1. Замерзлыя купіны, вялікія кавалкі мёрзлай зямлі на гразкай дарозе (Слаўг.).
2. Нараст клубам на дрэве (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
ВЯЗЬ у мастацтве, раслінны арнамент у форме спіральна ці плаўна выгнутых галінак з лісцем, часам з кветкамі. Вядома ў мастацтве розных краін і эпох, часта ў геаметрызаваным выглядзе. У спалучэнні з інш.дэкар. матывамі выкарыстоўваецца ў фрызавых кампазіцыях у архітэктуры, а таксама ў скульптуры, графіцы, дэкар.-прыкладным мастацтве (разьба па дрэве, залачэнне, ткацтва, коўка, чаканка, гравіроўка па шкле і метале). На Беларусі маст. дасканаласцю вылучаецца разная вязь па дрэве алтароў касцёла езуітаў у Гродне, царскіх варот з царквы ў в. Дружылавічы (Іванаўскі р-н), рашоткі касцёла ў в. Вішнева (Валожынскі р-н), стукавая вязь касцёлаў у вёсках Міхалішкі (Астравецкі р-н) і Воўпа (Ваўкавыскі р-н).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
дрэ́ва, -а, мн. -ы, дрэў і дрэ́ваў, н.
1. Шматгадовая расліна з цвёрдым ствалом і галінамі, якія ўтвараюць крону.
Лісцевыя дрэвы.
Хвойныя дрэвы.
2. толькі адз. Матэрыял з такой расліны, які ідзе на будаўніцтва, розныя вырабы; драўніна.
Разьба па дрэве.
Мэбля з чырвонага дрэва.
○
Радаслоўнае дрэва — радаслоўная табліца ў выглядзе дрэва, якая паказвае разгалінаванне роду, сям’і.
◊
За дрэвамі не бачыць лесу (неадабр.) — звяртаючы ўвагу на дробязі, забываць пра галоўнае.
|| памянш.дрэ́ўца, -а, мн. -ы, -аў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разьбя́рм. Schnítzer m -s, -; Graveur [-´vø:r] m -s, -e; Radíerer m -s, -, Stécher m -s, - (па метале); Hólzschneider m -s, - (па дрэве)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ГРЫГО́Р’ЕЎ Даніла, разьбяр па дрэве 2-й пал. 17 ст. Родам з Віцебска. Вучань Іпаліта (Старца). Працаваў у Маскоўскай Аружэйнай палаце. Рабіў іканастасы, клірасы, куфры, шафы, цацкі для царэвічаў. Разам з Я.Анціп’евым і Я.Юр’евым упрыгожыў гербамі і «рознымі вуглавымі слупкамі» царскую карэту.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
заме́ткаж., в разн. знач. заме́тка;
газе́тная з. — газе́тная заме́тка;
зрабі́ць ~ку на дрэ́ве — сде́лать заме́тку на де́реве;
◊ браць на ~ку — брать на заме́тку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
schnítzen
vt вырэ́зваць (па дрэве)
er ist aus hártem Holz geschnítzt — у яго́ цвёрды хара́ктар
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Кап ’наплыў, нарасць на дрэве’ (ТСБМ), рус.кап ’тс’. Да капаць (Гараеў, Доп., 1, 16). Параўн. таксама кануць (гл.). Іншыя меркаванні гл. Фасмер, 2, 183.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мума́к ’нарост на дубовых пнях’, мума́шка ’грыб, што расце на дрэве — з яго робяць трут’ (Бяльк.). Відаць, балтызм. Параўн. літ.maũmas ’соплі’, ’вош’ (дзіцячае слова).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
напака́з, прысл.
1. Для агульнага агляду. Выставіць тавары напаказ. □ Партызаны сваіх слядоў напаказ не выстаўлялі.Чорны.На высокім, яшчэ голым дрэве, з чорнага гнязда выстаўляў напаказ доўгую дзюбу бусел.Бялевіч.
2. Для выгляду, з мэтай звярнуць увагу. Уздыхаць напаказ. □ На вадохрышча, пасля таго як усе набралі свянцонай вады, Якаў напаказ выкупаўся ў палонцы.Каліна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)