фальц

(ням. Falz)

1) месца змацавання тонкіх металічных лістоў;

2) прамавугольны паз уздоўж краю дошкі, бруса;

3) месца згібу аддрукаваных аркушаў кнігі, брашуры, часопіса пры фальцаванні (гл. фальцаваць 3).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

БАКТРЫ́ЙСКАЯ РАЎНІ́НА,

перадгорная раўніна на Пн Афганістана, на левабярэжжы р. Амудар’я. Даўж. каля 400 км, шыр. да 140 км, выш. 250—500 м. Пясчаныя і гліністыя пустыні; уздоўж Амудар’і — тугайныя зараснікі, лугі. Аазісы. Старажытны цэнтр арашальнага земляробства (бавоўнік, пшаніца, цукр. буракі, рыс).

т. 2, с. 231

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВЯЛІ́КАЕ ВО́ЗЕРА,

у Мазырскім р-не Гомельскай вобл., у бас. р. Прыпяць, за 4 км на У ад Мазыра. Пл. 0,24 км², даўж. 2,1 км, найб. шыр. 150 м. Поймавае. Злучана канавай з меліярац. сістэмай. Уздоўж паўд. берага пясчаныя грады, парослыя хмызняком.

т. 4, с. 356

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ДЖЭТЫ́М,

горны хрыбет у Цянь-Шані, на Пд ад хр. Тэрскей-Алатау, у Кіргізіі. Даўж. каля 120 км, выш. да 4931 м. Пераважае высакагорны рэльеф. Уздоўж паўд. падножжа цячэ р. Нарын. На схілах стэпавая, лугава-стэпавая і лугавая расліннасць. Ва ўсх. частцы — ледавікі.

т. 6, с. 99

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

за́беражніца

1. Беражніца, паласа тонкага лёду ўвосень або вясной уздоўж берага (Рэч., Слаўг.).

2. Паласа травастою каля берага ракі, балота, возера. (Рэч.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

карні́з

(ням. Karnies)

1) гарызантальны выступ, які завяршае сцяну будынка або робіцца над вокнамі, дзвярамі;

2) папярочка над акном, дзвярамі для штор, парцьер;

3) вузкі ўступ уздоўж абрывістага схілу гор.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

піке́ 1, нескл., н.

1. Баваўняная або шаўковая тканіна палатнянага перапляцення з рубчыкам уздоўж асновы. Блузка з піке.

2. у знач. нязм. прым. Зроблены з такой тканіны; пікейны. Сукенка піке.

[Фр. piqué.]

піке́ 2, нескл., н.

Амаль вертыкальнае зніжэнне самалёта на вялікай хуткасці; пікіраванне. Адзін з самалётаў нырнуў носам уніз.. Ён выйшаў з піке над самымі вяршынямі дрэў і з шалёным гудзеннем пранёсся над лесам. Лынькоў.

[Фр. piqué.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Асно́ва. Першапачаткова ’ніткі, што ідуць уздоўж тканіны’. Рус., укр., балг., макед. основа, серб.-харв. основ, польск. osnowa, чэш., славац., славен. osnova, ст.-рус. основа. Праслав. *o(b)snova (Трубачоў, Ремесл. терм., 113) утворана як бяссуфіксны назоўнік ад прэфіксальнага дзеяслова *o(b)sno‑vati (аснаваць), які ад снаваць (гл.). Гл. таксама Праабражэнскі, 1, 663; Фасмер, 3, 162; БМ 61, 1, 3; Булахоўскі, Тр. ИРЯ, 1, 173. Недакладна адносіць утварэнне слова да XIX–XX стст. (Гіст. лекс., 248).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

schffen

1.

vi (h, s)

1) хадзі́ць [пла́ваць] на караблі́

2) груб. мачы́цца

2.

vt пераво́зіць во́дным шэ́цхам [па вадзе]

längs der Küste ~ — курсі́раваць уздо́ўж бе́рага

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

БАРГУЗІ́НСКІ ХРЫБЕ́Т,

у Забайкаллі, у Бураціі, уздоўж паўн.-ўсх. ўзбярэжжа воз. Байкал. Даўж. 280 км, выш. да 2840 м. Складзены з гранітаў і крышт. сланцаў. На зах. схіле хваёва-лістоўнічная і цемнахвойная тайга, на ўсх. — лістоўнічныя лясы. Мінер. крыніцы. У межах Баргузінскага хрыбта Баргузінскі запаведнік.

т. 2, с. 305

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)