Гіст. Натуральны або грашовы падатак, які спаганяўся памешчыкамі з прыгонных сялян; чынш. Збіраць аброк. □ Пранюхаў князь: мужыкі багацей сталі жыць, Маюць хлеб ды з бярозавым сокам. Загадаў аканомам сваім аблажыць Мужыкоў цяжэйшым аброкам.Танк.
абро́к2, ‑у, м.
Корм для коней, звычайна авёс. Мужчыны павыпрагалі коней, далі ім аброку і таксама пайшлі да гурту.Сачанка.Не даўшы аброку, не бі кіем па боку.Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Налажы́ць, у выразе: налажы́ць галаво́ю ’панесці смерць, памерці’, параўн.: Баба варажыла, пакуль галавою налажыла (Янк. БП); И коникоў потрацишь, и сам голоўкой наложышь (Шн.), укр.наложи́ти голово́ю, душе́ю ’ахвяраваць жыццём, загубіць жыццё, душу; скласці галаву’, польск.nałożyć głową, zdrowiem, życiem ’заплаціць галавой, здароўем, жыццём’. Развіццё значэння дзеяслова налажы́ць ’накласці’, гл. лажы́ць, праз стадыю ’накласці плату, ахвяру на што-небудзь’, параўн. рус.налог ’падатак’, да ’заплаціць (галавою)’, параўн. тураўск.накла́сці (наложы́ць) голово́ю ’загінуць’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
łupnąć
łupn|ąć
зак. выцяць, стукнуць; задаць;
~ęli mu wysoki podatek разм. з яго злупілі вялікі падатак
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
mieszkaniowy
mieszkaniow|y
кватэрны; жыллёвы;
kryzys ~y — жыллёвы крызіс;
podatek ~y — кватэрны падатак;
spółdzielnia ~a — жыллёвы кааператыў
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
contribution
[,kɑ:ntrɪˈbju:ʃən]
n.
1) садзе́йнічаньне, спрыя́ньне n., дапамо́га f.
2) укла́д -у m.; ахвя́ра f., падару́нак -ку m.
3) арты́кул, до́піс -у m. (у газэ́ту)
4) пада́так -ку m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
delinquent
[dɪˈlɪŋkwənt]1.
adj.
1) які́ паруша́е зако́н; злачы́нны
2) неапла́чаны; пратэрмінава́ны (доўг, пада́так)
delinquent taxes — неапла́чаныя пада́ткі
2.
n.
злачы́нец -ца m., злачы́нка f.
juvenile delinquent — непаўнале́тні злачы́нец
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
лен1
(польск. lenno, ад ням. Lehen)
1) спадчыннае зямельнае ўладанне ў Зах. Еўропе ў эпоху феадалізму, якое сеньёр даваў васалу пры ўмове выканання ваеннай або адміністрацыйнай службы;
2) падатак, які збіраўся з такога зямельнага ўладання.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ГЕМПДЭН,
Хемпдэн (Hampden) Джон (1594, Лондан — 24.6.1643), палітычны дзеяч англ.бурж. рэвалюцыі 17 ст. Стрыечны брат О.Кромвеля. Атрымаў адукацыю юрыста. У 1621 абраны ў парламент, адзін з лідэраў парламенцкай апазіцыі. У 1637 асуджаны за адмову плаціць «карабельны падатак», які ўвёў Карл І. У 1640 абраны ў Доўгі парламент, арыштаваны ў 1634 у ліку пяці лідэраў апазіцыі. У пач. 1-й грамадз. вайны далучыўся да індэпендэнтаў. У бітве пад Чалграў-Філд (18.6.1643) смяротна паранены.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГІБЕ́РНА
(ад лац. hibernus зімовы),
1) у Стараж. Рыме зімовыя кватэры войска.
2) У Рэчы Паспалітай павіннасць зімовага ўтрымання войска і забеспячэння яго харчам, якую неслі жыхары дзярж. і царк. уладанняў (шляхецкія маёнткі былі вольныя ад яе). У 1649—52 заменена на аднайм. штогадовы падатак, скасаваны на сейме ў 1775. Вызначалася сеймамі ў памерах патрэбы, у ВКЛ у 1-й пал. 18 ст. дасягала 0,5 млн. злотых. З гіберны рабіліся выплаты гетманам, пісарам польным і інш.вайск. службоўцам.