частава́цца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; незак.
1. Піць, есці, курыць тое, чым частуюць. Галя дастала з кішэні плашча невялічкі папяровы згортачак з цукеркамі, купленымі ў краме ў Сялібе, і аддала пляменніку — частуйся, ласун. Ермаловіч. [Глеб Іванавіч] прысеў да стала, дастаў пачак «Нёману», закурыў, прапанаваў гаспадару частавацца. Дуброўскі. // Есці з задавальненнем што‑н. смачнае; есці, піць кампаніяй. Падходзілі да Петраковай талеркі людзі і за падарункі гарэлачкай частаваліся. Гарэцкі. [Яўхім:] — Кланяліся яму [каменю], маліліся і нават у такія святы, як радаўніца, тройца, прыходзілі пад камень частавацца і, адыходзячы, пакідалі трохі ежы. Пестрак.
2. Зал. да частаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
изъеда́ть несов.
1. е́сці, з’яда́ць; (истачивать — ещё) тачы́ць, сто́чваць;
2. (искусывать) куса́ць;
3. (о едких веществах) раз’яда́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
пожира́ть несов.
1. (поедать) е́сці, з’яда́ць; пажыра́ць;
2. перен. (поглощать) паглына́ць;
3. перен. (об огне, пламени) пажыра́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
гуся́ціна, ‑ы, ж.
Гусінае мяса як ежа. Уносіцца прапанова забараніць усім выпускаць гусей са свайго двара. Хочаш есці гусяціну, кармі чараду дома. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
валье́ра, ‑ы, ж.
Абгароджаная пляцоўка для ўтрымання жывёлы, птушак. У вальеры.. [янот] прывык есці з кармушкі гатовы харч, які прыносіў яму чалавек. В. Вольскі.
[Фр. volière.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вучо́насць, ‑і, ж.
Валоданне вялікімі ведамі; высокая адукаванасць. Чалавек вялікай вучонасці. □ — Нам з.. вучонасці [Леванка], хлеба не есці! — сядлаючы белакапытага каня, прамовіў Кастрыца. Стаховіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Ла́ўдаць, драг. лаўдаты ’есці’ (Клім.). Няясна. Магчыма, генетычна звязана з літ. läudaga ’гультай’, ’неахайны’ (і узнікла са словазлучэння, якое абазначала ’павольна есці’). Аднак, калі улічыць рус. уладз. лаудить ’есці або піць з асаблівым апетытам’, можна меркаваць пра запазычанне. Не выключана балтыйская крыніца літ. lamdyti ’камячыць, мяць’: перанос значэння ’мяць’ > ’есці’ характэрны для іншых моў, параўн. вепс. mähmďä ’мяць, размінаць’ і ’прагна есці’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апеты́т
(лац. appetitus = жаданне)
1) жаданне есці;
2) перан. жаданне наогул, імкненне да чаго-н. (напр. уласніцкі а.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
éssen
* vt е́сці
zu Míttag ~ — абе́даць, палу́днаваць
zu Ábend ~ — вячэ́раць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
галаднава́та,
1. Прысл. да галаднаваты.
2. безас. у знач. вык., каму. Пра не вельмі моцнае адчуванне голаду, хаценне есці. У вайну было галаднавата многім.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)