ленд-лі́з
(англ. lend-lease, ад lend = пазычаць + lease = здаваць у арэнду)
сістэма перадачы ЗІПА ў пазыку або арэнду зброі, боепрыпасаў, сыравіны, харчавання краінам антыгітлераўскай кааліцыі ў час другой сусветнай вайны.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
тэлегра́ф
(ад гр. tele = далёка + grapho = пішу)
1) сістэма сувязі, якая забяспечвае хуткую перадачу паведамленняў на адлегласць пры дапамозе электрычных сігналаў па правадах;
2) установа, дзе прымаюцца і адпраўляюцца такія паведамленні.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
obwodowy
obwodow|y
1. абласны;
komitet ~y — абласны камітэт;
sąd ~y — абласны суд;
2. акружны;
kolej ~a — акружная чыгунка;
3. фіз. контурны;
~y układ nerwowy анат. перыферыйная нервовая сістэма
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
БІ́ЗНЕС
(англ. business),
сістэма вядзення справы з мэтай атрымання прыбытку ці інш. выгады; адзін з асн. заняткаў ва ўмовах рыначнай эканомікі. Ахоплівае шырокую сферу дзейнасці: вытв., фін., камерц., кансультацыйную і інш. Займаюцца бізнесам не толькі ўласнікі прадпрыемстваў, а і нанятыя служачыя ў сферы менеджменту, маркетынгу, фінансаў і г.д. Па колькасці работнікаў, аб’ёме вытв-сці прадукцыі і ўмовах дзейнасці вылучаюць малы, сярэдні і буйны бізнес. Малы бізнес — самы масавы: як правіла, невял. прадпрыемствы, што выпускаюць аднародную прадукцыю і займаюць невял. ўдз. вагу на рынку, задавальняюць шырокі паўсядзённы попыт насельніцтва. Таму ў некаторых краінах такому бізнесу аказваецца дзярж. падтрымка: мэтавае бюджэтнае фінансаванне, сістэма крэдытнай гарантыі і страхавання, падатковыя льготы для стымулявання пэўных відаў дзейнасці. У развітых краінах высока каціруюцца маральна-этычныя прынцыпы бізнесу: захаванне дзелавой этыкі, сумленных метадаў канкурэнтнай барацьбы, выкананне абавязацельстваў і інш. Грамадскі статус бізнесмена залежыць не толькі ад росту яго прыбытку, а і ад удзелу ў вырашэнні сац. праблем — стварэнні рабочых месцаў, добраўпарадкаванні нас. пунктаў, дапамозе маламаёмным і г.д. Гл. таксама Прадпрымальніцтва.
т. 3, с. 149
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Пермскі перыяд (сістэма) 1/482; 2/397; 3/188; 5/15; 8/41, 395; 9/318; 10/248; 12/13, 37
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Неагенавы перыяд (сістэма) 1/361; 3/188; 5/15, 238; 7/277, 465-466; 8/473; 10/292; 12/14, 37
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Анды (горная сістэма) 1/52—53 (укл.), 338—339, 421, 422; 2/102; 3/24, 263, 572; 5/440; 8/324
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
табулату́ра
(с.-лац. tabulatura, ад лац. tabula = дошка, табліца)
1) літарная і лічбавая сістэма запісу музыкі ў еўрапейскіх краінах у 14—18 ст.;
2) правілы, якія рэгламентавалі форму і змест музычна-паэтычнага мастацтва мейстэрзінгераў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ме́тад, ‑у, М ‑дзе, м.
1. Спосаб пазнання з’яў прыроды і грамадскага жыцця. Марксісцкі метад. Дыялектычны метад.
2. Прыём, сістэма прыёмаў у якой‑н. галіне дзейнасці. Пасеў рашылі правесці гнездавым метадам. Кулакоўскі. // Спосаб дзеяння, паводзін. Прыгледзеўшыся калісьці да Дразда, як той лёгка з дзяўчатамі жартуе, паспрабаваў гэтак зрабіць і Косця. На дзіва, ад яго слоў ніхто не смяяўся.. Ён паспрабаваў яшчэ раз — другі, кінуў гэты метад і адмежаваўся ад дзяўчат. Карпюк.
•••
Метад замяшчэння (спец.) — метад вымярэння шляхам замены пэўнай велічыні ўжо вядомай роўнавялікай велічынёй.
[Грэч. methodos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
харчава́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. харчавацца і харчаваць.
2. Паступленне і засваенне пажыўных рэчываў, неабходных для жыццядзейнасці жывога арганізма.
3. Тое, чым хто‑н. харчуецца; характар, якасць ежы. Дыетычнае харчаванне. □ Жывуць яны багата, бо як ні кажы, а харчаванне амаль нічога не каштуе, і Зося не пакрыўджана. Лупсякоў.
4. Прыпасы прадуктаў. Сяляне дзяліліся з народнымі мсціўцамі харчаваннем, адзеннем. «Звязда». [Доктар:] — Ён [Янка] і яшчэ двое юнакоў састаў з харчаваннем прывезлі ў Маскву. П. Ткачоў.
•••
Грамадскае харчаванне — сістэма забеспячэння насельніцтва харчаваннем праз сталовыя, рэстараны, закусачныя і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)