паперапаўза́ць, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -а́е; -а́ем, -а́еце, -а́юць; зак., што, цераз што і без дап.

Перапаўзці — пра ўсіх, многіх.

Вусені паперапаўзалі з дрэў на сцяну.

Па-пластунску п. дарогу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пералі́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -лье́цца і -ліе́цца; -ліўся, -ліла́ся, -ло́ся; зак.

1. Перамясціцца з аднаго месца на другое (пра вадкасць).

2. Перапоўніўшы ёмішча, выліцца.

П. цераз край.

|| незак. пераліва́цца, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

шле́йка, -і, ДМ -йцы, мн. -і, шле́ек, ж.

1. Стужка ці палоска тканіны, перакінутая цераз плячо, якая падтрымлівае спадніцу, ліфчык і пад.

2. мн. Падцяжкі.

Штаны на шлейках.

|| прым. шле́ечны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Пе́раз ’праз, цераз’ (Нас.; Янк. 3.; Касп.; Доўн.-Зап., Песні; Сб. 1866 г.; докш., бярэз., нясвіж., в.-дзв., Сл. ПЗБ; докш., навагр., ЛА, 2), ’міма, насуперак’ (Нас.), ’насуперак’, спраз — прычына (праз каго) (Рам., 6; Нас.; Карскі 2-3, 441); ст.-бел. перезъ, презь, прозъ ’праз, на працягу’; укр. лемк. перез, брез ’цераз; праз (каго)’, а брез ’без’; рус. дыял. пе́рез ’праз; з-за; на працягу’; польск. przez, часам brzez (пад уплывам bez), каш. přez/přėz і přoz ’праз; больш за (празмернасць)’, ’па’, ’за’, н.- і в.-луж. pśez, pśeze, přez, přeze, bźez/ bźe ’праз; без; на працягу; з-за’, ’больш чым’, палаб. prise ’без’; чэш. přes(e), ст.-чэш. přes і přě ’цераз; за; больш за’, славац. дыял. pres/prez ’цераз’; ст.-серб.-харв. прѣзь, серб.-харв. през, priz, чарнаг. проз ’цераз; супраць’, ’на працягу’, макед. прис, през ’на працягу’; балг. през, проз ’цераз; за; на другім баку’. Узыходзіць да прасл. *per‑, пашыранага пры дапамозе ‑zъ (падобна, як *bezъ, vъzъ, orzъ і інш.). Мяркуецца, што чэш. přes з ‑s‑ — гэта памылковае напісанне замест přez. Аднак П. Ланг (ČMF, 6, 183–188 і ČMF, 7, 24–28, 81–84) мяркуе, што ў першапачатковай форме *per‑sъ другая частка ‑sъ паходзіць з дзеяслова ‑es ’быць’ пад уплывам bezъ, orzъ, vъzъ — пазней > *perzъ (параўн. чэш. přesný, přísný). Зубаты (KZ, 31, 60), Вальдэ (KZ, 34, 519), Міклашыч (4, 198) супастаўляюць *perzъ з літ. prieš ’насупраць, насуперак’, ’перад’, ’да’, ’за’. Непераканаўча (Праабражэнскі, 2, 41) вывядзенне ‑zъ з літ. ‑gi (у iñ‑gi, nu‑gi, nuō‑gi). (ESSJ, 1, 175–178; Фасмер, 3, 237–238; Махэк₂, 491).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

радыёрэле́йны, ‑ая, ‑ае.

1. Прызначаны для перадачы радыёсігналаў звышвысокай частаты цераз шэраг прыёмна-перадавальных радыёстанцый. Радыёрэлейная апаратура. Радыёрэлейныя станцыі.

2. Які ажыццяўляецца перадачай сігналаў цераз шэраг прыёмна-перадавальных радыёстанцый. Радыёрэлейная сувязь.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перапаўзці́ (hinǘber)kríechen* vi (s) (цераз што-н über A)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

ступі́ць​I гл стyпаць;

ступі́ць це́раз паро́г die Schwélle überschréiten

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

трансаркты́чны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны са зносінамі цераз арктычную вобласць. Трансарктычная навігацыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

транспаля́рны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны са зносінамі цераз палярную вобласць. Транспалярная траса.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перапаўзці́, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; ‑зём, ‑зяце; пр. перапоўз, ‑паўзла, ‑паўзло; заг. перапаўзі; зак., што, цераз што і без дап.

1. Перамясціцца паўзком цераз што‑н., на другі бок чаго‑н., з аднаго месца на другое. Перапаўзці дарогу. Перапаўзці цераз насып. Перапаўзці ў іншае месца. □ Недалёка між елак [Мікола і Таня] заўважылі маленькую палянку. Цішком перапаўзлі туды. Новікаў.

2. перан. Разм. Павольна, з цяжкасцю перайсці, перабрацца цераз што‑н., на другі бок чаго‑н., з аднаго месца на другое. Танкі перапаўзлі цераз акопы. □ Сонца, якое так нядаўна .. села амаль на паўночным захадзе, перапаўзло, хаваючыся за далягляд, на паўночны ўсход. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)