самаро́бкавы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і самаробны. Палаткі лагера прыціхлі, Начным агорнутыя сном. Салдат спакой вартуе іхні Пад самаробкавым «грыбком». Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жанда́р
(фр. gendarme = паліцэйскі салдат)
паліцэйскі, які знаходзіўся на службе ў жандармерыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
о́бер-яфрэ́йтар
(ад обер- + яфрэйтар)
старшы салдат у арміях некаторых еўрапейскіх краін.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
стрэ́ляны прил., в разн. знач. стре́ляный;
с. салда́т — стре́ляный солда́т;
~ная гі́льза — стре́ляная ги́льза;
◊ с. верабе́й — стре́ляный воробе́й;
~ная пту́шка — стре́ляная пти́ца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рэ́крут, ‑а, М ‑руце, м.
Гіст. У дарэформеннай царскай Расіі — салдат-навабранец. Рэкрут, якога на службу вялі, Выгнаны з хаты нябога, Разам са жменькай бацькоўскай зямлі Браў абразок у дарогу. Лось. За.. час [25‑гадовай службы ў салдатах] бацькі рэкрута паміралі, жонка выходзіла за другога, і калі салдат вяртаўся дадому, яму не было дзе прытуліцца, не было за што рук зачапіць. Саламевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
башыбузу́к, ‑а, м.
1. Гіст. Салдат нерэгулярных войск у Турцыі ў 18–19 стст.
2. перан. Грубы, нястрымны, бязлітасны, жорсткі чалавек. Царскія башыбузукі.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ко́нча, прысл.
Абл. Абавязкова. Група салдат і Святлана з Зінай апынуліся ў тылу ворага. Усе салдаты былі паранены. Трэба было конча схавацца. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́трусіць, ‑трушу, ‑трусіш, ‑трусіць; заг. вытрусі; зак., што.
Разм. Вытрасці. Вытрусіць попел з люлькі. □ Салдат падняў коўдру, вытрусіў яе, зноў старанна разаслаў. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адшчэ́пак, ‑пка, м.
Тое, што і адшчэп. Салдат прыўстаў на наскі, узнімаючы ўгору тоненькі адшчэпак дрэва, на якім трапятала нябачная кропля агню. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зуа́ў
(фр. zouave, ад ар. zuaua = назва аднаго з плямён у Алжыры)
1) салдат французскіх каланіяльных войск, якія фарміраваліся з жыхароў Алжыра;
2) салдат наёмных стралковых часцей у арміі султанскай Турцыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)