сма́гнуць несов.
1. изныва́ть (томи́ться) от жа́жды;
я цэ́лы дзень ~ну — я це́лый день изныва́ю (томлю́сь) от жа́жды;
2. пересыха́ть; (о губах — ещё) запека́ться;
гу́бы с. — гу́бы пересыха́ют (запека́ются)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
сма́жыцца несов.
1. прям., перен. жа́риться;
мя́са с. — мя́со жа́рится;
ён цэ́лы дзень с. на со́нцы — он це́лый день жа́рится на со́лнце;
2. страд. жа́риться; зажа́риваться; см. сма́жыць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
проте́чь сов.
1. працячы́, мног. папрацяка́ць;
2. перен. (пройти) прайсці́; (миновать) праміну́ць, міну́ць;
день протёк дзень прайшо́ў (праміну́ў, міну́ў);
3. перен. (о болезни) прайсці́;
боле́знь протекла́ без осложне́ний хваро́ба прайшла́ без ускладне́нняў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
счастли́вый в разн. знач. шчаслі́вы;
счастли́вая жизнь шчаслі́вае жыццё;
счастли́вый миг шчаслі́вы мо́мант;
счастли́вая мысль шчаслі́вая ду́мка;
счастли́вый день шчаслі́вы дзень;
счастли́вый коне́ц шчаслі́вы кане́ц;
счастли́вый паренёк шчаслі́вы хлапчы́на;
◊
счастли́вого пути́! шчаслі́вай даро́гі!
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
бо́жы и Бо́жы бо́жий и (к Бог) Бо́жий;
бо́жая каро́ўка — зоол. бо́жья коро́вка;
Бо́жая Ма́ці — рел. Богома́терь;
◊ б. дар — уст. бо́жий дар; ниспосла́ние госпо́дне;
ко́жны б. дзень — ка́ждый бо́жий день;
све́ту бо́жага не ба́чыць — све́та бо́жьего не ви́деть;
б. чалаве́к — бо́жий челове́к;
я́сна, як б. дзень — я́сно, как бо́жий день;
бо́жая ла́ска (во́ля) — а) во́ля бо́жья, благоволе́ние; б) ми́лость госпо́дня (бо́жья);
і́скра бо́жая — и́скра бо́жья
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ноч ж. ночь;
н. пе́рад Но́вым го́дам — ночь пе́ред Но́вым го́дом;
○ бе́лыя но́чы — бе́лые но́чи;
паля́рная н. — поля́рная ночь;
◊ аб н. — в тече́ние одно́й но́чи, в одну́ ночь;
до́брай но́чы — до́брой (споко́йной) но́чи; прия́тного сна;
дзень і н. — день и ночь;
як н. і дзень — как ночь и день;
варфаламе́еўская н. — варфоломе́евская ночь;
рабі́навая (вераб’і́ная) н. — воробьи́ная ночь;
на н. гле́дзячы — на ночь гля́дя
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
працяга́ць сов., разг., в разн. знач. протаска́ть;
зіму́ п. бо́ты — зи́му протаска́ть сапоги́;
цэ́лы дзень мяшкі́ ~га́ў — це́лый день мешки́ протаска́л;
паўго́да ~га́лі яго́ па суда́х — полго́да протаска́ли его́ по суда́м
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
праляжа́ць сов.
1. (нек-рое время) пролежа́ть;
п. уве́сь дзень — пролежа́ть весь день;
п. до́ўгі час у бальні́цы — пролежа́ть до́лгое вре́мя в больни́це;
2. пролежа́ть; отлежа́ть;
п. бакі́ — пролежа́ть (отлежа́ть) бока́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Спас 1 ‘Збавіцель; адна з назваў Хрыста’, ‘назва кожнага з трох асенніх царкоўных свят’ (ТСБМ), ‘Спас, свята 6/19 жніўня’ (Шат., Сл. ПЗБ, Жыв. сл.), Спас ‘імя аднаго са святых’ (Пятк. 2, Федар. 4), іспас ‘свята’ (Сержп. Прымхі), спасі́цель ‘тс ’ (Ян.), сюды ж спа́саўка ‘пост перад Спасам’ (ТСБМ, Касп., Байк. і Некр., Скарбы, Ян., Сл. ПЗБ), ‘сорт груш (яблык), якія паспяваюць перад Спасам’ (ТСБМ), спа́соўка ‘тс’ (ТС), ‘двухтыднёвы прамежак часу перад і пасля Спаса’ (ТС), спасо́ўкі ‘восеньскія мухі’ (Сл. ПЗБ), ст.-бел. Спас ‘Збавіцель, Хрыстос’. Укр. Спас ‘Збавіцель’, спа́сівка ‘пост у канцы лета’, ‘сорт яблык (груш)’, рус. Спас ‘Збавіцель, Хрыстос’, адкуль Спа́сов день, стараж.-рус. Съпасовъ дьнь (6 жніўня); таксама рус. Спас ‘свята (6/19 жніўня). Ад ст.-слав. съпасъ < съпасти ‘берагчы, ратаваць’, стараж.-рус. съпасти ‘выратаваць’ < прасл. *pasti ‘пасвіць; берагчы’; гл. Фасмер 3, 732), які адзначае тут кальку грэч. σωτήρ ‘Збавіцель’. Гл. таксама ЕСУМ, 5, 366.
Спас 2 ‘ратунак, выратаванне’ (Жд. 3, Ян., Шатал., ТС). Скарочана з спасе́нне (спасе́нье) (ТС, Нас., Шат., Гарэц.) ад спасці́ ‘выратаваць’ (Сл. ПЗБ), што праз царкоўнаславянскую з ст.-слав. съпасти. Гл. папярэдняе слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Nihil est annis velocius (Ovidius)
Няма нічога больш хуткага, чым бег гадоў.
Нет ничего быстрее бега лет.
бел. Гэты свет, як макаў цвет: зранку расцвітае, да вечара ападае.
рус. Время не ждёт. Уплывают годы, как вешние воды. День да ночь ‒ сутки прочь, а всё к смерти поближе.
фр. Le temps passe (Время летит).
англ. Time flies (Время летит). One cannot put back the clock (Часы не повернуть вспять).
нем. Es flieht die Zeit (Время летит).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)