ВЕТЭРЫНА́РНАЯ САНІТАРЫ́Я,
галіна ветэрынарыі, якая вывучае і распрацоўвае мерапрыемствы па прадухіленні і ліквідацыі хвароб жывёл і ахове людзей ад узбуджальнікаў інфекцый і інвазій, агульных для чалавека і жывёл. Санітарныя мерапрыемствы па ахове здароўя людзей прадугледжваюць арганізацыю і правядзенне ветэрынарна-санітарнага нагляду ў кансервавай, малочнай, гарбарнай і інш. галінах прам-сці па перапрацоўцы прадукцыі жывёлагадоўлі, а таксама ў месцах захоўвання і продажу гэтых прадуктаў. Санітарныя меры па ахове здароўя жывёл маюць на мэце падтрыманне пэўнага рэжыму ў памяшканнях для жывёл, пры захоўванні і апрацоўцы кармоў, прыбіранні і захоўванні гною, а таксама дэзінфекцыю, прыбіранне трупаў, ахову глебы, вады ад забруджвання. Распрацоўваюцца вет.-сан. мерапрыемствы па прадухіленні антрапазаанозаў, хвароб жывёл у жывёлагадоўчых комплексах, барацьбе з пераносчыкамі ўзбуджальнікаў інфекц. хвароб — членістаногімі, павышэнні сан. якасці прадуктаў і сыравіны жывёльнага паходжання.
т. 4, с. 132
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
назагеагра́фія
(ад гр. nosos = хвароба + геаграфія)
раздзел медыцынскай геаграфіі, які вывучае заканамернасці тэрытарыяльнага пашырэння хвароб чалавека.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
піраплазмідо́зы
(ад піраплазміды)
група кровапаразітных хвароб млекакормячых, птушак, рыб, земнаводных і зрэдку чалавека, якія выклікаюцца піраплазмідамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
скаліёз
(гр. skoliosis = скрыўленне)
бакавое скрыўленне пазваночніка, якое ўзнікае пасля перанесенага рахіту, поліяміэліту або іншых хвароб.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
хірургі́я
(лац. chirurgia, ад гр. cheirurgia = ручная праца)
галіна медыцыны, якая ажыццяўляе лячэнне хвароб аперацыйным шляхам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
эндакрынапа́тыя
(ад энда + гр. krino = аддзяляю + -патыя)
агульная назва хвароб, якія выклікаюцца парушэннем дзейнасці эндакрынных залоз.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
эрытраміцы́н
(ад гр. erythros = чырвоны + -міцын)
антыбіётык, які затрымлівае рост устойлівых да пеніцыліну форм узбуджальнікаў хвароб.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Валасні́к 1 ’гнойнае запаленне тканкі пальца’ (Шатал.); ’завусеніца’ (БРС, Гарэц., Некр.); валасень ’хвароба пальца’ (КЭС); ’гнойны стрыжань’ (Гарэц.); ’нарыў на косці’ (Жд.); ’рана’ (Мат. Гом.); ’хвароба нагцей’ (БРС, Грыг.); валасяніца ’хвароба’ (Федар., 1; Сержп., Грам.). Усе назвы хвароб паходзяць ад волас, паколькі грыбок пашкоджвае валасы, скуру і ногці (БелСЭ, 2, 567–568).
Валасні́к 2 ’леска, жылка ў вудзе’ (Гарэц.). Гл. валасень 3.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БРАЎН (Brown) Майкл Сцюарт
(н. 13.4.1941, Нью-Йорк),
амерыканскі генетык. Чл. Нац. АН ЗША, Амерыканскай акадэміі навук і мастацтва. Скончыў Пенсільванскі ун-т (1962). Д-р медыцыны (1966). З 1968 у Нац. ін-це артрытаў і абменных хвароб, з 1971 праф. у Тэхаскім ун-це, у 1980 г. дырэктар Цэнтра генет. хвароб у Паўд.-Зах. мед. школе Тэхаскага ун-та. Навук. працы ца механізме транспарту ліпідаў і рэгуляцыі халестэрынавага абмену ў арганізме чалавека і жывёл. Нобелеўская прэмія 1985 (разам з Дж.Л.Голдстайнам).
т. 3, с. 251
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
аксіко́рт
(ад аксі- + лац. cortex = кара, скура)
антыбіётык, які выкарыстоўваецца для лячэння інфіцыраваных ран, гнойных хвароб скуры.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)