фе́нікс
(гр. phoiniks)
1) казачная птушка ў міфалогіі старажытных народаў (фінікійцаў, егіпцян і інш.), якая ў старасці спальвала сябе, а потым зноў узнікала з попелу;
2) перан. сімвал вечнага абнаўлення.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
credo
н. [kredo]
1. сімвал веры;
2. крэда;
jak Piłat w credo — не да месца; не ў пару; як сабаку пятая нага
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
вы́мпел, ‑а, м.
1. Раздвоены на канцы, доўгі і вузкі флаг, які паднімаецца на ваенных суднах у часе плавання як адзнака іх дзяржаўнай прыналежнасці. // Вузкі прадаўгаваты або трохвугольны флажок. У Тані быў пераходны вымпел лепшай даяркі раёна, маленькі чырвоны сцяжок на кароценькім дрэўку. Дуброўскі.
2. Невялікі цыліндр з доўгай яркай стужкай, прызначаны для скідвання з самалётаў ці верталётаў данясенняў, карэспандэнцыі і пад. // Металічны дыск з малюнкам, адбіткам як сімвал чаго‑н. Вымпел на Месяцы.
[Гал. wimpel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мало́х1
(ад. фінік. molek = цар, ад Molek = імя фінікійскага бога сонца, агню і вайны, якому прыносілі ў ахвяру людзей)
перан. сімвал бязлітаснай сілы, якая патрабуе мноства чалавечых ахвяр (напр. м. вайны).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
німб
(п.-лац. nimbos = воблака, туман)
1) выява ззяння ў выглядзе круга вакол галавы як сімвал святасці на іконах, карцінах рэлігійнага зместу;
2) перан. атмасфера поспеху вакол каго-н. (напр. н. славы).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Крыж 1 ’сімвал хрысціянскай рэлігіі’, ’фігура з двух брускоў, якія перасякаюцца’ (ТСБМ, Нас., Яруш., Нік. Очерки, Сержп. Пр., Грыг., Касп., КЭС, лаг., Сцяшк., Мат. Гом., Сл. паўн.-зах., Шат.). Ст.-бел. крижъ, крыжъ запазычанне з польск. krzyż (Булыка, Запазыч., 176).
Крыж 2 ’ніжняя частка хрыбетніка з пяці пазванкоў’ (ТСБМ, Нас., Мат. Гом., Шат., Дразд., Мат. АС, Мядзв., Шн., Гарэц., Сцяшк., Бяльк., КЭС, лаг., Ян., Сл. паўн.-зах.). Укр. криж ’тс’. Запазычанні з польск. krzyż ’тс’ (зафіксавана з XVI ст.). Гл. Слаўскі, 3, 256.
Крыж 3 ’бядро; клуб’ (Ян.). Да крыж 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гімн
(лац. hymnus, ад гр. hymnos)
1) урачыстая песня як сімвал дзяржавы;
2) увогуле хвалебная песня або музычны твор у гонар каго-н., чаго-н. (напр. г. чалавеку працы, г. жыццю).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
німб
(лац. nimbus = літар. воблака)
1) выява ззяння ў выглядзе круга вакол галавы як сімвал святасці на іконах, карцінах рэлігійнага зместу;
2) перан. атмасфера поспеху вакол каго-н. (напр. н. славы).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
бізу́н
[польск. bizun, ад венг. bizony = так, сапраўды (словы, якія паўтараў той, каго лупцавалі)]
1) плецены з раменных палосак арапнік або вітая з ільну, канапель тоўстая пуга;
2) перан. сімвал грубай сілы, прымусу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
лаўр
(лац. laurus)
1) вечназялёнае дрэва сям. лаўровых з прадаўгаватым пахучым лісцем, пашыранае ў Міжземнамор’і;
2) мн. лаўровы вянок або асобныя галінкі гэтага дрэва як сімвал перамогі, славы;
пажынаць лаўры — карыстацца вынікамі перамогі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)