астэабла́сты
(ад астэа- + -бласты)
клеткі, якія ўдзельнічаюць у будове касцявой тканкі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
мезенхімо́ма
(ад мезенхіма + -ома)
саркома зародкавай злучальнай тканкі жывёл і чалавека.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
амярцве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
1. Страціць адчувальнасць, зрабіцца мёртвым (пра клеткі, тканкі і пад.).
2. перан. Страціць рухомасць пад уплывам чаго‑н. Амярцвець ад жаху. // Перастаць быць ажыўленым, заціхнуць. Вуліцы амярцвелі. // Пазбавіцца маральных сіл; адчуць спустошанасць; перастаць актыўна рэагаваць на падзеі. Душа амярцвела.
3. перан. Страціць жыццёвасць, значэнне; аджыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змярцве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
1. Страціць адчувальнасць, стаць мёртвым (пра клеткі, тканкі, часткі цела); здранцвець. [Міхась (устаючы):] А сапраўды, у мяне ўжо змярцвела адна нага. Козел.
2. перан. Стаць нерухомым пад уплывам чаго‑н.; анямець. Змярцвець ад страху. Змярцвець ад нечаканасці. // Апусцець, заціхнуць. І палёў змярцвелі гоні, Снег, бы посцілка, ляжыць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
це́льца, ‑а, н.
1. Памянш.-ласк. да цела (у 2, 3 знач.).
2. звычайна мн. (це́льцы, ‑аў). Спец. Пэўныя ўтварэнні ў складзе якой‑н. жывой тканкі. Датыкальныя цельцы на канцы дзюбы дзятла.
•••
Белыя крывяныя цельцы — тое, што і лейкацыты (гл. лейкацыты).
Чырвоныя крывяныя цельцы — тое, што і эрытрацыты (гл. эрытрацыты).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каве́рна
(лац. caverna)
1) мед. поласць, якая ўтвараецца ў органах цела ў выніку разбурэння тканкі хваробай, напр. у лёгкіх, печані, нырках;
2) геал. пустата, поласць у горнай пародзе.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
смерць, -і, мн. -і, смярце́й, ж.
1. Спыненне жыццядзейнасці арганізма.
Раптоўная с.
Быць пры смерці (паміраць).
2. у знач. вык. Бяда, гора; спыненне якой-н. дзейнасці.
Творчая няўдача для яго — с.
○
Біялагічная смерць — поўнае спыненне біялагічных працэсаў у клетках і тканках арганізма.
Клінічная смерць — прамежак часу, калі дыханне і сардэчная дзейнасць спыняцца, але тканкі яшчэ ў пэўнай ступені захоўваюць жыццяздольнасць.
◊
Да смерці (разм.) — вельмі моцна.
Не на жыццё, а на смерць — не шкадуючы жыцця.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
су́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж.
1. Выраб са скуры, тканіны і пад., прызначаны для нашэння чаго-н.; торба.
Прадуктовая с.
С. для гародніны.
2. У некаторых жывёл: поласць, складка скуры на жываце мацеры, дзе даношваецца і развіваецца дзіцяня.
С. кенгуру.
3. У анатоміі: орган, які мае выгляд полага мяшэчка са злучальнай тканкі (спец.).
Сардэчная с.
|| памянш. су́мачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак (да 1 знач.).
|| прым. су́мачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́цяжка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
1. Спец. Павелічэнне ў даўжыню; выцягванне.
2. Прыстасаванне для вентыляцыі памяшканняў.
3. пераважна мн. (вы́цяжкі, ‑жак). Выцягнуты суцэльны кавалак скуры для халявы і пераду. Нацягнуць на капыл выцяжкі.
4. Рэчыва, здабытае выцяжэннем з расліннай або жывёльнай тканкі з дапамогай якой‑н. вадкасці; экстракт.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фі́бра 1, ‑ы, ж.
1. Уст. Валакно расліннай або жывёльнай тканкі.
2. звычайна мн. (фі́бры, ‑аў); перан. Ужываецца як сімвал душэўных сіл. Ненавідзець усімі фібрамі душы.
[Лац. fibra — валакно.]
фі́бра 2, ‑ы, ж.
Спец. Гнуткая моцная папяровая маса, апрацаваная хімічным спосабам і спрасаваная, якая замяняе скуру пры вырабе чамаданаў і пад., а таксама з’яўляецца ізаляцыйным матэрыялам.
[Лац. fibra — валакно.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)