ка́верзны, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Які заключае ў сабе каверзу; заблытаны, складаны. Каверзнае пытанне. Каверзная справа. □ Іншы раз было і так, што той-сёй спецыяльна адшукваў.. каверзныя пытанні, абы толькі збіць з панталыку настаўніка. «Звязда».
2. Які робіць, чыніць каверзы, схільны да іх. Каверзны чалавек.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прагра́мны в разн. знач. програ́ммный;
п. твор пісьме́нніка — програ́ммное произведе́ние писа́теля;
~ныя пыта́нні — програ́ммные вопро́сы;
~ная прамо́ва — програ́ммная речь;
~ная му́зыка — програ́ммная му́зыка;
~нае кірава́нне — тех. програ́ммное управле́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
оптаэлектро́ніка
(ад гр. optos = бачны + электроніка)
кірунак электронікі, які ахоплівае пытанні выкарыстання аптычных і электрычных метадаў апрацоўкі, захоўвання і перадачы інфармацыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
псіхапатало́гія
(ад псіха- + паталогія)
1) раздзел псіхіятрыі, які вывучае агульныя пытанні, што датычаць захворванняў псіхікі;
2) адхіленні ў псіхіцы як хвароба.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сістэматэ́хніка
(ад сістэма + тэхніка)
кірунак у кібернетыцы, які вывучае пытанні планавання, канструявання і паводзін складаных сістэм інфармацыі, заснаваных на вылічальнай тэхніцы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
філо́саф
(гр. philosophos)
1) спецыяліст у галіне філасофіі, мысліцель, які распрацоўвае пытанні светапогляду;
2) перан. чалавек, які ўдумліва адносіцца да жыцця.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
экспе́рт
(лац. expertus = вопытны)
спецыяліст, якога запрашаюць для правядзення экспертызы па якім-н. спрэчным ці няясным пытанні, напр. у судовай практыцы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Про́сва, про́соўка ’жалезны шворань, прэнт для закрывання аканіц’ (ТСБМ, Мік., Нас.). Рус. просо́в, просо́ва, просо́вка ’засаўка для закрывання аканіц або дзвярэй’, балг. про́сва. Да прасо́ўваць, сунуць. Пытанні выклікае просва. Паколькі прасл. *sovati, sujǫ ў слав. мовах не мае нулявой агаласоўкі кораня, то, мабыць, тут адбылося пераўтварэнне па аналогіі тыпу про́шва, вы́спа і г. д. або моцная рэдукцыя паслянаціскнога галоснага. Варбат (Морфонология, 89) бачыць у гэтым слове рэфлекс старажытнага каранёвага імя і ўзнаўляе прасл. *prosъva.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
крана́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго-што.
1. Датыкацца, дакранацца да каго-, чаго-н.; чапаць.
К. рукой.
Нельга к. ядавітыя расліны.
2. Парушаць чый-н. спакой, турбаваць; закранаць каго-, што-н. у гутарцы, прамове.
Яна не хацела кранаць маці.
Аграном кранаў пытанні ўрадлівасці глебы.
3. перан. Хваляваць, расчульваць.
Маё сэрца кранаюць родныя краявіды.
4. Прыводзіць у рух.
Паравоз кранае вагоны.
|| зак. крану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ро́дны, -ая, -ае.
1. Які знаходзіцца ў кроўнай роднасці, а таксама наогул у роднасці (у 1 знач.).
Р. брат.
Родная цётка.
Гасціць у родных (наз.).
2. Свой па нараджэнні, па духу, па звычках.
Родная вёска.
Родная мова (мова сваёй радзімы, на якой гавораць з дзяцінства).
3. Дарагі, любы, мілы (у звароце).
○
Родны склон — склон, які адказвае на пытанні: каго? чаго?
|| ласк. ро́дненькі, -ая, -ае (да 3 знач.; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)