durchgehen
I dúrchgehen
*
1.
vi (s)
1) прахо́дзіць (да канца)
2) прайсці́ (аб прапанове)
3)
es geht ihm álles durch — яму́ ўсё сыхо́дзіць з рук
4) пане́сці (пра каня)
5) разм. уцяка́ць
2.
vt
1) прахо́дзіць (пакоі)
2) праціра́ць (падэшвы)
II durchgéhen
* vt
1) прахо́дзіць (лес)
2) прагляда́ць, прабяга́ць (вачыма)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
па́гарак
1. Месца, вялікая прастора, дзе выгараў лес або балота (Слаўг.). Тое ж пага́р'е (Сен. Касп.), пага́рка (Беш. Касп.), пагарэлаўка (Слаўг.).
□ ур. Пагарэлаўка (луг) каля в. Улукі Слаўг.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
прыле́сак Невялікі дробны лес, які знаходзіцца на полі або на краю ляснога масіву (Зах. Бел. Др.-Падб., Рэч., Слаўг.). Тое ж прыле́снічча, прыле́сенне, прыле́ссе, прылясоўе, прылясні́чча, прылясо́вічча (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
шавялі́ Месца, дзе рос буйны лес, які ішоў на па́лі (Слаўг.). Тое ж шэвялі (Слаўг.).
□ б. пас. Чортавы Шэвелі (1926), ур. Чортавы Шавялі́ (поле) каля в. Бязуевічы Слаўг.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
ясяні́на Зараснік, лес з ясеню Fraxinus exselsior (Стол.). Тое ж я́сень (БРС), ясеніна́, я́сеннік, ясянні́к (Слаўг.).
□ в. Ясень Асіп., в. Ясенка Краснап., в. Ясенаві́ца Ваўк., в. Ясяновіца Слаўг.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
stretch2 [stretʃ] v.
1. расця́гваць; расця́гвацца; выця́гваць; выця́гвацца;
stretch gloves расця́гваць пальча́ткі;
Does this material stretch? Гэта тканіна цягнецца?
2. наця́гваць; наця́гвацца; напру́жваць; напру́жвацца;
stretch every nerve напру́жваць ко́жны нерв
3. цягну́цца, распасціра́цца;
The forest stretches for hundreds of miles. Лес цягнецца на сотні міль.
4. перабо́льшваць; дапуска́ць наця́жкі;
stretch the truth дадава́ць то́е, чаго́ не было́; перабо́льшваць;
stretch the meaning of a word пашыра́ць значэ́нне сло́ва, надава́ць сло́ву дадатко́вае значэ́нне
♦
stretch a point выхо́дзіць за ме́жы дазво́ленага;
Don’t stretch the point! Рабі як трэба! Не парушай правілы;
stretch one’s legs infml разміна́ць но́гі; прагу́львацца
stretch out [ˌstretʃˈaʊt] phr. v. праця́гваць; праця́гвацца;
stretch oneself out расця́гвацца (на канапе, ложку і да т.п.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
алёс
1. Мокрае месца; торф, тарфяное балота, дрыгва, зыбіна (БРС).
2. Забалочаны альховы лес (Віц. Рам. Мат., Касп., Маг. губ. вед. 1854, л. 1, Пар., Рэч., Слаўг., Стол.). Тое ж вольс (Слаўг.).
3. Нізкі, мокры луг; лясное балота, дзе расце трава (Бых. Рам. 1911, Кузн. Касп., Слаўг.).
4. Альховы лес, алешнік (Рэч.).
□ ур. Кру́глы алёс (балота) Віц. (Рам. Мат.), ур. Алёс (мокры луг) каля в. Кліны Слаўг.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
чёрный
1. прил., в разн. знач. чо́рны;
чёрная кра́ска чо́рная фа́рба;
чёрный хлеб чо́рны хлеб;
чёрный шрифт чо́рны шры́фт;
чёрная металлу́рги́я чо́рная металу́ргія;
чёрный пар с.-х. чо́рны папа́р;
чёрное де́рево чарнадрэ́ва;
чёрный лес чо́рны лес;
чёрный ход чо́рны ход;
чёрные мы́сли чо́рныя ду́мкі;
чёрная рабо́та чо́рная рабо́та;
чёрная би́ржа чо́рная бі́ржа;
2. (курной) ку́рны; чо́рны;
чёрная ба́ня ку́рная (чо́рная) ла́зня;
3. сущ. (темнокожий) чо́рны, -нага м.;
◊
чёрная доска́ чо́рная до́шка;
чёрные спи́ски чо́рныя спі́сы;
на чёрный день на чо́рны дзень;
держа́ть кого́-л. в чёрном те́ле трыма́ць каго́-не́будзь у чо́рным це́ле;
чёрная ко́шка пробежа́ла ме́жду ни́ми чо́рная ко́шка прабе́гла памі́ж і́мі;
чёрным по бе́лому чо́рным па бе́лым;
ви́деть всё в чёрном све́те ба́чыць усё ў чо́рным святле́;
черны́м-черно́ а) (очень черно) чо́рна-чо́рна, чарню́сенька; б) (очень много) аж чо́рна.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
ля́да
1. Поле на месцы высечанага лесу (БРС) ці ляснога пажарышча (басейн Бярэзіны, Дняпра, Зах. Дзвіны і Сажа ДАБМ, К. 337). Тое ж ляд (Пруж.), лядзь (Люб. ГР, 92).
2. Наогул вялікае поле (Усх. Палессе Талст.); поле ў кустах (Жытк.); абложная зямля (Рэч.); пакінутая зямля (Уш.); неаранае са свірэпай поле (Слаўг.).
3. Сухі востраў сярод балота, на якім расце сасновы лес; бор (Маз. і Рэч. пав. Талст.); сухое балота (Рэч.).
4. Месца ў лесе, дзе па-браканьерску высечаны лес (Слаўг.); непрыбранае месца ў лесе, дзе секлі дрэвы, сучча (Віц., Дрыс., Паст. ДАБМ Кам. пп. 956—957). Тое ж лядо, лядадо (Слаўг.).
5. Паламаны навальніцай пасеў (Слаўг.); шкода (Брасл. ДАБМ Кам. п. 956).
□ в. Ля́да Смал., ур. Ля́да Нар., ур. Ляда (палянка, поле, лес) каля в. Яскавічы Сал., ур. Дзе́дава Ля́да (балота, лес, сенажаць) каля в. Рудня Слаўг.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
тым, суадноснае слова, састаўная частка складанага злучніка, часціца.
1. суадноснае слова. а) Ужываецца ў складаных сказах з даданымі дапаўняльнымі, калі апорнае слова галоўнага сказа кіруе як даданым сказам, так і займеннікам. Думы, мары мае!.. Ганаруся я тым, што навек заўладалі вы сэрцам маім. Куляшоў. Расправу чыніць польскае начальства пад тымі, хто браў панскае дабро ў маёнтках і сек панскі лес. Колас; б) Ужываецца ў складаных сказах з даданымі супастаўляльнымі, якія падпарадкоўваюцца пры дапамозе злучніка «чым». І чым больш аддаляліся, заміралі гукі, тым больш вастрэйшая станавілася туга. М. Ткачоў. Чым бліжэй чулася сустрэча з .. [вёскай], тым больш расла трывога. Мележ; в) Ужываецца перад членамі простага сказа, якія супастаўляюцца пры дапамозе злучніка «чым», каб падкрэсліць большую ступень праяўлення прыкметы (звычайна перад вышэйшай стуценню прыслоўя або прыметніка). Пачалі браты церабіць прасекі.. Але дзе там! Чым далей, тым лес гусцей. Якімовіч. Чым госць радзейшы, тым мілейшы. Прыказка.
2. З’яўляецца састаўной часткай складаных падзельных злучнікаў «між тым, як», «перад тым, як», «тым больш (болей), што». Перад тым, як разысціся, закончыўшы паход, Нупрэй сабраў у лесе на прывале агульны сход. Колас. Мурашовай вельмі не хочацца адставаць ад Каці, тым больш, што лічыцца яна спрактыкаванай фармоўшчыцай. Скрыган.
3. часціца ўзмацняльная. Ужываецца з прыметнікамі і прыслоўямі вышэйшай ступені, каб падкрэсліць большую ступень праяўлення прыкметы. [Галчанаў:] — Калісьці ў вашым садзе пад бэраю была лавачка, яна цэлая? [Кулёнак:] — Там цяпер новая. Тая струхлела. — Тым лепш, калі новая. Васілёнак.
•••
Між тым — у той час, тым часам.
Разам з тым гл. разам.
Тым больш гл. больш.
Тым не менш (меней) гл. менш.
Тым часам гл. час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)