устурбава́ць, ‑бую, ‑буеш, ‑буе; зак., каго.
Прывесці ў стан непакою, усхваляваць, устрывожыць. Сама па сабе спрэчка паміж хлопцамі і дзяўчатамі Іваненку не ўстурбавала: паспрачаюцца — памірацца. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чуфы́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Спец. Утвараць характэрны гук «чуф» (пра цецерукоў і пад.). [Бацька] прыманьваў цецерукоў да сябе, чуфыкаючы гэтак жа сама, як і яны. Масарэнка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Найса́ма ’звыш меры’: найсамо хужэй (ТС). Найвышэйшая ступень параўнання ад займенніка сам (сама), які сам ужываецца для перадачы найвышэйшай ступені прызнака, адпавядаючы па функцыі часціцы (прэфіксу) пай‑: само больша ’найбольшая’, само трудней ’цяжэй за ўсё’, тады найсамо хужэй ’звыш меры дрэнна’. Гл. ESSJ SG, 2, 591.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
itself [ɪtˈself] pron.
1. (звыч. пра жывёл, прадметы, рэчы) сябе́; (таксама перадаецца зваротнымі дзеясловамі);
There’s no need for the team to feel proud of itself. Камандзе няма чаго ганарыцца.
2. сам; сама́; само́;
He is always politeness itself. Ён заўсёды сама ветлівасць;
by/in itself само́ па сабе́;
The door opened (all) by itself. Дзверы самі адчыніліся;
The question is not very important by itself. Пытанне само па сабе не вельмі важнае.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
пава́бны, ‑ая, ‑ае.
Які вабіць да сябе, прывабны, прыемны. Прыхільна хлопцы аглядалі Яе павабны гібкі стан. Купала. З губ [дзяўчыны] сама сабою збегла прыемная і павабная ўсмешка. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разрагата́цца, ‑гачуся, ‑гочашся, ‑гочацца; зак.
Разм. Пачаць моцна і доўга рагатаць. Бабка Параска не магла ўтрымацца супроць такой жартаўлівасць і весялосці свайго настаўніка і сама разрагаталася. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разру́мзацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Пачаць моцна і доўга румзаць; расплакацца. Каці трэба было неяк супакоіць раненых, а яна, як дзіця малое, раптам сама разрумзалася. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спусце́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Стаць пустым, бязлюдным; апусцець. Пасля Глашынага вяселля .. [Акіліна] хадзіла, як сама не свая. Хто яго ведае — ці таму што хата спусцела. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узва́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.
Вызначыць сваю вагу пры дапамозе вагаў; зважыцца. На вагі не адважыцца Ісці сама «мадам» [свіння]. Не так і лёгка ўзважыцца Трынаццаці пудам! Барадулін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кага́л ’шумны натоўп, зборышча’ (ТСБМ; бяроз., Выг.; Др.-Падб., Касп., Нас., Шат., Янк., Яўс.), ’гурт. грамада’ (Бір. Дзярж., Нар. лекс.). Рус. зах.-бран. кагал ’шумны натоўп’. Укр. кагал ’шумнае зборышча’. Утворана ад кагал ’яўрэйскае абшчыннае самакіраванне і сама абшчына’, адкуль значэнні ’гурт’ і ’шумны натоўп’ маглі развівацца незалежна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)