увя́знуть сов.
1. (в чём-л. вязком, липком) увя́знуць, улі́пнуць; (в грязи) угра́знуць, угру́знуць, загра́знуць, засе́сці;
воз увя́з в боло́те воз увя́з (угра́з, угру́з, загра́з, засе́ў) у бало́це;
му́ха увя́зла в варе́нье му́ха ўвя́зла (улі́пла) у варэ́нне;
2. перен. увя́знуць;
увя́знуть в неразреши́мых вопро́сах увя́знуць у невыраша́льных пыта́ннях.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перавалі́ць I сов., в разн. знач. перевали́ть;
п. се́на з во́за на воз — перевали́ть се́но с во́за на воз;
туры́сты ~лі́лі хрыбе́т — тури́сты перевали́ли хребе́т;
яму́ ~лі́ла за со́рак — безл. ему́ перевали́ло за со́рок
перавалі́ць II сов. (шерсть и т.п.) переваля́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вазавы́ ’хамут для запрагання з дугой’ (Юрч.): «вазавы і аромы хамут». Рус. возовый, укр. возовий, н.-луж. wozowy ’тс’. Да вазіць або да воз.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стэ́льмах ‘той, хто робіць, рамантуе воз, сані’ (Янк. 1, ЛА, 3), стальма́к ‘цясляр’ (Гарэц.), ст.-бел. столмахъ ‘сталяр, карэтнік’ (Ст.-бел. лексікон). Гл. стальмах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бераза́к, ‑у, м.
Абл. Бярэзнік. [Анюта з Васілём] пабудавалі сабе ўжо новую хату і жывуць у самым канцы засценка, у беразаку. Васілевіч. На самым краі лесу фары намацалі воз скіданага абы-як беразаку. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
датапта́ць, ‑тапчу, ‑топчаш, ‑топча; зак., што.
Разм.
1. Канчаткова стаптаць, знасіць што‑н. Датаптаць чаравікі.
2. Скончыць таптаць, пхаць. Датаптаць воз.
3. і чаго. Натаптаць, напхаць дадаткова. Датаптаць сена ў сяннік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Марда́ч, морда́ч ’пад’язік, Leuciscus idus’ (ТС). Рус. пск. мо́рда ’гусцера, Blicca bjoerkna Art.’, морда́к (Чудское і Анежскае воз.) ’сіг, Coregonus bararetus maraenoides’. Да морда (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ускі́нуць, -ну, -неш, -не; -кінь; -нуты; зак., што.
1. Рэзка ўзняць уверх.
У. сцяг над калонай.
У. галаву.
У. вочы на каго-н. (хутка глянуць).
2. на што. Падняўшы ўверх, кінуць.
У. граблі на воз.
У. рукзак на плячо.
3. на што. Надзець, накінуць на сябе (разм.).
У. хустку на плечы.
|| незак. ускіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і ускі́дваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пажы́ткі, ‑аў; адз. пажытак, ‑тку, м.
Дробны скарб, хатнія рэчы. Нескладаныя дзедавы пажыткі ўжо ляжалі на нарах. Колас. Язэп забіў у хаце вокны, скінуў пажытак на воз і пераехаў у мястэчка. Адамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сы́наў, ‑ава.
Які належыць сыну (у 1 знач.), уласцівы яму. Сынаў абавязак. □ У адным месцы сыпаў воз трапіў у глыбокую выбоіну і перакуліўся. Якімовіч. На сынавым твары нічога не заўважыў .. [Гушка] новага. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)