хваста́ты, ‑ая, ‑ае.

З вялікім або густым хвастом. Вогненная хвастатая прыгажуня-лісіца жыла ў лагеры даўно. Няхай. Міма праплываюць прыгожыя хвастатыя птушкі. «ЛіМ». // Які мае хвост, доўгі канец. Хвастатая камета.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шабасо́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да шабасу (у 1 знач.). Шабасовыя свечкі. □ Сеў і з клунка.. [Сымон] вымае Рыбу, хлеб, кладзе па дол; Няхай Шлёма прабачае: Шабасовы гэта стол! Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

быть несов., в разн. знач. быць;

быть (чему) быць (чаму), а чаще переводится глаголом быть в соответствующем лице будущего времени;

быть бу́ре бу́дзе бу́ра, быць бу́ры;

быть тебе́ бу́дзеш ты, быць табе́;

будь (в знач.: если бы) калі́ б… быў (была́, было́), каб… быў (была́, было́);

будь он учёным, он бы… калі́ б (каб) ён быў вучо́ным, ён бы…;

не будь калі́ б не быў (не была́, не было́);

не будь у него́ друзе́й, он бы… калі́ б (каб) не было́ ў яго́ сябро́ў, ён бы…;

будь то (в знач.: всё равно кто, что) няха́й гэ́та, няха́й гэ́та бу́дзе (мн. бу́дуць), ці гэ́та, ці гэ́та бу́дзе (мн. бу́дуць);

будь то сам профе́ссор няха́й гэ́та (бу́дзе) сам прафе́сар, ці гэ́та (бу́дзе) сам прафе́сар,

◊

будь, что буде́т а ўжо ж што бу́дзе, няха́й бу́дзе, што бу́дзе; што бу́дзе, то́е бу́дзе;

была́ не была́ было́ не было́, ці пан, ці прапа́ў;

как бы то ни́ было як бы там ні было́;

и был тако́в то́лькі яго́ і ба́чылі, і знік;

быть по сему́ уст. няха́й бу́дзе так;

как быть? што рабі́ць?;

ста́ло быть зна́чыць, выхо́дзіць;

так и быть няха́й бу́дзе так, (ладно) до́бра;

на́до быть (вероятно) ма́быць, напэ́ўна, му́сіць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

entstéhen

* vi (s)

1) узніка́ць

2) выніка́ць (з чаго-н.)

◊ was auch daráus ~ mag — няха́й бу́дзе, што бу́дзе

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

сво́лач, ‑ы, ж.

Разм. лаянк.

1. Агідны, подлы чалавек; паганец. [Скіба:] Няхай кожная сволач ведае, што здзекі ёй так не пройдуць. Крапіва. // Ужываецца як лаянкавае слова. — Што дзярэш тут горла! — грозна накінуўся.. [пісар] на Лукаша. — Крычы ў полі, а не пад вокнамі валаснога праўлення, няхай табе пуп трэсне, сволач ты! Колас.

2. зб. Зброд, вырадкі, подлыя людзі. [Лясніцкі:] — Не думай, што.. [гітлераўцы] дурні. Шпіянаж у іх першакласны. Яны набралі сабе розную сволач прыслугоўваць ім адкрыта. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вурча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.

Тое, што і бурчаць (у 1 знач.). Праз момант чутно, як.. [сабакі] злосна і нездаволена вурчаць. Лупсякоў. Навокал стаяла цішыня, толькі над галавой вурчаў, аддаляючыся, самалёт. Няхай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

неўпапа́д, прысл.

Недарэчы, не да месца. Многія словы былі сказаны неўпапад, але рухі яе [дзяўчынкі] рук дапамаглі нам зразумець усё. Няхай. — [Максім] так паглыбіўся ў роздум, што часам неўпапад адказваў на пытанні. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́кі, прысл. і злучнік.

Абл. Пакуль. — Адцягнем покі што брычку, а перадок няхай тут пабудзе. Жыва, хлопцы, жыва. Колас. І покі ў магілу не лягу — Вы ў сэрцы, Ільіч дарагі. Бялевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пратарча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑ныць; зак.

Разм. Тое, што і пратырчаць. Прачытаўшы запіску Качуры, ... Марына Міхайлаўна ўзлавалася без меры. «Я нізавошта не пайду. Няхай ён хоць усю ноч пратарчыць каля плаціны». Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узае́мнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць узаемнага. // Узаемнае пачуццё (сімпатыі, дружбы, кахання і пад.). Гаснулі ў вокнах агеньчыкі. Стасіку здавалася, што гэта гаснуць у яго душы пробліскі светлых надзей на ўзаемнасць Ганусі. Няхай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)