выда́тнік м
1. béster Schüler [Studént];
кру́глы выда́тнік béster Schüler, der in állen Fächern «sehr gut» hat;
2. (на прадпрыемстве) béster Árbeiter;
значо́к выда́тніка Léistungsabzeichen n -s, -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Во́бла ’рыба, Leuciscum rutilus’ (БРС, КТС). Рус. вобла ’тс’. Супастаўляецца з рус. во́блый ’круглы’, серб.-харв. о̏бао, славен. óbəl, балг. о́бъл, чэш. oblý, польск. obły, в.-луж. wobłi, н.-луж. hoblina, прасл. *obьlъ (Фасмер, 1, 330).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
служа́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
У дарэвалюцыйны час — жанчына, якая была слугой у каго‑н. Акрамя таго, Халуста трымаў круглы год парабка і служанку, а ў час жніва і сенакосу паймаў сезонных работнікаў. Чарнышэвіч. Падрослых хлопчыкаў.. [ўдовы] аддавалі ў пастушкі, Дачок — багачам у служанкі. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гаму́ла ’клёцкі з бульбы з салам’ (Бяльк.). Відавочна, запазычанне з польск. мовы. Параўн. польск. gomółka ’камяк; круглы сыр’ (памянш. форма да *gomola). Адсюль бел. гаму́ла. Невядома, ці сюды адносіцца ўкр. гаму́ла ’від кашы; няўдалая ежа (боршч, галушкі)’ (Грынч.)?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
галы́ш, ‑а, м.
Разм.
1. Голы чалавек, голае дзіця.
2. Бедны чалавек. Хто Якім? Галыш, без роду, сын убогага, батрак! Колас.
3. Круглы гладкі камень. На галышах, ля стромкай кручы Расце самшыт з каравым суччам. Грахоўскі. Анечка ішла, увесь час баязліва паглядаючы на ваду, чаплялася жоўтымі сандалікамі за вапенныя галышы. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каву́н, ‑а, м.
1. Расліна сямейства гарбузовых з ляжачымі сцёбламі і вялікімі салодкімі пладамі. На палях, апрача пшаніцы, рассцілаюцца цэлыя лясы сланечніку, палеткі кавуноў, дыняў, агуркоў. Пестрак.
2. Круглы сакавіты плод гэтай расліны з салодкай мякаццю чырвонага колеру. У хаце было чыста і прыбрана. На стале ляжалі спелыя дыні, кавуны. Няхай.
[Укр. кавун з цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пералі́вісты, ‑ая, ‑ае.
1. Які гучыць з частымі пералівамі. Пералівістыя пераборы гармоніка. □ З мястэчка, да якога было пяць вёрст, даносіўся глухі пералівісты гул ад касцельных званоў. Пестрак.
2. Які свеціцца, пераліваецца рознымі колерамі. Выплыў круглы і светлы месяц, і адразу ж праз увесь Сож паслаўся серабрысты пералівісты слуп святла. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
complete1 [kəmˈpli:t] adj.
1. по́ўны;
a complete edition of Shakespeare по́ўнае выда́нне тво́раў Шэкспі́ра;
a complete list по́ўны спіс
2. за ко́нчаны, заве́ршаны
3. канчатко́вы, абсалю́тны;
a complete fool кру́глы ду́рань;
a complete stranger зусі́м незнаёмы чалаве́к
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Бабу́шкі ’галкі з цеста’ (Бяльк.). Рус. дыял. бабу́шка ’белая булка; грудка ў цесце’. Як і іншыя словы падобнага тыпу (і форма, і семантыка), няяснага паходжання, ёсць думка (Попавіч, ЈФ, 19, 168), што ў аснове ляжыць прасл. bab‑|bob‑|bǫb‑ ’круглы прадмет’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́нчык ’круглы смажаны ў тлушчы піражок’ (ТСБМ), по́нчка ’булачка’ (Сцяшк. МГ), укр. по́нчик, рус. по́нчик ’тс’. З польск. pączek ’пончык, пышка’, ад першаснага ’пупышка, бутон’, што ў сваю чаргу ад pąk ’пупышка, бутон’ — да pękać ’трэскацца, лопацца’ (Банькоўскі, 2, 520).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)