расхіну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.
1. што. Адвесці ў бакі, адхінуць захінутае; распасцерці.
Р. полы плашча.
Р. кусты.
2. што. Раскрыць (дзверы, акно, заслону і пад.).
3. што. Разгарнуць (што-н. загорнутае, складзенае, скручанае).
Р. торбу са снеданнем.
4. каго-што. Прымусіць расступіцца.
Р. натоўп.
|| незак. расхіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. расхіна́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
увалі́цца¹, увалю́ся, ува́лішся, ува́ліцца; зак.
1. у што. Упасці ўнутр чаго-н.
У. ў сажалку.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць упалым.
Шчокі ўваліліся.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Абрушыцца ўнутр чаго-н. (разм.).
Увалілася страха гумна.
4. Увайсці з шумам, цяжка (разм.).
У хату ўваліўся цэлы натоўп.
|| незак. ува́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
умяша́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак., у што.
1. Пранікнуць куды-н., змяшацца з чым-н.
У. у натоўп.
2. Стаць удзельнікам чужой справы; увязацца.
У. у размову.
3. Прыняць удзел у якой-н. справе з мэтай змены яе ходу.
У канфлікт прыйшлося ў. дырэктару.
|| незак. уме́швацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. умяша́нне, -я, н.
Узброенае ў.
Хірургічнае ў. (аперацыя).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
затачы́цца, ‑тачуся, ‑точышся, ‑тачыцца; зак.
Разм. Пралезці, праціснуцца ў глыб, у сярэдзіну чаго‑н. Затачыцца ў натоўп. □ Хацеў [Мітрафанка] кінуцца ў адрыну, затачыцца ў сена і перабыць ліхую гадзіну, дачакацца, пакуль прыйдзе бацька. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапхну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Разм. Прабрацца, пралезці (праз натоўп). Сюды [на бойку] бягуць з усіх бакоў сябры — спрабуюць угаворваць... Ужо між іх прапхнуўся Жора, Ужо чуваць яго крыклівы І нудны голас... Бачыла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бабзно́ ’баязлівец’, ’натоўп жанчын’ (Нас.). Мабыць, з *бабздно (параўн. бабзды́р) да пейаратыўнай асновы бабзд‑ ’баба’, якая ёсць і ва ўкр. мове (бабзде́ля старая, смярдзючая баба’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
уці́снуцца разм (прабрацца) sich hinéindrängen, sich hinéinpressen, sich hinéinquetschen;
уці́снуцца ў нато́ўп sich in das Gedränge míschen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
расштурха́ць
1. (натоўп людзей) aus¦einánder stoßen*; beiséite drängen; aus¦einánder drängen (тых, што б’юцца);
2. разм гл раскатурхаць
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
адхлы́нуць
1. zurückfließen* vi (s), zurǘckströmen vi (s), zurückfluten vi (s);
2. (пра натоўп) zurückweichen* vi (s)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
тлум м
1. разм (Ménschen)ménge f -, -n (натоўп);
2. (вэрхал) (übergroße) Geschäftigkeit; (viel) Áufsehen n -s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)