весяло́сць, ‑і, ж.
Уласцівасць вясёлага. Зусім нязначны выпадак змяніў настрой Алёшы і вярнуў яму прыроджаную весялосць. Васілевіч. // Радасць, радасны настрой. Гладкі і ружовы твар Крывахіжа так і дыхаў весялосцю, здароўем. Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
юна́чы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і юнацкі. Юначы запал. □ Арлы маладыя, Юначая кроў, І радасць вы наша, І наша любоў. Колас. Дай жа, сынку, наглядзецца На юначы воблік твой. Прыходзька.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тарала́каць ’утвараць шум пры дапамозе сукала і пад.’ (ТСБМ), тарала́ць ’тарахцець’ (Касп.), сюды ж тарала́ ’зневажальнае слова на чалавека, які моцна крычыць і лаецца без патрэбы’ (Варл.). Гукапераймальнае ўтварэнне, параўн. укр. (выклічнік) тарала́й, гл. ЕСУМ, 5, 518; чэш. trala, tralala — выклічнік, што перадае радасць, весялосць, гл. Махэк₂, 649.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
налюбава́цца, ‑буюся, ‑буешся, ‑буецца; зак.
Уволю, доўга палюбавацца. Налюбавацца прыгажосцю. Налюбавацца карцінай. / (з адмоўем і дзеясл. магчы). Бацькі налюбавацца не маглі на сваю дачку, адзіная гэтая радасць была іх і гордасць. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сканфу́зіцца, ‑фужуся, ‑фузішся, ‑фузіцца; зак.
Адчуць няёмкасць, засаромецца, збянтэжыцца. [Міколка:] — А, здаецца ж, не малы ты ўжо, дзед, і трэба ж так... — То ж гэта не сляза, унуча, гэта радасць... — сканфузіўся дзед. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пережи́ть сов., в разн. знач. перажы́ць;
пережи́ть большу́ю ра́дость перажы́ць вялі́кую ра́дасць;
пережи́ть му́жа перажы́ць му́жа;
пережи́ть (самого́) себя́ перажы́ць (само́га) сябе́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
пры́сак, ‑ску, м.
Гарачы, распалены попел. Восеньская радасць маленства — дым сцелецца над шэрым полем, а ў прыску, зразумела, пячэцца бульба. Брыль. [Чайнікі] хутка весела заляпалі крышкамі, гасячы пад сабою шыпучы прысак і жар. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расчу́ленасць, ‑і, ж.
Стан расчуленага; усхваляванасць. [Хлопчык] паволі змаўкаў, сціха хліпаючы не столькі ад гора, колькі ад расчуленасці. Гарэцкі. Засталася расчуленасць, ціхая, трошкі як быццам хмельная радасць успамінаў, выразных да самай найменшай драбніцы. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фанта́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Струмень вадкасці, газу і пад., які з сілай выкідваецца ўверх пад высокім ціскам.
Ф. нафты.
Газавы ф.
Кроў б’е фантанам з раны.
2. Маса чаго-н., што высока ўзлятае ўверх, з сілай вырываецца адкуль-н.
Вогненны ф. у небе.
Радасць б’е фантанам (перан.).
3. Збудаванне для падачы вады пад напорам.
Ф. у скверы.
|| прым. фанта́нны, -ая, -ае.
Фантанная нафта.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ці́хі, -ая, -ае.
1. Ледзь чутны; нягучны.
Ц. голас.
Ц. шум дрэў.
2. Агорнуты цішынёй; зацішны.
Ц. вечар.
3. Без адзнак вялікага руху, спакойны.
Ціхая вёсачка.
Ціхае жыццё.
4. Лагодны, паслухмяны, пакорлівы.
Ц. чалавек.
Па натуры яна дзяўчына ціхая.
5. Які праходзіць спакойна, без буйных праяў.
Ціхая радасць.
6. Які не вызначаецца хуткасцю, павольны, марудны.
Ціхая хада.
|| памянш.-ласк. ці́хенькі, -ая, -ае.
|| наз. ці́хасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)