Verbum

сагна́ць, зганю́, зго́ніш, зго́ніць; сагна́ў, -на́ла; згані; сагна́ны; зак.

1. каго (што). Гонячы, прымусіць пайсці, пабегчы, паляцець адкуль-н.

С. з месца.

2. каго-што. Прымусіць сабрацца ў адно месца.

С. цялят на ферму.

3. што. Растапіць (снег).

Сонца сагнала снег з пагоркаў.

4. што. Пазбавіцца ад чаго-н.; знішчыць.

С. вагу.

◊

Сагнаць ахвоту (разм.) — задаволіць жаданне, нацешыцца чым-н.

Сагнаць злосць на кім (разм.) — даць выхад сваёй зласлівасці, дрэннаму настрою.

|| незак. зганя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. згон, -у, м. і зго́нка, -і, ДМ -нцы, ж.

даве́зці, -вязу́, -вязе́ш, -вязе́; -вязём, -везяце́, -вязу́ць; -вёз, -вёзла; -вязі́; -вёзены; зак., каго-што.

1. Везучы, даставіць да месца.

Д. да вакзала.

2. Прывезці дадаткова таго, чаго не хапае.

Д. цэмент на будоўлю.

|| незак. даво́зіць, -во́жу, -во́зіш, -во́зіць.

дакаці́ць, -качу́, -ко́ціш, -ко́ціць; -ко́чаны; зак.

1. каго-што. Коцячы, перамясціць да якога-н. месца.

Д. бочку да склепа.

2. Хутка даехаць куды-н. (разм.).

За гадзіну дакацілі да горада.

|| незак. дако́чваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).

раско́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак. ж.

1. гл. раскапаць.

2. мн. Работы па выяўленні чаго-н. схаванага ў зямлі, звычайна прадметаў старажытнасці, а таксама месца, дзе праводзяцца падобныя работы.

Археалагічныя раскопкі.

|| прым. раско́пачны, -ая, -ае.

збег, -у, м.

1. гл. збегчы.

2. Месца, паглыбленне, па якім збягае вада.

Стаць на самым збегу вады.

3. Спалучэнне, злучэнне (спец.).

З. зычных гукаў.

◊

Збег акалічнасцей — абставіны, якія склаліся пэўным чынам, ход падзей, які абумовіў што-н.

змата́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

Матаючы, сабраць, наматаць.

З. пражу.

З. вуды (таксама перан.: спешна пакінуць якое-н. месца; разм.).

|| незак. змо́тваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. змо́тванне, -я, н. і змо́тка, -і, ДМ -тцы, ж.

прыча́л, -а і -у, м.

1. -у, гл. прычаліць.

2. -а, мн. -ы, -аў. Вяроўка, канат, якім прычальваюць.

Замацаваць, кінуць, падаць п.

3. -а, мн. -ы, -аў. Месца, дзе прычальваюць.

Карабель стаіць каля прычала.

|| прым. прыча́льны, -ая, -ае.

раз’я́трыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак.

1. каго (што). Выклікаць у кім-н. моцнае раздражненне, злосць; раз’юшыць.

2. што. Прычыніць боль, дакрануўшыся да балючага месца; растрывожыць, развярэдзіць.

Р. рану.

|| незак. раз’я́трываць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. раз’я́трыванне, -я, н.

сцячы́ся, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., сцячэ́цца, сцяку́цца; сцёкся, сцякла́ся, -ло́ся; зак.

1. Пра патокі, вадкасць: злучыцца.

Ручаі сцякліся.

2. перан. Пра людзей: сысціся, з’ехацца ў адно месца.

На плошчу сцяклося многа народу.

|| незак. сцяка́цца, -а́ецца.

толк, -у, м.

1. Сэнс, сутнасць, разумнае меркаванне аб чым-н.

Дайсці да толку.

2. Карысць, добры вынік.

З гэтага будзе т.

◊

Без толку — без карысці, упустую, дарма.

Да толку — дарэчы, да месца.

З толкам — з розумам, разумна.