1. Спічастая горная вяршыня. Хіба калі-небудзь Забуду я край, Дзе горныя пікі Снягамі пакрыты.Гілевіч.
2. Самы высокі ўздым у развіцці чаго‑н., у якой‑н. дзейнасці. Пік у рабоце электрастанцыі. Пік лактацыі.//перан.; чаго. Вяршыня. Насуперак усім фактам і логіцы вобраз Данкі вырас у маім уяўленні, як пік дасканаласці і прыгажосці.Карпюк.
•••
Гадзіны пікгл.гадзіна.
[Фр. pic.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
hour
[aʊr]
n.
1) гадзі́наf.
Trains leave every hour on the hour — Цягнікі́ адыхо́дзяць штогадзі́ны
2) азна́чаны час дня
dinner hour — абе́дная пара́
office hours — гадзі́ны пра́цы (у канцыля́рыі, устано́ве); прыёмныя гадзі́ны
3) каро́ткі, абмежава́ны час
hour of glory — нядо́ўгая сла́ва
The village is only an hour away — Да вёскі то́лькі гадзі́на хады́/язды́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Hóchbetrieb
m -(e)s
1) (вялі́кае) ажыўле́нне
2) кіпу́чая пра́ца (ва ўстанове, на прадпрыемтсве)
3) гадзі́на [час] пік
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
без, прыназ. з Р.
1. Указвае на адсутнасць у прадмеце, з’яве, паняцці часовай або пастаяннай прыкметы.
Крэсла без ножкі.
Праца без прымусу.
Без праўды веку не пражывеш (прыказка).
2. Паказвае, што дзеянне адбываецца без удзелу каго-н., чаго-н.
Працаваць без памочніка.
3. Пры словах, што абазначаюць меру, час, колькасць, паказвае, колькі не хапае да поўнай меры.
Без 20 сантыметраў 3 метры.
Без чвэрці гадзіна.
4. З некаторымі назоўнікамі ўтварае прыслоўныя спалучэнні, якія выражаюць спосаб дзеяння.
Працаваць без адпачынку.
Бегчы без аглядкі.
◊
Не без гэтага (разм.) — і гэта бывае.
Не без таго (разм.) — бывае і так.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
3. Работа, якая павінна быць выканана да пэўнага тэрміну (уст.).
Выканаць дзённы ў.
4.перан. Нешта павучальнае, з чаго можна зрабіць вывад на будучае.
Урокі гісторыі.
Атрымаць добры ў.
Гэта табе будзе ў. надалей.
◊
Браць урокічаго ў каго — вучыцца ў каго-н. прыватным чынам, не ў школе.
Браць урокі музыкі.
Даваць урокі — выкладаць асобным вучням, не ў школе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
godzina
godzin|a
ж.
1.гадзіна;
w ~ę — на працягу гадзіны;
co ~ę — штогадзіны; штогадзінна;
pół ~y — поўгадзіны;
przed ~ę — гадзіну таму;
za ~ę — праз гадзіну;
~a lekcyjna — акадэмічная гадзіна;
2. час; пара;
~y służbowe — службовыя гадзіны;
~y nadliczbowe — звышурочныя гадзіны;
~y otwarcia (urzędowania, pracy) — працоўны час;
~a odjazdu (przyjazdu) — час ад’езду (прыезду);
która [jest] godzina? — колькі часу?;
na czarną ~ę — на чорны дзень;
~a policyjna — каменданцкая гадзіна;
wybiła ostatnia ~a — прабіла апошняя гадзіна
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
няго́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
1.звычайнамн. (няго́ды, няго́д і ‑аў). Няшчасце, ліхая гадзіна; непрыемнасці. Прамінуў час бяды і нягод, Каб ён больш не прыходзіў ніколі!Астрэйка.Як ні кажы: удваіх усё-такі лягчэй жыццёвыя нягоды пераадольваць, чым аднаму.Ігнаценка.
2. Дрэннае надвор’е; непагода. На дварэ нягода крыху супакоілася. Вецер сціх, толькі церушыўся дробны рэдзенькі дождж.Чарнышэвіч.Цёплаю парою, калі не было нягоды, Канстанцін Міхайлавіч сядзеў заўсёды.. [пад вязам].Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пя́тыліч der fünfte;
пя́тая гадзі́на es geht auf fünf (Uhr), vier Uhr vorbéi;
пя́тая ча́стка Fünftel n -s, -; der fünfte Teil;
пя́тая кало́напаліт die fünfte Kolónne
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
шэ́ры
1.прям., перен. се́рый;
шэ́рыя во́чы — се́рые глаза́;
ш. дзень — се́рый день;
2.перен. (ничем не примечательный) се́рый, бесцве́тный;
~рае апавяда́нне — се́рый (бесцве́тный) расска́з;
◊ ~рая гадзі́на — су́мерки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Úhr
f -, -en
1) гадзі́ннік
die ~ mit Schlágwerk — гадзі́ннік з бо́ем
die ~ geht nach — гадзі́ннік адстае́
die ~ geht vor — гадзі́ннік спяша́ецца
die ~ ist ábgelaufen — гадзі́ннік спыні́ўся
die ~ auf Genáuigkeit überprǘfen — праве́рыць гадзі́ннік
2) гадзі́на (пры вызначэнні часу)
wie viel ~ ist es?, was ist die ~? — ко́лькі ча́су?; като́рая гадзі́на?