клатра́ты

(лац. clathratus = ахаваны кратамі)

крышталічныя злучэнні ўключэння, у якіх малекулы асноўнага рэчыва ўтвараюць каркас, а малекулы іншых элементаў размяшчаюцца ў поласцях каркаса.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ліяфі́льнасць

(ад гр. lyo = раствараю + phileo = люблю)

здольнасць рэчываў інтэнсіўна ўзаемадзейнічаць з малекуламі вадкага асяроддзя, да якога гэтае рэчыва дакранаецца (гл. таксама гідрафільнасць).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пек

(гал. pek = смала)

густое вязкае або цвёрдае рэчыва чорнага колеру, якое застаецца пасля перагонкі дзёгцю або смалы; выкарыстоўваецца ў вытворчасці толю, лаку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пірагало́л

(ад піра- + лац. galla = чарнільны арэшак)

арганічнае злучэнне класа фенолаў, бясколернае крышталічнае рэчыва, выкарыстоўваецца ў фатаграфіі, для сінтэзу некаторых фарбавальнікаў і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

суберы́н

(лац. suberinus = коркавы, ад suber = корак)

арганічнае рэчыва, якое адкладваецца ў абалонках раслінных клетак і робіць іх непранікальнымі для вады і газаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фасге́н

(ад гр. phos = святло + -ген)

ядавіты бясколерны газ з удушлівым пахам гнілога сена, які выкарыстоўваюць у арганічным сінтэзе; атрутнае рэчыва ўдушлівага дзеяння.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фта́левы

[ад (на)фт(а) + ал(ей)];

ф-я кіслата — арганічнае злучэнне араматычнага рада, бясколернае крышталічнае рэчыва, якое атрымліваецца акісленнем некаторых вуглевадародаў пераважна нафталіну, выкарыстоўваецца пры вырабе сінтэтычных палімераў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

цэрэбразі́ды

(ад лац. cerebrosus = мазгавы + гр. eidos = выгляд)

група складаных ліпідаў, якія змяшчаюцца ў мембранах нервовых клетак, асабліва багата імі бялковае рэчыва мозгу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мета́л, -у, мн. -ы, -аў, м.

Хімічна простае рэчыва або сплаў, якім уласцівы бляск, коўкасць і добрая праводнасць цеплыні і электрычнасці.

○

Высакародныя металы — металы, якія не акісляюцца і не ржавеюць (золата, серабро, плаціна).

Каляровыя металы — усе металы і іх сплавы, акрамя жалеза і яго сплаваў.

Лёгкія металы — металы, якія валодаюць малой шчыльнасцю, ніжэйшай за шчыльнасць жалеза (алюміній, магній, натрый і інш.).

Цяжкія металы — металы з вялікай атамнай вагой або шчыльнасцю (жалеза, ванадый, свінец, ртуць і інш.).

Чорныя металы — жалеза і яго сплавы (чыгун, сталь).

|| прым. металі́чны, -ая, -ае.

Металічныя грошы.

М. голас (перан.: звонкі і рэзкі).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адамсі́т

[ад англ. R. Adams = прозвішча амер. хіміка (1889—1966)]

атрутнае рэчыва, якое раздражняльна дзейнічае на верхнія дыхальныя шляхі, выклікае рвоту і галаўныя болі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)