рэгламентава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., што.

Падпарадкаваць (падпарадкоўваць) дакладна ўстаноўленым правілам, абмежаванням. Рэгламентаваць абавязкі. □ Гэты распарадак цяпер нікому не быў патрэбен, вісеў, усімі забыты, і толькі зрэдку, выпадкова трапіўшы каму-небудзь на вочы, абуджаў успаміны аб тых, чыё жыццё ён некалі рэгламентаваў. Шашкоў.

[Фр. réglementer.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гіпно́з

(фр. hypnose, ад гр. hypnos = сон)

1) стан, падобны на сон, які выклікаецца ўнушэннем і суправаджаецца падпарадкаваннем волі спячага таму, хто ўсыпляе;

2) перан. сіла ўплыву, уздзеяння, уласцівая каму-н., чаму-н. (напр. паддацца гіпнозу яго таленту).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Cui nasci contigit, mori restat

Каму давялося нарадзіцца, таму давядзецца і памерці.

Кому пришлось родиться, тому доведётся умереть.

бел. Як ні круці, а прыйдзецца памярці. Хто нарадзіўся, той і паміраць мусіць. Бог даў. Бог узяў. Раз жыць, раз і паміраць. Смерць і радзіны не выбіраюць гадзіны. Не памрэ толькі той, хто не нарадзіўся.

рус. Сколько ни ликовать, а смерти не миновать. Двум смертям не бывать, а одной не миновать. Сколько ни жить, а смерти не отбыть.

фр. On ne meurt qu’une fois (Умирают лишь раз).

англ. Death when it comes will have no denial (Смерть не принимает отказа).

нем. Der Tod hat noch keinen vergessen (Смерть ещё не забывала никого).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Opulentissima metalla assidue plenius responsura fodienti

Каштоўныя металы дастаюцца перш за усё таму, хто рупліва капае.

Драгоценные металлы достаются прежде всего тому, кто усердно копает.

бел. Хто шукае, той знаходзіць. Шукай, дык знойдзеш. Каму ў голаў зойдзе, той і за печчу знойдзе. Хто гоніць, той здагоніць.

рус. Тот и сыщет, кто ищет. Кто бежит, тот и догоняет. Копнёшь, так и найдёшь. Кто ищет, тот всегда найдёт. Копни поглубже, найдёшь погуще. Дорогу осилит идущий.

фр. Qui cherche trouve (Кто ищет ‒ тот находит).

англ. A cat in gloves catches no mice (Кот в перчатках не словит мыши).

нем. Wer da sucht, der findet (Кто ищет, тот найдёт).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

зда́цца ​1, здамся, здасіся, здасца; здадзімся, здасцеся, здадуцца; пр. здаўся, ‑лася, ‑лося; заг. здайся; зак.

1. Спыніўшы супраціўленне, прызнаць сябе пераможаным. Гарнізон здаўся. Армія здалася. Здацца ў палон. □ Шмат разоў дзень змяняўся ноччу, а крэпасць жыла і на прапанову здацца адказала шквалам агню. Кудраўцаў. / Пра спыненне супраціўлення ў спартыўных гульнях. Шахматыст здаўся на трыццатым ходзе. // Адступіць перад цяжкасцямі, перашкодамі; паддацца, уступіць каму, чаму‑н. Нарэшце Іван здаўся: махнуў на ўсё рукой і паехаў у горад, завербаваўшыся ў брыгаду па будаўніцтву чыгуначных мастоў. Васілевіч. Лёнька папрасіў: — Чыжык, міленькі! Дай мне паднесці твой мяшок. У цябе рука баліць. Дай, га? — На, паднясі, — здаўся Чыжык. Няхай.

2. Даверыцца каму‑, чаму‑н., паспадзявацца на каго‑, што‑н. — Я ўжо цалкам здаюся на цябе, — пасмяяўся .. [Рыгор]. Гартны.

3. Разм. Аслабець фізічна; заняпасці. — Нешта я зусім здалася, — сказала [маці]. — Памажы хіба, сынок. Якімовіч.

•••

Здацца на літасць каго — здацца безагаворачна, без усякіх умоў.

зда́цца ​2, здамся, здасіся, здасца; здадзімся, здасцеся, здадуцца; пр. здаўся, ‑лася, ‑лося; зак.

1. Паўстаць у якім‑н. выглядзе, выклікаць пэўнае ўражанне. І сам Іванчык здаўся Міканору не гэткім, як раней, быццам яшчэ падрос хлопчык. Кулакоўскі. Стройная, рухавая, з кранутым ужо сонцам прыемным тварам, дзяўчына здалася Паходню знаёмай. Хадкевіч.

2. безас. каму. Узнікнуць у думках, адчуваннях; уявіцца. Пастам здалося, быццам нехта спрабуе акружыць лагер. В. Вольскі. Міколку здалося, што ў яліну стукнуў пярун. Лынькоў.

•••

Неба з аўчынку здалося гл. неба.

зда́цца ​3, буд. і заг. не ужываецца; пр. здаўся, ‑лася, ‑лося; зак., каму.

Разм. Спатрэбіцца. — І нашто табе здаўся гэты хор? Поп маўчыць, не лезе з хорам, дык табе трэба свае тры грошы ўткнуць. Колас. — Макар, там з ног збіліся, шукаючы цябе. — Навошта я каму здаўся? Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

му́ляць несов.

1. (причинять боль) тере́ть; жать;

бот му́ляе — сапо́г трёт (жмёт);

2. (каму, чаму) перен. беспоко́ить (кого, что);

яму́ му́ляла яшчэ́ не́йкая рабо́та — его́ беспоко́ила ещё кака́я-то рабо́та

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

пе́рац, -рцу м. пе́рец;

чырво́ны п. — кра́сный пе́рец;

◊ усы́паць (даць) пе́рцу — (каму) дать пе́рцу (кому);

у го́ры жыць ды з пе́рцам е́сці — погов. в го́ре жить и с пе́рцем есть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

хрысці́ць несов.

1. в разн. знач. крести́ть;

2. перен., разг. (бить) хлеста́ть;

◊ не дзяце́й х. — (каму з кім) не дете́й крести́ть (кому с кем);

шалёны поп хрысці́ў — шально́й поп крести́л

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

obligation [ˌɒblɪˈgeɪʃn] n. абавя́зак; доўг; абавяза́цельства;

be under an obligation to smb. быць абавя́заным каму́-н.; быць у даўгу́ пе́рад кім-н.;

You are under no obligation to reply. Вы не абавязаны даваць адказ.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

flog [flɒg] v.

1. лупцава́ць, біць (каго-н. бізуном, пугай і да т.п.)

2. BrE, infml упе́рці, прада́ць, навяза́ць (што-н. каму-н.)

♦

flog a dead horse BrE, infml марнава́ць сі́лы і час

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)