заво́д​III (развод) разг. заво́д, -ду м.;

оста́вить тёлку на заво́д пакі́нуць цялу́шку на заво́д;

◊

и в заво́де нет і ў за́вадзе няма́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

вы́ползок м.

1. (сброшенная во время линьки кожа) вы́паўзак, -зка м., выпо́ўзіны, -наў ед. нет;

2. (червяк) чарвя́к, -ка́ м., вы́паўзак, -зка м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

казна́​I ж., уст.

1. (государственная собственность) казна́, -ны́ ж., мн. нет;

2. (имущество) скарб, род. ска́рбу м.; (деньги — ещё) казна́, -ны́ ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

верху́шка

1. верхаві́на, -ны ж., вярша́ліна, -ны ж.;

2. перен. вярхі́, -хо́ў ед. нет;

социа́льная верху́шка сацыя́льныя вярхі́;

3. анат. верхаві́нка, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

пе́ние ср.

1. (действие) спява́нне, -ння ср., мн. нет; спеў, род. спе́ву м.;

2. (вокальная музыка) спе́вы, -ваў мн.;

учи́тель пе́ния наста́ўнік спе́ваў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

штибле́ты (ед. штибле́т м., штибле́та ж.)

1. (ботинки) чараві́кі, -каў, ед. чараві́к, -ка м.;

2. (гетры на пуговицах) уст. ге́тры, -раў ед. нет.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Flamma fumo est proxima (Plautus)

Полымя ‒ бліжэйшае дыму (г. зн. дзе дым, там і полымя).

Огонь ‒ ближайший дыму (т. е. где дым, там и огонь).

бел. Дыму без агню не бывае. Дзе дым, там і агонь. Дзе вярба, там вада.

рус. Дыму без огня не бывает. Без ветра камыш не качается. Без тучи дождя не бывает. Огонь без дыму не живёт. Толчея без шуму не ходит.

фр. Il n’est jamais feu sans fumée (Нет дыма без огня).

англ. There is no smoke without fire (Нет дыма без огня).

нем. Wo Rauch ist, da ist auch Feuer (Где дым, там и огонь).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

плён (род. плёну) м., мн. нет

1. плоды́ мн.; урожа́й;

дава́ць п. — приноси́ть плоды́;

2. перен. плоды́ мн., плод, результа́т;

п. маёй пра́цы — плоды́ (результа́т) моего́ труда́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

рату́нак, -нку м.

1. спасе́ние ср.; избавле́ние ср.;

2. по́мощь ж., вы́ручка ж.;

◊ прасі́ць ~нку — проси́ть (взыва́ть) о по́мощи;

~нку няма́ — спасе́ния нет;

я́кар ~нку — я́корь спасе́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Няма́ ’няма, рус. нет’ (Нас., Мал., Гарэц., Касп., Шат., Сл. ПЗБ, Сл. ЦРБ), нема́ ’тс’ (ТС, Сл. ПЗБ, Ян.), німа́ ’тс’ (Яруш., Касп., Кліх, Бяльк., Сл. ПЗБ), ст.-бел. нима, нема (XVI ст., Карскі 2-3, 77), укр. нема(е), польск. nie ma, чэш. дыял. nima, славац. néma, níma, в.-луж. nima, серб.-харв. нема, макед. нема, балг. ня́ма. Форма 3 ас. адз. л. ад *ne (адмоўе) і *jьměti (гл. мець); сцяжэнне адбылося самастойна ў асобных славянскіх мовах, параўн. ст.-слав. не имамь (інф. не имѣти), балг. нямам, серб.-харв. не̑мāм (не́мати), славен. nímam, némam (nímati) і пад., гл. Карскі 2-3, 77; Дурыданаў, Зб. Мірчаву, 1979, 156; таксама як і страта прэдыкатыўнасці, параўн. бел. дыял. нема семяно́ (Карскі 2-3, 369). Няма падстаў насуперак Кюнэ (Poln., 81) разглядаць бел. няма як паланізм, параўн. несцягнутую дзеяслоўную форму ў немаека ’няма, нямашака’ (ТС), нымайка ’тс’ (Сл. Брэс.). Пра адносную старажытнасць бел. няма сведчаць спалучэнні тыпу няма‑дзе, няма‑калі, няма‑каго (Гарэц.), што адпавядаюць рус. негде, некогда, некого і пад. (Карскі 2-3, 451), параўн. таксама спецыфічную паралель балг. дыял. не ми е ко́ли ’мне няма калі, няма часу’, серб.-харв. дыял. немая ко̏ље ’тс’ (БЕ, 1978, 6, 525).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)