У якім налічваецца сто і больш галасоў; шматгалосы. /упаэт.ужыв.І здаецца, што хутка блісне .. маланка, загрыміць стогалосы гром.Ваданосаў.А пад вечар навасёлаў [птушак] Стогалосы чуўся звон.Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
татэмі́зм, ‑у, м.
Найбольш старажытная форма рэлігіі раннеродавага грамадства — вера ў звышнатуральную сувязь, у кроўную блізкасць родавай групы з якім‑н. татэмам. Сляды татэмізму захаваліся ў забабонах і павер’ях беларускага народа.Саламевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трохта́ктны, ‑ая, ‑ае.
Спец.
1. Які складаецца з трох тактаў; які працягваецца тры такты. Трохтактная паўза.
2. Такі, у якім рабочы працэс адбываецца за тры такты руху поршня (пра рухавік унутранага згарання).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
набі́ўкаж
1. (дзеянне) Pólstern n -s (канапы, матрацаі пад.); Áusstopfen n -s (пудзіла);
2.:
набі́ўка абручо́ў Réifenaufziehen n -s;
3.спец (матэрыял, якімнабіваюцьшто-н) Füllung f -, -en, Fútter n -s, Pólsterung f -, -en
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Карту́ль ’чалавек малога росту’ (Жд. 3). Слова, у якім захавалася прасл.kortъ у значэнні ’кароткі’ (гл. кароткі). Суфікс ‑ulь утварае назоўнікі ад якасных прыметнікаў (SP, 1, 110).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прысы́пка ’мякіна, якую дабаўлялі ў хлеб’ (ваўк., Сл. ПЗБ). Таксама, як і літ.прысы́пка ’рэчыва, парашок, якім прысыпаюць што-небудзь’, ад прысыпа́ць з суф. ‑к‑. Гл. сы́паць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэмі́за ’памяшканне, у якім захоўваўся проціпажарны інструмент’ (Скарбы). З польск.remiza ’дэпо’, параўн. таксама чэш., славац.remiza ’вазоўня. Крыніца — ням.Remíse ’тс’ < фр.remise ’тс’ (Махэк₂, 512).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сасі́лы ’саскі ў жывёлы’ (віц., Нар. лекс.). Вытворнае ад *сасаць або *сосіць, параўн. рус.сосать (гл. ссаць) з суф. ‑іла, аб якім гл. Сцяцко, Афікс. наз., 42.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трапа́ч ’скарач, ручнік з “трапкамі” — доўгімі ніцянымі канцамі (махрамі), у якім насілі на поле абед’ (Бяльк.), ’ручнік’ (Скарбы). Відаць, з трапкач ’тс’, набліжанае да трапаць1, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ГАЛІНАВА́ННЕ ў раслін, утварэнне новых парасткаў і характар іх узаемнага размеркавання на сцябле, шматгадовай галінцы і карэнішчы. Вызначае вонкавы выгляд расліны і яе адаптыўныя прыстасаванні, выкарыстоўваецца ў сістэматыцы раслін. Адрозніваюць галінаванне дыхатамічнае (ізатамічнае), анізатамічнае, манападыяльнае, сімпадыяльнае і інш.
Зыходным лічыцца дыхатамічнае (вілачнае), пры якім з конуса нарастання ўтвараюцца 2 амаль аднолькавыя (ізатамія) галінкі (характэрна для некаторых грыбоў, водарасцей, імхоў, рыніяфітаў, дзеразападобных і папарацепадобных). У працэсе эвалюцыі ўзнікла анізатамічнае галінаванне, пры якім адна з галінак перарастае другую (напр., у дэвонскага роду астэраксілан, многіх дзярэз, селагінел і папарацепадобных), што перайшло потым у манападыяльнае галінаванне, пры якім бакавыя галінкі закладваюцца пад верхавінкай гал. галінкі (напр., у елкі і інш. хвойных, пальмаў, многіх травяністых раслін і лістасцябловых імхоў). З дыхатамічнага і манападыяльнага ўзнікла больш прагрэсіўнае сімпадыяльнае галінаванне, пры якім бакавая галінка перарастае гал. галінку, ссоўвае яе ўбок, прымае яе напрамак і вонкавы выгляд (напр., у бярозы, ляшчыны, ліпы і інш. дрэвавых раслін). Бывае несапраўднадыхатамічнае галінаванне (напр., у бэзу, каштана, амялы), якое ўзнікае з манападыяльнага: рост гал. восі спыняецца, ніжэй яе верхавінкі развіваюцца 2 амаль аднолькавыя супраціўныя галінкі другога парадку, якія перарастаюць гал. вось. У злакаў вылучаюць своеасаблівы спосаб галінавання — кушчэнне. Акрамя сцёблаў, галінак і карэнішчаў галінаванне назіраецца ў каранёў, суквеццяў, жылак (праводзячыя пучкі) у лістах і сцёблах, слаявішча (талома) у ніжэйшых раслін і інш. У выніку галінавання іншы раз з’яўляюцца парасткі, не падобныя на матчыны (напр., пры кушчэнні злакаў, утварэнні вусоў і сталонаў і інш.). У некаторых дрэў назіраецца мяшанае галінаванне (напр., у бярозы).