1.‑у. Апошні перыяд першабытнаабшчыннага радавога ладу, для якога характэрна панаванне мужчын у гаспадарчым і грамадскім жыцці.
2.‑а. Царква, узначаленая патрыярхам (у 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ласт-бо́л
(англ. last ball = літар.апошні мяч)
становішча пры гульні ў тэніс, калі аднаму з бакоў не хапае толькі аднаго мяча да выйгрышу партыі або матча.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
гвалтаўні́к, ‑а, м.
Той, хто чыніць гвалт (у 1, 2 знач.); прыгнятальнік, мучыцель. Апошні з іх роду і быў пан Яшук, ды гэтакі ўжо вырадак, гвалтаўнік, што і свет не бачыў такога.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недамага́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Адчуваць недамаганне, быць не зусім здаровым. Апошні час Вера Антонаўка пачала недамагаць і ўсё часцей кідала.. [мужу] .. жорсткія словы.Карпаў.Бацька і маці былі старымі і вельмі недамагалі.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недамо́ўленасць, ‑і, ж.
Непаўната, незакончанасць выказвання, замоўчванне чаго‑н. Нейкая недамоўленасць была паміж [Ватуліным і Нэляй] у апошні час і асабліва там, на вакзале.Лупсякоў.За кожным сказам стаяла якаясьці недамоўленасць або намёк на штосьці.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пахму́ры, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і пахмурны. Пахмурым вераснёўскім надвячоркам сорак першага года я апошні раз бачыў свайго бацьку.Мехаў.Твар .. [Ваўчка] быў пахмуры, з рэзкімі маршчакамі і абвіслымі кончыкамі вусоў, голас сярдзіты.Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́кар, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Металічны стрыжань з лапамі, які прымацоўваецца да ланцуга і апускаецца на дно для ўтрымання на месцы судна, бакена, плывучага маяка і пад.
Стаяць на якары.
Кінуць я. (стаць на якар). Аддаць я. (апусціць). Выбіраць якары (паднімаць). Зняцца з якара.
Я. ратунку (перан.: апошні сродак ратунку, апошняя надзея).
2. Частка электрычнай машыны, якая ўтрымлівае на сабе абмотку (спец.).
3. Рыбалоўны кручок з трыма зубцамі (разм.).
|| прым.я́карны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Rúhestätte
f -, -n пасце́ль; ме́сца адпачы́нку;
die létzte ~ апо́шняе прыста́нішча, апо́шні прыста́нак (магіла)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Ро́зыйгра ’розыгрыш’ (Нас., Бяльк., Байк. і Некр.), ро́зыгра ’тс’ (Стан.), ро́зыгры ’апошні дзень свята Тройцы’ (Маш.), ’свята праз тыдзень пасля Тройцы’ (ТС), руса́ўчыны ро́зыгры ’апошні дзень русальнага тыдня’ (ТС): у гэты дзень русаўкі іграюць (Маш., 219); укр.ро́зигри ’розыгрыш’, ’першы дзень Пятроўкі пасля за́гавін’, рус.курск.ро́зыгры ’тс’. Да раз- і ігра (гл.) < прасл.*jьgra. Параўн. балг.руса́лски игри ў час русаля ’свята святога духа, Русальны тыдзень, гл. русаллі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вынахо́дца (БРС). Да вынаходзіць з прадуктыўным для Nomina agentis суф. ‑ца; апошні замацаваўся пад польскім уплывам (Гіст. мовы, 1, 99); параўн., напр., укр.винаходец ’тс’.