дапяка́ць несов.
1. (печь до полной готовности) допека́ть; (сало и т.п.) дожа́ривать;
2. (каму) перен. (чрезмерно надоедать) допека́ть (кого), донима́ть (кого), досажда́ть; изводи́ть (кого)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дапячы́ сов.
1. (испечь до полной готовности) допе́чь; (сало и т.п.) дожа́рить;
2. (каму) перен. (чрезмерно надоесть) допе́чь (кого), доня́ть (кого), досади́ть, извести́ (кого)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зару́пець сов., разг. (каму)
1. забеспоко́ить (кого), нача́ть беспоко́ить (трево́жить, забо́тить) (кого);
2. (с инф. и без него) безл. захоте́ться;
1, 2 см. ру́пець
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
усва́таць сов. (каму; каго, што) прям., перен. сосва́тать;
ёй усва́талі ўдаўца́ — ей сосва́тали вдовца́;
мне хаце́лі ўсва́таць няспра́ўны магнітафо́н — мне хоте́ли усва́тать неиспра́вный магнитофо́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ДАМАНЕ́ЎСКІ (Даманоўскі) Язэп
(2-я пал. 16 ст. — 1-я пал. 17 ст.),
бел. мысліцель і гуманіст, паэт эпохі позняга Адраджэння і барока. Сын Ф.Даманеўскага. З пазіцый сацыніянства (гл. Сацыніяне) удзельнічаў у 1594 у Навагрудку ў дыспуце з філосафам-схаластам М.Сміглецкім пра спрадвечнасць Хрыста. У канцы 1590-х г. схіляўся да атэізму, адмаўляў бессмяротнасць душы, існаванне замагільнага свету, за што быў выключаны з сацыніянскай абшчыны. Займаўся паэт. творчасцю, пісаў на польск. і лац. мовах. Свае філас.-этычныя погляды адлюстраваў у вершаваных творах «Жыццё сельскае і гарадское», «Перасцярога і заахвочванне тым, хто многа гаворыць і думае, але нічога не робіць», «Суцяшэнне тым, каму мужы перашкаджаюць паводзіць сябе з годнасцю», «Некаторыя эмблемы», «Афарызмы Саламона ў паэтычным выкладанні» і інш. (1620—23). Апяваў працавітасць, памяркоўнасць, сумленнасць, імкненне да ведаў, чалавечы розум. Ідэалізаваў вясковае жыццё як увасабленне «натуральнага стану» чалавека. Каларытна апісаў жыццё бел. горада пач. 17 ст.
Літ.:
Падокшын С.А Філасофская думка эпохі Адраджэння ў Беларусі: Ад Францыска Скарыны да Сімяона Полацкага. Мн., 1990.
С.А.Падокшын.
т. 6, с. 25
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
падсе́дзець, ‑седжу, ‑седзіш, ‑седзіць; зак., каго.
Разм. Пашкодзіць каму‑н. у чым‑н., ашукаць. [Антон:] — Мне дзядуля часта расказваў пра вашу паездку. [Яўхім:] — Мусіць, і пра жуліка табе гаварыў, як той падседзеў нас? Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паслуго́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Служыць, прыслужваць каму‑н. Макрына ажывілася і як бы памаладзела. Яна завіхалася каля Андрэя і паслугоўвала яму, калі ён, распрануўшыся да пояса, мыўся на дварэ. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паткну́ць, ‑ткну, ‑ткнеш, ‑ткне; ‑ткнём, ‑ткняце; зак., каго-што.
Разм. Сунуць, даць што‑н. каму‑н. [Бацька:] — Можа грошай трэба будзе паткнуць доктару.., дык што ж ты зробіш. Чорны.
•••
Нос паткнуць — сунуцца, паказацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асяні́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго.
Высок. Нечакана з’явіцца, узнікнуць (пра думку, здагадку і пад.); прыйсці на думку каму‑н. Раптам Барыса асяніла яшчэ адна ідэя. Асіпенка. І новая думка асяніла.. [цётку Ганну]. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паціка́віцца, ‑каўлюся, ‑кавішся, ‑кавіцца; зак.
Праявіць цікавасць да каго‑, чаго‑н. Прылуцкі нават не пацікавіўся, каму і навошта патрабуюцца такія матэрыялы. Новікаў. Урач пацікавілася, як Міколава нага, якую яна нядаўна лячыла. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)