1. Хата, дом, прытулак; гаспадарка. Гаварылі, што пан .. [Седасу] падараваў зямлі, і ён мае намер завесці ўласную дамоўку.Чорны.Праляталі чародкі дзікіх качак, спяшаючыся да дажджу знайсці сабе дзе-небудзь у чаротах дамоўку.Васілевіч.
2. Труна, дамавіна. Не часалі дамоўкі яму [гусляру] сталяры, Не заплакалі бліжнія вочы.Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акапа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Выкапаць акопы, траншэі, земляныя шчыліны, зрабіць насыпы для абароны ад варожага агню. Салдаты акапаліся, заслалі акопы травой і ўклаліся спаць.Хомчанка.Вара.. зноў выскоквае са шчыліны і паўзе туды, дзе акапаўся Глінскі.Кулакоўскі.//перан. Знайсці сабе надзейны прытулак; надоўга асесці. А на хутары, паціху, Акапаўся зноў Кузьма. Агародніцтвам заняўся, Засадзіў вялізны сад.Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сма́чна,
1.Прысл.да смачны.
2.безас.узнач.вык. Апетытна, са смакам, з задавальненнем. Смачна было есці ягады з цукрам.//перан.Разм. Прыемна, лёгка, па душы. [Юльцы] вельмі смачна рабіць тое, чаго няможна.Бядуля.А дзеду, бабцы яна [Марынка] удзячна, Што так ласкавымі былі І ім прытулак тут далі. Хоць і самім жыць не так смачна.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шпана́, ‑ы, ж., зб.
Разм.груб.
1. Злачынцы, бадзягі, беспрытульнікі. [Лукаш:] — Мы што хочам ядзім. І спім дзе хочам... Дрэнна толькі, што пачалі лавіць шпану ды ў прытулак забіраць.Лобан.
2. Дзеці, маладыя людзі, якія не прытрымліваюцца прынятых правіл паводзін, не могуць ацаніць свае ўчынкі. На задняй пляцоўцы тоўпілася шпака, смаркачы гадоў па шаснаццаць. Яны лаяліся.Паўлаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Schlupf
m -es, Schlüpfe
1) прахо́д, прала́з
2) прыста́нішча, прыту́лак
3) бант, сту́жка (у валасах)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
azyl, ~u
м. прыстанішча, прыстанак, прытулак;
prosić o azyl — прасіць прыстанішча (прытулку);
prawo ~u — права прыстанішча
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Et miseriarum portus est patientia
Цярпенне ‒ прытулак ад бед.
Терпение ‒ пристанище от бед.
бел. Цярпён — спасён. Цярпі, Грышка, спасён будзеш.
рус. При горести терпенье ‒ невольное спасенье. Терпенье и труд всё перетрут. Час терпеть, а век жить.
фр. La patience est amère, mais son fruit est doux (Терпенье горько, но плод его сладок).
англ. Patience is a plaster for all sores (Терпение ‒ лекарство от всех болячек).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
refuge
[ˈrefju:dʒ]
n.
1) прыста́нішча n., прыста́нак -ку, прыту́лак -ку m.
2) схо́вішча n.
He sought refuge from the rain — Ён шука́ў схо́вішча ад дажджу́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
прыста́накм., прыста́нішчан.Únterkunft f -, -künfte, Óbdach n -(e)s, Zúfluchtstätte f -, -n; Hérberge f -, -n; Bléibe f -, -n, Asýl n -s, -e (прытулак);
знайсці́ сабе́ прыста́нак Zúflucht fínden*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Domus sua cuique est tutissimum refugium
Свой дом ‒ кожнаму бяспечны прытулак.
Свой дом ‒ каждому безопаснейшее убежище.
бел. Дома і сцены бароняць. Дома і вутлы памагаюць.
рус. Мой дом ‒ моя крепость. Дома и стены помогают. Своя хатка ‒ родная матка. Мышь в коробе, как воевода в го роде.
фр. Un homme est bien fort sur son palier (Человек очень силен на своей лестничной площадке).
англ. An Englishman’s house is his castle (Дом англичанина -его крепость).
нем. Zu Hause helfen die Wände (Дома помогают стены).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)