нарука́ўнікі, ‑аў; адз. нарукаўнік, ‑а, м.

1. Чахлы, якія надзяваюцца зверху рукавоў пінжака, сукенкі і пад. для аховы ад пылу, гразі і інш. Надзець нарукаўнікі. □ Абцягваючы на хаду свае нарукаўнікі, у пакой забег бухгалтар Крык. Васілёнак.

2. Уст. Манжэты, якія прышываліся да рукавоў сукенкі, кофты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папамясі́ць, ‑мяшу, ‑месіш, ‑месіць; зак., што і чаго.

Разм. Мясіць доўга, неаднаразова; памясіць многа чаго‑н. Папамясіць цеста. □ Яшчэ зімою, як замерзне [грэбля], ці ўлетку, калі спёка, сюды-туды, можна па ёй перабрацца на другі бок. Але восенню і вясною... Ого! Тут папамесім гразі. Каліна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ую́к, ‑а, м.

Упакаваная паклажа, якая перавозіцца на спіне жывёлы. Густы вербалоз, безліч купін, хмары камароў і машкары не робяць лёгкім падарожжа па гэтых мясцінах. Выбіваліся мы адгэтуль перапэцканыя ў гразі, уюкі з сёдлаў саслізгвалі. Гавеман. // Мяшок, торба, сумка, прыстасаваныя перавозіць паклажу на спіне жывёлы.

[Цюрк. юк — паклажа.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зашлёпаць сов., в разн. знач. зашлёпать;

з руко́ю па спі́не — зашлёпать руко́й по спине́;

з. ту́флямі — зашлёпать ту́флями;

з. па гразі́ — зашлёпать по грязи́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

rag1 [ræg] n.

1. абрэ́зак (тканіны); ану́ча

2. pl. rags рызманы́, рыззё; лахманы́;

worn to rags зно́шаны, падра́ны, пано́шаны

in rags у лахмана́х, у рыззі́;

(from) rags to riches ≅ з гра́зі ды ў кня́зі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

bog2 [bɒg] v.

1. : bog smth./smb. down (in smth.) тапі́ць што-н./каго́-н. у гразі́; тапі́цца, права́львацца, загра́знуць

2. : get smb. bogged down перашкаджа́ць каму́-н. у пла́нах, на ме́рах і да т.п.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

разво́жаны, ‑ая, ‑ае.

Абл. Разбіты, размешаны на куламесу, кісель (пра гразь, гразкую дарогу). Сярод чорнай развожанай гразі бліскалі лужыны, яны адбівалі ў сабе хмурнае неба, вуліцу, перакуленыя ўніз верхавінамі дрэвы. Арабей. // Пакрыты мокрай граззю, брудам. Мірончык скакаў з дзеркачом пад нагою па мокрай развожанай падлозе. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

брудзь Гразь, тонкая пялёнка, слой гразі; смуга на полі ранняй вясной (Гом. пав. Рам. 1891, 364, Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

непрала́зны, ‑ая, ‑ае.

Такі, праз які немагчыма або цяжка прайсці, прабрацца. Непралазная дрыгва раскінулася на дзесяткі кіламетраў. В. Вольскі. Самазвал ірвануўся ўперад, але, праехаўшы некалькі метраў, споўз з дарогі і засеў у непралазнай гразі. Лукша. Сядзіба Васіля ўпіралася ў самы хмызняк, што цягнуўся тут жа густой непралазнай сцяной. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

угра́знуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. уграз, ‑ла; зак.

Засесці, увязнуць у гразі. — На поплаве ледзь не ўгразлі, — дадаў, пасмялеўшы, Максім. Хомчанка. // перан. Разм. Трапіўшы ў якое‑н. становішча, не знайсці сіл, магчымасці выйсці з яго. Угразнуць у даўгах.

•••

Угразнуць па вушы ў чым — цалкам, поўнасцю аддацца чаму‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)