ~ réffen [bérgen*, éinziehen*] — зняць [скруці́ць, паме́ншыць] ве́тразі
die ~ klar máchen — падня́ць ве́тразі, падрыхтава́ць су́дна да пла́вання [бо́ю]
únter ~n géhen* — плыць пад ве́тразямі
mit vóllen ~n fáhren* — ісці́ на ўсі́х ве́тразях (тс. перан.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
взор
1. (взгляд) по́зірк, -ку м., по́гляд, -ду м.;
оки́нуть взором акі́нуць по́зіркам (азірну́ць);
2. (зрение) зрок, род. зро́ку м.; (глаза) во́чы, род. вачэ́й;
на́шим взорам предста́вилось ужа́сное зре́лище пе́рад на́шымі вача́мі паўста́ла жахлі́вае відо́вішча;
обрати́ть на кого́-л., на что́-л. все взоры перен. звярну́ць на каго́-не́будзь, на што-не́будзь усе́ по́зіркі;
поту́пить взор апусці́ць во́чы;
впе́рить взор утаро́піцца;
изме́рить взо́ром зме́раць во́кам (по́зіркам).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
употребля́ть несов.
1. (использовать) скарысто́ўваць, выкарысто́ўваць;
употребля́ть свобо́дное вре́мя на чте́ние скарысто́ўваць (выкарысто́ўваць) во́льны час для чыта́ння;
употребля́ть с по́льзой скарысто́ўваць (выкарысто́ўваць);
употребля́ть в де́ло выкарысто́ўваць;
2. (применять) ужыва́ць;
употребля́ть стари́нные выраже́ния ужыва́ць старасве́цкія вы́разы;
он не употребля́ет спиртны́х напи́тков ён не ўжыва́е спіртны́х напо́яў;
употребля́ть власть ужыва́ць ула́ду;
3. (тратить) тра́ціць;
◊
употребля́ть во зло дове́рие злоўжыва́ць даве́рам;
употребля́ть все уси́лия прыклада́ць усе́ намага́нні;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)