разменная манета Іспаніі, Венесуэлы, Коста-Рыкі, Парагвая, Гаіці, роўная 1/100 іх нацыянальных грашовых адзінак.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АЎГУСТДО́Р,
залатая манета Рэчы Паспалітай, якая чаканілася пры Аўгусце III у 1753—56, 1758. Адпавядала 5 талерам (каратная проба 23,5, лігатурная маса 5,96 г). Прататыпамі аўгустдора былі пістоль Іспаніі, луідор Францыі, фрыдрыхсдор Прусіі. У 1753—56 чаканіліся таксама фракцыі ў ½ і 2 аўгустдора.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
андалузі́т
(ад ісп. Andalucia = назва правінцыі ў Іспаніі)
мінерал класа сілікатаў белага, шэрага, ружовага або зялёнага колеру; выкарыстоўваецца як вогне- і кіслотатрывалы матэрыял.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
карлі́сты
(ісп. carlista, ад Carlos = Карлас)
прадстаўнікі клерыкальна-абсалютысцкай плыні ў Іспанііпач. 19 ст., прыхільнікі прэтэндэнта на іспанскі трон дона Карласа Старшага.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кастумбры́зм
(ісп. costumbrisme, ад costumbre = звычай)
кірунак у літаратуры і выяўленчым мастацтве Іспаніі і Лац. Амерыкі 19 ст., заснаваны на паказе народнага быту.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АЛЬКО́Ў
(франц. alcôve),
паглыбленне або ніша ў сцяне інтэр’ера для ложка ці спальнае памяшканне без вокнаў. Узнік у архітэктуры араб. краін. Пашыраны ў палацавым дойлідстве Іспаніі, з сярэдзіны 17 ст. ў інш.еўрап. краінах, у т. л. на Беларусі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
гаро́та
(ісп. garrote, ад garra = лапа, кіпцюр)
прылада катавання ў сярэдневяковай Іспаніі і Партугаліі ў выглядзе абруча, які надзяваўся на шыю і сцягваўся вінтом.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АЛЬФО́НС XII
(Alfonso; 28.11.1857, Мадрыд — 25.11.1885),
кароль Іспаніі [1874—85]. З дынастыі Бурбонаў. У час рэвалюцыі 1868—74 выхоўваўся ў Вене і Сандхерсце (Англія). Каралём абвешчаны пасля дзярж. перавароту супраць рэспублікі ген. Мартынеса Кампаса (28.12.1874). У 1876 спыніў карлісцкія войны. За клопат пра ўнутр. мір атрымаў мянушку «міратворац».
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Dum Roma deliberat, Saguntum perit
Пакуль Рым абмяркоўвае, Сагунт* гіне.
Пока Рим обсуждает, Сагунт погибает.
бел. Размоў многа, а справы не відаць. У Бога дзён многа. Пакуль гасцей упрошвалі садзіцца за стол, бліны падгарэлі. Пакуль тоўсты абліняе, з худога дух выскачыць. Пакуль сыты зліняе, дык голы сканае.
рус. Пока солнце взойдёт, роса очи выест. Пока трава под растёт, много воды утечёт.
фр. Les grands diseurs ne sont pas les grands faiseurs (У больших говорунов мало дел).
англ. Procrastination is the thief of time (Промедление крадёт время).
нем. Morgen, morgen, nur nicht heute, sagen alle faulen Leute («Завтра, завтра, только не сегодня», ‒ говорят все ленивые люди).
* Сагунт ‒ горад у Іспаніі, з якім было заключена Рымам пагадненне аб дружбе ў 226 г. да н. э.
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
АЛІКА́НТЭ
(Alicante),
горад на ПдУІспаніі, у аўт. вобласці Валенсія. Адм. цэнтр правінцыі Алікантэ. 268 тыс.ж. (1990). Порт на Міжземным м. Лёгкая і харч.прам-сць. Цэнтр раёна субтрапічнага пладаводства (вінаградарства і інш.). Кліматычны курорт. Сярэдневяковы замак Санта-Барбара, ратуша і інш.арх. помнікі 17—18 ст.
