1. Псіхічная хвароба, якая праяўляецца ў парушэнні разумовай дзейнасці; ідыятыя.
2.Разм. Неразумнасць, бязглуздасць. Галоўным героем коласаўскіх апавяданняў, у якіх так ці інакш гаворыцца аб заганах сялянскага быту, аб ідыятызме вясковага жыцця, у большасці выпадкаў выступае селянін.«Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пео́н1, ‑а, м.
Спец. Чатырохскладовая вершаваная стапа антычнай метрыкі з трох ненаціскных і аднаго націскнога склада.
[Грэч. paiēōn.]
пео́н2, ‑а, м.
Селянін, батрак у краінах Лацінскай Амерыкі і ў паўднёвых штатах ЗША, які ператварыўся ў выніку кабальнай залежнасці ў раба.
[Ад ісп. peon — падзёншчык, батрак.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
chłop
м.
1.селянін; мужык;
biedny chłop — бядняк;
chłop małorolny — малазямельны селянін;
średniorolny chłop — серадняк;
2.разм. мужчына; хлопец;
on niezły chłop — ён нядрэнны хлопец;
chłop na schwał — хлопец хоць куды
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
прыро́дны
1. (связанный с природой) приро́дный, есте́ственный;
~на́е асяро́ддзе — приро́дная среда́;
2. приро́дный, пото́мственный;
п. селяні́н — приро́дный (пото́мственный) крестья́нин;
3. (врождённый) приро́дный, прирождённый;
п. та́лент — приро́дный (прирождённый) тала́нт
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
rustic
[ˈrʌstɪk]1.
adj.
1) вяско́вы, сяля́нскі
2) про́сты
rustic speech and ways — про́стая мо́ва й звы́чкі
3) гру́бы, нявы́хаваны
2.
n.
вяско́вец -ўца m., селяні́н -а m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
вы́паўзаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Поўзаючы, пабываць у многіх месцах. — Рабілі як ніколі, — кажа селянін. — Жыватамі ўсю тую зямлю выпаўзалі, на карачках па ёй хадзілі, каб хоць што ды пасеяць сваё на ёй...Галавач.
выпаўза́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак.да выпаўзці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падкула́чнік, ‑а, м.
Уст.Селянін, які дзейнічаў у інтарэсах кулака. Агрызаліся кулакі і падкулачнікі, спадцішка, непрыкметна вялі атакі на новы лад.Асіпенка.Селькоры пісалі пра тое, як кулакі і падкулачнікі падрываюць знутры калгасы — знішчаюць жывёлу, знарок дамагаюцца, каб на палях быў недарод.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
персаніфікава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак. і незак., што.
Кніжн. Падаць (падаваць), увасобіць (увасабляць) неадушаўлёныя прадметы або абстрактныя паняцці ў вобразе чалавека, асобы. Персаніфікаваць прыроду. □ У адной з песень Багушэвіч персаніфікаваў гора ў жывую істоту, ад якой ніяк не можа збавіцца селянін.Шкраба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БАЗІЛЕ́ВІЧ Мануіл, усходнеславянскі драматург і паэт 18 ст. Вучыўся ў Кіева-Магілянскай акадэміі. У 1750—54 выкладаў паэтыку і рыторыку ў Смаленскай духоўнай семінарыі. Для школьнага тэатра гэтай семінарыі з пазіцый царк.-рэліг. маралі і хрысціянскіх ідэалаў напісаў сілабічным вершам драму-маралітэ «Дэкламацыя» — тыповы твор школьна-схаласт. драматургіі. Карыстаючыся алегарычнымі і міфічнымі вобразамі, асуджаў п’янства, хцівасць, прадажнасць суддзяў, спачуваў бедным, сцвярджаў думку пра марнасць жыцця, неабходнасць маральнага ўдасканалення чалавека. Мова п’есы стараслав. з беларусізмамі. Паміж дзеяннямі «Дэкламацыі» ставіліся сатыр.-гумарыст. інтэрмедыі на бел. мове «Селянін у касцёле» і «Селянін на споведзі», напісаныя Базілевічам або яго вучнямі.
Літ.:
Усікаў Я. Беларуская камедыя. Мн., 1979. С. 61—64;
Мальдзіс А. На скрыжаванні славянскіх традыцый. Мн., 1980. С. 316—319.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Губ ’мера палатна’ (Сцяшк.). Да гнуць, губі́ць, гіба́ць (гл.). Параўн. і гі́ба ’мера палатна’ (гл.). Да гэтай групы слоў, здаецца, адносіцца і губа́ ’кавалак зямлі, які селянін мог узараць на працягу дня сахой’ (Яшкін). Параўн. Трубачоў, Эт. сл., 7, 164–165.