1. Сасновы лес, сасоннік (БРС). Тое ж хвоя (Глуск.Янк. I, Жытк.), хвайня́к (Ветк., Кузн.Касп.), хваі́на, хвоя (Маг. губ. вед., 1854, № 49, 884, Палессе Талст.).
2. Зараснік хвоі, ельнік (Крыч., Лёзн., Нясв., Слаўг., Ст.-дар.). Тое ж хвайня́к (Ветк., Слаўг.), цёмны ле́с (Арш., Гор., Сен., Чав.пав.Дэмб., т. 2, 1884. Карта Могил. губ. почв и лесов).
3. Сасновы і яловы лес (Ветк., Ст.-дар., Стаўбц., Хойн.).
□ст.Цёмны Лес Гор.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
Ме́ша ’страшыдла, пачвара, якая «блукае ноччу», «сядзіць у цёмным кутку»’ (Янк. 3.). Няясна. Наўрад ці звязана генетычна з літ.maĩšas ’цёмны, закураны кут у кузні’. Відаць, з мяша́ць ’перашкаджаць’, утвараная як, напрыклад, драг.сновэ́да ад сно́ўдатысь ’сноўдацца, хадзіць туды-сюды, перашкаджаючы’. Параўн.: літ.maišýti ’перашкаджаць, блытаць’. Гл. таксама мэ́ша.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
shadowy
[ˈʃædoʊI]
adj.
1) цяні́сты; цёмны
2) як цень; няя́сны, невыра́зны, слабы́, малы́
a shadowy outline — няя́сны абры́с
3) нерэа́льны, пры́відны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
сляпу́чы, ‑ая, ‑ае.
Вельмі яркі, асляпляльны. Зверху праз густую сетку галля і лісця падалі мне на твар гарачыя, сляпучыя промні сонца.Сачанка.У небе свяціла яркае сонца, і ад лесу на сляпучы белы снег клаўся густы цёмны цень.Арабей.Дождж ліў так, што ўся зямля ў сляпучым святле бліскавіц укрывалася сінім мільгаценнем кропель.Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непрагля́дны, ‑ая, ‑ае.
Такі цёмны або густы, што нічога нельга разгледзець. Непраглядны туман. □ А калі святло гасла, цемра наступала на наваколле непрагляднай сцяной.Хадкевіч.За вокнамі стаяў густы, непраглядны змрок.Гамолка.Замест алешніку над галавой спляталі непраглядны шацёр шурпатыя бярозы і сосны.Кірэйчык.//перан. Бязрадасны. Будучыня здалася .. [Людміле] такой жа непрагляднай, як і гэтая цемра на вышках.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павандрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак.
1. Вандраваць некаторы час. Павандраваць па замежных краінах. Павандраваць па дарогах вайны. □ Паэт наведаў адроджаны Мінск, родныя пастаўскія мясціны, з якіх яго выгнала віхура першай сусветнай вайны, павандраваў па Палессі.Лойка.
2.Разм. Пайсці, накіравацца куды‑н. Сказаў Міхал і сам падняўся; За ім другія паўставалі І ў цёмны лес павандравалі.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчур1, ‑а́, м.
Невялікая птушка сямейства ўюрковых.
шчур2, ‑а, м.
У славянскай міфалогіі — далёкі продак, роданачальнік. Жылі там шчуры і прашчуры нашы.
шчур3, ‑а́, м.
Абл. Пацук. Стукнуў хтось — ён [Сымон] раптам скок! Прытуліўся ў кут, у цёмны, Дух стаіўшы, ні мур-мур! Скуль жа стук той патаёмны? Ці прабег дзе проста шчур?Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́ўры
(лац. Mauri, ад гр. mauros = цёмны)
1) умоўная назва карэннага насельніцтва Паўн. Афрыкі (акрамя Егіпта) і арабаў, якія ў 8 ст. заваявалі гэту тэрыторыю (а таксама мусульман Пірэнейскага паўвострава);
2) назва насельніцтва сучаснай Маўрытаніі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Пасалаве́ць ’паблякнуць ад стомы’ (паўн.-усх., КЭС), ’зрабіцца невыразным, мутным ад стомы, ап’янення (пра вочы)’ (ТСБМ). Да салаве́ць ’тс’, якое разам з рус.солове́ть ’мутнець’, укр.солові́ти ’хмурнець (аб поглядзе)’, рус.солово́й ’светла-шэры, жаўтлява-шэры’ з’яўляецца роднасным да ст.-в.-ням.salo, salawêr ’цёмны, мутны’, ст.-ісл.sǫlr ’жоўты, брудны’, англ.sallow ’бледны’ (Фасмер, 3, 712).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
sable
[ˈseɪbəl]1.
n.
1) со́баль -я m.
2) со́балева фу́тра
2.
adj., Poet.
чо́рны, цёмны
a widow’s sable garments — чо́рны ўбо́р удавы́
•
- sables
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)