сепара́тны, ‑ая, ‑ае.

Асобны, які вядзецца без ведама і згоды саюзнікаў. Сепаратны дагавор. Сепаратны мір. // Адасоблены ад іншых. [Яраш:] — Хвіліначку, сябры. Сумнавата робіцца за нашым сталом. Сепаратныя размовы, шаптанне... Давайце паспрабуем пагаварыць калектыўна. Шамякін.

[Лац. separatus — аддзелены.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сепара́тны

(лац. separatus = аддзелены)

1) асобны, адасоблены (напр. с-ая група);

2) які вядзецца, заключаецца без ведама і згоды саюзнікаў (напр. с. мір).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

БЕЛАРУ́СКАЯ ПА́РТЫЯ «ЗЯЛЁНЫ МІР»,

палітычная партыя сацыяльна-экалагічнага кірунку. Створана ў крас. 1994. Кіруючы орган паміж з’ездамі — цэнтр. рада. Асн. мэты — стварэнне здаровага жыццёвага асяроддзя для чалавека, развіццё духоўнасці і высокамаральных адносін да ўсяго жывога, барацьба за мір паміж народамі і дзяржавамі, забарона асабліва жорсткіх відаў узбраення. Рэгіянальныя аддзяленні партыі існуюць ва ўсіх абласцях Беларусі.

т. 2, с. 420

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Melior tutiorque est certa pax, quam sperata victoria (Livius)

Лепш і надзейней пэўны мір, чым чакаемая перамога.

Лучше и надёжнее верный мир, чем ожидаемая победа.

бел. Лепей лычны мір, чымся раменная свара. Лепей саламяная згода, ніж залатая звала.

рус. Худой мир лучше доброй ссоры. Соломенный мир лучше железной драки. Худое молчание лучше доброго ворчания.

фр. Gagne assez qui sort du procès (Выигрывает дело тот, кто выходит из судебного процесса). Mieux vaut un mauvais arrangement qu’un bon procès (Лучше плохое соглашение, чем хорошая тяжба). Une mauvais paix vaut mieux qu’upe bonne querelle (Плохой мир лучше доброй ссоры).

англ. A bad compromise is better than a good lawsuit (Худой компромисс лучше хорошей тяжбы).

нем. Ein schlechter Friede ist besser als ein gerechter Krieg (Плохой мир лучше праведной войны).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

сацыя́л-шавіні́зм, ‑у, м.

Апартуністычная плынь у міжнародным рабочым руху, якая ўзнікла ў час першай сусветнай вайны (1914–1918 гг.), высунула ідэю абароны буржуазнай айчыны ў імперыялістычнай вайне і прапаведвала класавы мір з буржуазіяй.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адка́з¹, -у, м.

1. Выказванне, паведамленне, выкліканыя пытаннем.

Атрымаць а. на пісьмо.

Грунтоўны а. вучня на пытанне.

2. Рэакцыя, водгук.

А. жывога арганізма на раздражненне.

3. Водгук на што-н.; выкліканыя чым-н. дзеянні, учынкі.

У а. на страляніну танк рушыў наперад.

4. Вынік рашэння матэматычнай задачы.

Атрымаць правільны а.

5. Тое, што і адказнасць.

За мір мы ўсе а. нясём.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Вестфальскі мір 1648 9/461; 10/313, 633

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Франкфурцкі мір 1871 3/440; 10/624, 633

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Ам’енскі мір 1802 7/387; 10/309, 310

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Туркманчайскі мір 1828 1/149, 445; 7/448

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)