verdíent

a

1) заслу́жаны

verdíenter Geléhrter — заслу́жаны дзе́яч наву́кі

sich um j-n, um etw. (A), durch etw. (A) ~ máchen — мець заслу́гі пе́рад кім-н., пе́рад чым-н.

2) заро́блены

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

schwelgen

vi (in D) атры́мліваць асало́ду, мець асало́ду (у чым-н.); займа́цца (чым-н.) з вялі́кай ра́дасцю

im Überfluss ~ — патана́ць у раско́шы [ро́скашы]

in Wónne ~ — упіва́цца шча́сцем [асало́дай]

in Erínnerungen ~ — адда́цца ўспамі́нам

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

verpúffen

1.

vi тэх., хім. успы́хнуць, ху́тка згарэ́ць; вы́гараць (аб выбуховых рэчах); перан. мець слабы́я вы́нікі, быць безвыніко́вым

2.

vt

1) расстраля́ць (усе патроны)

2) растра́ціць (дарэмна) (сваю энергію, сілы)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

ánhaben

vt

1) насі́ць, мець пры сабе́, быць апрану́тым

er hátte éinen Mántel an — на ім было́ паліто́

2)

(j-m etw.) ~ wóllen — злава́ць (на каго-н. за што-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

глядзе́ць, -джу́, -дзі́ш, -дзі́ць; -дзі́м, гледзіце́, -дзя́ць; -дзі́; незак.

1. на каго-што і ў што. Накіроўваць позірк, каб убачыць каго-, што-н.

Г. на неба.

Г. на экран.

Вокны глядзяць у агарод (перан.: выходзяць на агарод).

2. каго-што. Разглядаць, успрымаць, знаёміцца з кім-, чым-н.

Г. спектакль.

Г. выстаўку карцін.

3. каго-што. Рабіць агляд, абследаванне.

Г. хворага.

4. каго-што, за кім-чым і са злуч. «каб». Даглядаць, турбавацца (разм.).

Г. дзяцей.

Г. за парадкам.

Г. каб усё было як трэба.

5. на каго-што. Браць прыклад з каго-н., лічыцца з кім-н.

Г. на старэйшых.

Не глядзі на лежабокаў.

6. на каго-што. Так ці інакш адносіцца да каго-, чаго-н., мець сваю ацэнку.

Г. на рэчы проста.

7. Віднецца, паказвацца адкуль-н.

Беднасць глядзела з кожнага кутка хаты.

8. заг. глядзі́(це)! у знач. выкл. Выражае:

а) папярэджанне, перасцярогу або пагрозу.

Глядзіце, не спазніцеся!

б) здзіўленне, спалох.

Глядзі, што нарабіў гэты разбойнік!

в) ужыв. як знак спасылкі ў тэксце.

Глядзі наступную старонку.

9. заг. глядзі́, 2 ас. адз. цяпер. глядзі́ш, у знач. пабочн. сл. Між тым, тым часам (разм.).

Глядзіш, і жніво надыдзе.

За якую гадзіну, глядзіш, і грыбоў вядро.

10. 1 ас. цяпер. гляджу́ (глядзі́м), у знач. пабочн. сл. Як выяўляецца (разм.).

Гляджу, аўтобус ужо на прыпынку.

◊

Воўкам глядзець (разм.) — таіць злосць на каго-н.

Глядзець з рук каго або чыіх (разм., неадабр.) — не мець самастойнасці, быць у матэрыяльнай залежнасці ад каго-н.

Глядзець праз пальцы (разм., неадабр.) — абыякава, несур’ёзна ставіцца да каго-, чаго-н., наўмысна не надаваць сур’ёзнай увагі каму-, чаму-н.

Глядзець праўдзе ў вочы — цвяроза і правільна ўсё ўспрымаць.

Глядзець смерці ў вочы — быць у вялікай небяспецы, блізка ад смерці.

Як у ваду глядзеў (разм.) — быццам наперад ведаў.

|| зак. паглядзе́ць, -джу́, -дзі́ш, -дзі́ць; -дзі́м, -ледзіце́, -дзя́ць; -дзі́ (да 1—6 знач.).

|| аднакр. гля́нуць, -ну, -неш, -не; глянь (да 1, 3, 6 і 7 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

amant

м.

1. жарт. палюбоўнік, каханак, паклоннік, уздыхальнік;

wierny amant — верны паклоннік;

2. акцёр-палюбоўнік (пра амплуа);

amant filmowy — першы палюбоўнік (у кіно);

mieć wygląd ~a — мець выгляд Дон-Жуана

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

гадзі́на, -ы, мн. -ы, -дзі́н, ж.

1. Адзінка вымярэння часу, роўная 60 мінутам.

Прыйсці раней на гадзіну.

2. Адзінка часу ў 60 мінут, якую адлічваюць ад паўдня ці ад паўночы.

Г. ночы.

Трэцяя г. дня.

3. Прамежак часу, што адводзіцца на ўрок, лекцыю і пад.

Акадэмічная г.

4. толькі мн. Педагагічныя заняткі, лекцыі (пра нагрузку выкладчыкаў).

Мець гадзіны ва ўніверсітэце.

5. Пара́, час (высок.).

Суровая г. вайны.

6. Час, адведзены для чаго-н.

Прыёмныя гадзіны.

Вольная г.

○

Гадзіна пік — час найвышэйшага напружання ў рабоце транспарту, электрастанцыі і пад.

◊

Апошняя (смяротная) гадзіна — смерць.

Гадзіна ў гадзіну — дакладна, у вызначаны тэрмін.

З гадзіны на гадзіну — вось-вось, у кожны момант.

Чорная (ліхая) гадзіна — цяжкі час.

Шэрая гадзіна (разм.) — змрок вечарам пасля заходу сонца.

|| ласк. гадзі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. гадзі́нны, -ая, -ае (да 1—3 знач.).

Г. перапынак.

Гадзінная норма.

Паехаць гадзінным цягніком (які адпраўляецца ў гадзіну дня, ночы).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

вес м.

1. вага́, -гі́ ж., мн. нет;

уде́льный вес удзе́льная вага́;

десяти́чный вес дзесятко́вая вага́;

ме́ры ве́са ме́ры вагі́;

а́томный вес а́тамная вага́;

на вес на вагу́;

2. перен. вага́, -гі́ ж.; (авторитет) аўтарытэ́т, -ту м.;

3. / на весу́ на вісу́;

◊

на вес зо́лота на вагу́ зо́лата;

име́ть вес мець вагу́ (аўтарытэ́т).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

определённый

1. (установленный) вы́значаны; (о границе, пределе) акрэ́слены;

2. (сформулированный) азна́чаны, акрэ́слены;

3. (твёрдо установленный) пэ́ўны;

име́ть определённый за́работок мець пэ́ўны заро́бак;

4. (точный) дакла́дны, выра́зны;

он не дал определённого отве́та ён не даў пэ́ўнага (выра́знага) адка́зу;

5. (явный, очевидный) пэ́ўны, відаво́чны; (несомненный, безусловный) безумо́ўны, бясспрэ́чны;

э́то определённая уда́ча гэ́та безумо́ўная (відаво́чная) уда́ча.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

хлопота́ть несов.

1. (быть в хлопотах) быць у кло́паце, мець кло́пат; (стараться) стара́цца, увіха́цца; (суетиться) мітусі́цца, бе́гаць, круці́цца;

он це́лый день всё хлопо́чет ён цэ́лы дзень усё ў кло́паце;

она́ хлопота́ла на ку́хне яна́ ўвіха́лася на ку́хні;

пчела́ хлопо́чет вокру́г цветка́ пчала́ ўвіха́ецца (кру́ціцца) каля́ кве́ткі;

2. (заботиться) клапаці́цца;

3. (ходатайствовать) прасі́ць, хада́йнічаць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)