Пу́хлы ’поўны, тоўсты, мяккі’ (ТСБМ), ’апухлы’ (ТС), ’пульхны, пышны (пра хлеб)’ (брасл., дзятл., Сл. ПЗБ), ’пухкі’: падушка пухлая, пухлы снег (брасл., в.-дзв., там жа), укр.пу́хлий ’поўны, апухлы’, рус.пу́хлый ’тоўсты, поўны, раздуты’, ст.-чэш.pouchlý ’бясплодны; пусты’, харв.чак.pûhal ’пусты, уздуты, раздуты’, славен.púhel ’тс’, ст.-слав.пухлъ ’пусты’. Прасл.*puxlъ ’надуты’, прыметнік ад *puxati sę ’надувацца’ (гл. пухаць), параўн. Сной, 514; Фурлан–Бязлай, 3, 135. Чарных (2, 85) лічыць усх.-слав. словы новаўтварэннямі на аснове *puxnǫti (гл. пухнуць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пухло́1 ’дрыгва, багністае месца’ (ТС). Відаць, ад пухаць ’брадзіць; пускаць бурбалкі, пузырыцца’, параўн. палес.уздыхавіна ’дрыгва’.
◎ Пухло́2 ’пухір у рыбы’ (бяроз., ЛА, 1). Да пу́хаць ’пыхкаць, пшыкаць; лопацца’, аднак не выключана сувязь з пусты, параўн. пу́сла ’паветраны пузыр у рыбы’ (гл.) і славен.puhel ’пусты, парожні’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Schall
m -s, -e i Schälle гук
◊ ~ und Rauch — ≅ пусты́ гук
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
акаймава́ць, ‑мую, ‑муеш, ‑муе; зак., што.
Абшыць, абкружыць чым‑н. у выглядзе каймы. // Стаць каймою, абкружыць сабою што‑н. Дашчаная агароджа акаймавала нядаўна пусты яшчэ, у грудах руін квартал, і з-за яе відаць ужо цагляная кладка сцен.Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наво́бмацак, прысл.
Пры дапамозе дотыку, абмацваючы. Шукаць навобмацак. Ісці навобмацак. □ [Андрыян Цітавіч] выняў з кішэні люльку і, не пазіраючы, навобмацак, стаў набіваць яе тытунём.Марціновіч.[Мікульскі] перасунуў аўтамат з боку на грудзі,.. навобмацак адняў пусты магазін, дастаў з сумкі апошні, зараджаны.Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БАРКІ́,
курганны могільнік крывічоў (8—9 ст.), гарадзішча жал. веку і селішча 11—12 ст. каля в. Баркі Полацкага р-на. На могільніку даследавана 9 курганоў, у тым ліку доўгі. Пахавальны абрад — трупаспаленне пад насыпам на грунце. У шэрагу выпадкаў рэшткі крэмацыі змешчаны ў ямцы, накрытай гаршком. Знойдзены ўпрыгожанні (бронзавыя падвескі, грыўня, бранзалеты, шкляныя пацеркі і інш.), ляпныя гаршкі. Доўгі курган — пусты (кенатаф).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
напача́тку, прысл.
Разм. Спярша, спачатку. Дом, здавалася, пусты. А можа ўсё ж такі ёсць хто? Пастукаць у дзверы? Напачатку нічога, доўга нічога, а потым мяккія крокі дарослага чалавека.Лобан.Кватэру было знайсці не так лёгка, як.. [Максіму Адамавічу] думалася напачатку.М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
dźwięk, ~u
м. гук;
naśladowanie ~ów — гукаперайманне;
pusty dźwięk — іран.пусты гук
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Пусце́льніца ’пустадомка’ (ТС). Ад пусты ’несур’ёзны, бяздумны’ (< *pustь), збліжанае з пустэльня (гл.); параўн. укр.пустельниця ’самотніца, пустынніца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
éitel
a
1) пусты́, пыхлі́вы
auf etw. (A) ~ sein — ганары́цца, выхваля́цца чым-н
~ [éitler] Tang — мішура́
2) чы́сты (без дамешкаў)
3) пусты́, нікчэ́мны
~ Lug und Trug — адна́ хлусня́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)