Кара́вы ’брудны’ (Шат., Касп., Сл. паўн.-зах., Мат. АС, Янк. III), укр. коравий ’закарузлы, закарэлы’, рус. корявый ’тс’, чэш. koravý ’зацвярдзелы’, славац. koravi ’закарузлы’, балг. кораб ’цвёрды’, серб.-харв. ко̀раб ’цвёрды, закарузлы’ узыходзяць да прасл. koravъ, якое да kora (Трубачоў, Эт. сл., 11, 51).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Све́ржань ‘цвёрды ўчастак абалоні ракі’, сцвержань (ствержень) ‘тс’ (Жучк.), Све́ржань (назва вёсак у Стаўбцоўскім, Рагачоўскім, Ганцавіцкім раёнах). Ад *сцвярдзець (параўн. рус. дыял. ствердеть, укр. стверді́ти ‘зацвярдзець’) з суф. ‑ень (адносна суф. гл. Сцяцко, Афікс. наз., 38 і наст.) або кантамінацыя цвёрды і стрыжань (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кру́пчык ’цвёрды камячок гліны, які пры апрацоўцы цяжка размінаць’ (Нар. словатв.). Гл. крупы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сталіні́т, ‑у, М ‑ніце, м.
1. Цвёрды сплаў, які выкарыстоўваецца для вырабу металарэзных інструментаў, для горнага бурэння і пад.
2. Загартаванае шкло павышанай трываласці для машын, самалётаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шэ́рхлы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Цвёрды, падсохлы (пра глебу і пад.). Любіла [дзяўчына] выйсці ў поле і ісці дарогаю, якую перамятае, а то і зусім па шэрхлым цаліку. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лёд, лёду, ільду́ і (пасля галосных) льду, мн. ільды́ і (пасля галосных) льды, ільдо́ў (льдо́ў), м.
Вада, якая замерзла і перайшла ў цвёрды стан.
Палярныя льды.
◊
Біцца як рыба аб лёд (разм.) — жыць у бядзе, дарэмна дабіваючыся лепшага.
|| памянш. лядо́к, -дку́, м.
|| прым. ледзяны́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ска́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.
1. Вельмі цвёрды камень для выкрэсвання агню; крэмень.
2. Тлушчавая кропля на зваранай страве (разм.).
Крупеня тлустая, аж скалкі плаваюць.
|| памянш. ска́лачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 2 знач.).
|| прым. ска́лачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
packed [pækt] adj.
1. перапо́ўнены людзьмі́;
Thebus was packed. Аўтобус быў бітком набіты.
2. (with) запо́ўнены (чым-н.);
The book is packed with information. У кнізе шмат інфармацыі.
3. цвёрды, зляжа́лы;
packed sand цвёрды пясо́к;
packed snow утрамбава́ны/утапта́ны снег
4. comput. запакава́ны
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
айва́, ‑ы, ж.
1. Паўднёвае пладовае дрэва сямейства ружакветных.
2. Плод гэтага дрэва, падобны на яблык і грушу, цвёрды, даўкі на смак. / у знач. зб. Варэнне з айвы.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дубава́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Цвёрды, грубы, нязграбны. Ліпкія, настылыя сырамяжныя гужы спавіваюць, давяць грудзі.. Нечыя рукі, мерзлыя, дубаватыя, ціснуць за горла... Пташнікаў. // Праставаты, недасканалы. Дубаваты загаловак. Дубаваты адказ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)