stay-at-home [ˈsteɪətˌhəʊm] n. infml дамасе́д; дамасе́дка;
He is not the stay-at-home sort. Ён не з тых, хто любіць сядзець дома.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
наве́рсе.
1. прысл. На верхняй частцы чаго-н., зверху.
Яблыкі на яблыні засталіся толькі н.
2. прысл. У вышыні, уверсе.
Н. кружылі буслы.
3. прысл., перан. У вышэйшай інстанцыі (разм.).
Рашэнне было прынята н.
4. прыназ. з Р. Выражае прасторавыя адносіны: ужыв. пры абазначэнні прадмета, на верхняй частцы якога размяшчаецца што-н.
Сядзець н. воза.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
турма́, -ы́, мн. ту́рмы і (з ліч. 2, 3, 4) турмы́, ту́рмаў, ж.
1. Месца зняволення, будынак, дзе ўтрымліваюцца асобы, пазбаўленыя волі.
Сядзець у турме.
2. Пакаранне зняволеннем.
Прайсці праз турму.
3. перан. Месца, дзе прыгнятаюць, дзе цяжка жывецца.
◊
Ту́рма плача па кім (разм., неадабр.) — пра таго, хто заслугоўвае пакарання.
|| прым. турэ́мны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
зубаска́льства, ‑а, н.
Смех, жарты або насміханне з каго‑, чаго‑н. Сцёпка прачытаў.. [ліст] борздзенька — проста не хацеў пры таварышам сядзець над ім доўга, каб не выклікаць гэтым іх зубаскальства. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арышта́нцкі, ‑ая, ‑ае.
Уст.
1. Які мае адносіны да арыштанта. Арыштанцкі халат. Арыштанцкія роты, камеры.
2. у знач. наз. арышта́нцкая, ‑ай, ж. Памяшканне для кароткачасовага ўтрымання арыштантаў. Сядзець у арыштанцкай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шматсло́ўе, ‑я, н.
Празмерная колькасць слоў (у размове, на пісьме і пад.). І сакратаром Пётр Блахін быў сапраўдным. Ён не любіў сядзець у кабінеце, не любіў доўгіх сходаў, шматслоўя. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ёрзаць, ёрзацца ’неспакойна сядзець, круціцца’ (БРС, ТСБМ, Шат., Нас., Касп., Бяльк., ТС), ёрза ’непаседлівы чалавек’ (Мат. АС, З нар. сл.). Рус. ёрзать ’неспакойна сядзець, круціцца, мітусіцца, церціся аб штосьці, дамагацца’, ёрза ’непаседа, дураслівец, свавольнік, гарэза’, ёрзун ’які любіць заляцацца да жанчын, распуснік’, ёрзунья ’распусніца’. Гэта беларуска-рускае слова, магчыма, балтыйскага паходжання. Параўн. літ. er̃žilas, ar̃žilas ’жарабец’, eržùs, aržùs ’прагны, пахатлівы’. У якасці непасрэднай крыніцы ў такім выпадку была б заходнебалтыйская форма.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
візаві́
(фр. vis-a-vis)
1) твар у твар, адзін насупраць другога (напр. сядзець в.);
2) той, хто знаходзіцца насупраць (за сталом, пры гульні і г. д.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
закупо́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго-што.
Шчыльна заткнуць, закрыць дзірку, адтуліну ў чым‑н. Закупорыць бочку. // перан. Разм. Прымусіць каго‑н. безвыходна сядзець у памяшканні; заперці. Закупорыць у чатырох сценах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неразгада́ны, ‑ая, ‑ае.
Які патрабуе разгадкі; незразумелы, загадкавы. Усіх хвалявала неразгаданая таямніца. Ваданосаў. Люблю сядзець уначы каля вогнішча, падкладаць у сіняе полымя дровы, ды слухаць іх трэск — мудрую неразгаданую гаворку. Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)