На́кальны ’упарты, свавольнік, разбэшчаны, дураслівы, непаслухмяны (пераважна пра дзяцей падросткаў)’ (бялын., Янк. 3.). З *на‑коль‑ны, да кол, г. зн. ’варты, каб пасадзіць яго на кол’, параўн. накольнік (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Аршэ́нец ’нязлосная лаянка да блізкага чалавека’ (тураў., Выгонная, вусн. паведамл.). Няясна, магчыма, ад ліг. aršùs ’суровы; благі’, ’горшы’ (LKŽ, Фрэнкель, 16–17) і яго паходных (ařšiai, aršỹn), але супраць геаграфія.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

По́нускам ’як папала’ (карэліц., Шатал.) у вырабе: пускай у яго попускам палкаю. Відаць, памылковы запіс, гл. попускам. параўн. рус. подпуск, подпускам ’від кідка, калі прадмет’ляціць блізка да паверхні, нібы падскокваючы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пры́жкі ’які здольны скакаць’ (ТС). Да пры́гаць (гл.); сюды ж вытворнае ад яго пры́жыць ’спружыніць’ (там жа), хаця адносіны паміж імі могуць быць і адваротнымі (што, праўда, не падаецца абавязковым).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ракішэ́тнік ’грыб рашэтнік’ (пруж., Сярж.–Яшк.; Нар. словатв.): “Ракішэтнік адзначана ў мове старэйшага пакалення, маладыя замест яго кажуць рашэтнік” (Нар. словатв.), што, аднак, не дае падстаў лічыць ракішэтнік першаснай формай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

licho

I

дрэнна, кепска, блага;

licho mu się powodzi — яму дрэнна жывецца

II lich|o

н. ліха; бяда; нячысцік;

~o go wie разм. ліха яго ведае;

do ~a! разм. каб яго ліха!; каб яго (яе, іх) чорт узяў!;

do ~a i trochę! разм. чорт колькі (да чорта); хоць адбаўляй;

cetno i licho — цот і лішка

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

пригвозди́ть сов.

1. прыбі́ць;

2. перен. прыкава́ць;

страх пригвозди́л его́ к ме́сту страх прыкава́ў яго́ да ме́сца;

пригвозди́ть к позо́рному столбу́ паста́віць да гане́бнага слупа́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

по́льза кары́сць, -ці ж., мн. нет;

извле́чь по́льзу займе́ць (атрыма́ць) кары́сць;

в по́льзу на кары́сць;

э́то говори́т в его́ по́льзу гэ́та гаво́рыць на яго́ кары́сць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

скры́ться

1. схава́цца; (исчезнуть) зні́кнуць;

2. перен. (остаться незаметным) утаі́цца, схава́цца;

от его́ глаз ничего́ не скро́ется ад яго́ вачэ́й нічо́га не ўто́іцца (не схава́ецца).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

сомне́ние сумне́нне, -ння ср.;

его́ взяло́ сомне́ние яго́ ўзяло́ сумне́нне;

не подлежи́т сомне́нию не падляга́е сумне́нню, не выкліка́е сумне́ння;

без сомне́ния, вне сомне́ния безумо́ўна, бясспрэ́чна.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)