Cito rumpes arcum, semper si tensum habueris
Хутка лук зломіш, калі яго заўсёды нацягнутым будзеш трымаць.
Быстро лук сломаешь, если его всегда натянутым будешь держать.
бел. Не перагінай палку.
рус. Не перегибай палку. Натянутая струна рвётся. Что больше натягивать, то скорее лопнет. Не переведя духу, дальше ворот не добежишь.
фр. Quand, l’arc est trop tendu, il casse (Когда лук слишком натянут, он ломается).
англ. He that runs fast will not run long (Кто быстро бегает, пробегает недолго).
нем. Den Bogen Überspannen (Чрезмерно натянуть лук). Übers Ziel hinausschießen (Выстрелить мимо цели).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Quidquid est plus quam necesse, possidentes deprimit
Усё, што звыш неабходнага, губіць валадароў.
Всё, что сверх необходимого, губит владеющих.
бел. Усё добра ў меру, а праз лад, то і свінні не ядзяць.
рус. Всякое излишество вредно. Через край нальёшь, через край и пойдёт. От лишнего веселья работа тоскует. Излишняя сладость пуще горечи.
фр. De l’abondance du cœur la bouche parle (От избытка чувств развязывается язык).
англ. Too much pudding will choke the dog (Если собаке дать слишком много пудинга, она поперхнётся).
нем. Alles hat sein Maß (Всему своя мера).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
испы́тывать несов.
1. выпрабо́ўваць (каго, што), правяра́ць (каго, што), рабі́ць іспы́ты (каму, чаму); (экзаменовать) іспы́тваць (каго); (исследовать) дасле́даваць;
2. (что — изведывать) зазнава́ць, зве́дваць; (претерпевать — ещё) перано́сіць; (чувствовать — ещё) адчува́ць; (переживать) перажыва́ць; (узнавать) пазнава́ць;
испы́тывать влече́ние (к чему) адчува́ць ця́гу (да чаго);
испы́тывать наслажде́ние адчува́ць (зве́дваць, зазнава́ць) асало́ду;
испы́тывать нужду́ (в ком, чём) адчува́ць патрэ́бу (у кім, чым);
испы́тывать удово́льствие (от кого, чего) адчува́ць (зазнава́ць) задавальне́нне (ад каго, чаго);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
досто́инство ср.
1. го́днасць, -ці ж.;
чу́вство со́бственного досто́инства пачуццё ўла́снай го́днасці;
ни́же моего́ досто́инства ніжэ́й маёй го́днасці;
2. (положительное качество) до́брая я́касць; (ценность) ва́ртасць, -ці ж.; (заслуга) заслу́га, -гі ж.;
э́тот план име́ет то досто́инство, что он прост гэ́ты план ма́е ту́ю до́брую я́касць (ва́ртасць), што ён про́сты;
оцени́ть по досто́инству ацані́ць па заслу́гах;
3. (стоимость) ва́ртасць, -ці ж.;
облига́ция досто́инством сто рубле́й абліга́цыя ва́ртасцю сто рублёў (у сто рублёў).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
при́тча ж.
1. пры́тча, -чы ж., пры́павесць, -ці ж.; (аллегория) алего́рыя, -рыі ж.;
ева́нгельская при́тча ева́нгельская пры́тча (пры́павесць);
говори́ть при́тчами гавары́ць алего́рыямі;
2. (непонятная вещь, явление) разг. (дзі́ўнае) здарэ́нне, -ння ср.; (случай) (дзі́ўны) вы́падак, -дку м.; (диковина) дзі́ва, -ва ср.;
что за при́тча? што за дзі́ва?;
вот так при́тча! вось дык здарэ́нне!, вось дык дзі́ва!;
◊
стать при́тчей во язы́цех шутл. не сыхо́дзіць у людзе́й з языко́ў, стаць пагало́скай;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
прихло́пывать несов.
1. (ладонью) ля́паць, пля́скаць;
2. (пристукивать каблуком и т. п.) прысту́кваць;
3. (закрывать со стуком) прысту́кваць, прычыня́ць;
4. (придавливать, прищемлять) разг. прышчамля́ць, прыбіва́ць;
5. перен. (прекращать существование чего-л., деятельность кого-, чего-л., запрещать, закрывать), прост. прыкрыва́ць, закрыва́ць;
6. (убивать) прост. прысту́кваць;
7. (накрывать, ловить) прост. накрыва́ць, лаві́ць; см. прихло́пнуть;
8. (сопровождать что-л. хлопками) прыпля́скваць, пля́скаць;
прихло́пывать в ладо́ши прыпля́скваць (пля́скаць) у дало́ні (у ла́дкі).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
перевести́I сов., в разн. знач. пераве́сці, мног. папераво́дзіць;
перевести́ больно́го из одно́й пала́ты в другу́ю пераве́сці хво́рага з адно́й пала́ты ў другу́ю;
перевести́ слепо́го че́рез у́лицу пераве́сці сляпо́га це́раз ву́ліцу;
перевести́ на но́вую рабо́ту пераве́сці на но́вую рабо́ту;
перевести́ во второ́й класс пераве́сці ў другі́ клас;
перевести́ стре́лку часо́в пераве́сці стрэ́лку гадзі́нніка;
перевести́ в метри́ческие ме́ры пераве́сці ў метры́чныя ме́ры;
перевести́ рису́нок на что-л. пераве́сці рысу́нак на што-не́будзь.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
получа́ться
1. уст. прыхо́дзіць;
пи́сьма получа́лись о́чень ре́дко лісты́ прыхо́дзілі ве́льмі рэ́дка;
2. (оказываться, появляться как результат) атры́млівацца; выхо́дзіць, выяўля́цца;
результа́ты рабо́ты получа́ются прекра́сные вы́нікі пра́цы атры́мліваюцца цудо́ўныя (выда́тныя);
из него́ получа́ется хоро́ший рабо́тник з яго́ выхо́дзіць до́бры рабо́тнік;
получа́ется, что мы с тобо́й прихо́дим к одни́м вы́водам выхо́дзіць, што мы з табо́й прыхо́дзім да адно́лькавых высно́ў;
получа́ется недоразуме́ние выхо́дзіць (атры́мліваецца) непаразуме́нне;
3. страд. атры́млівацца; набыва́цца; здабыва́цца; нажыва́цца; см. получа́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
тре́боваться
1. (быть нужным, необходимым) быць патрэ́бным, патрабава́цца;
заво́ду тре́буются рабо́чие заво́ду патрэ́бны (патрабу́юцца) рабо́чыя;
для э́того де́ла тре́бовались больши́е зна́ния для гэ́тай спра́вы патрэ́бны былі́ (патрабава́ліся) вялі́кія ве́ды;
2. безл. (необходимо, нужно) трэ́ба, патрэ́бна;
что и тре́бовалось доказа́ть што і трэ́ба было́ даказа́ць (даве́сці);
на э́то тре́буется мно́го вре́мени на гэ́та трэ́ба (патрэ́бна) шмат ча́су; см. потре́боваться;
3. страд. патрабава́цца; вымага́цца; выкліка́цца; зва́цца; клі́кацца; см. тре́бовать 1, 3.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
чи́стка ж.
1. (удаление грязи) чы́стка, -кі ж., чы́шчанне, -ння ср.; шарава́нне, -ння ср.; ваксава́нне, -ння ср.;
отда́ть что́-л. в чи́стку адда́ць што-не́будзь у чы́стку;
2. (от кожуры) абіра́нне, -ння ср.; скрабе́нне, -ння ср., струга́нне, -ння ср.; лушчэ́нне, -ння ср., луза́нне, -ння ср.; перабіра́нне, -ння ср.;
3. (освобождение от скопившегося, опорожнение) чы́стка, -кі ж., чы́шчанне, -ння ср.; выціра́нне, -ння ср.;
4. перен. чы́стка, -кі ж.; см. чи́стить.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)